Malumunuz ülkemizde detektör köpekler resmi kurumlardan sivil toplum örgütlerine, şahsi ihtiyaçlardan kurumsal ihtiyaçlara kadar bir çok alanda kullanılıyor, kullanım gelişiyor büyüyor.

Her ne kadar İş köpekleri eğitimi mevzuat engeli yüzünden hak ettiği yerlere gelemese de , kurumlar arası ve resmi kurumlar-özel sektör iş birliği sağlanamasa da , şahsi olarak tüm bu sorunların ortasında gayretle ve sizlerin desteğinizle bir şeyler yapmaya çalışıyorum..

Yurtdışında yakın zamanda yaptığım Ukrayna Odessa  Polis Köpek Eğitim Merkezi ziyaretinde , eğitmen arkadaşlarla diyaloğumuz esnasında ve köpekleri gözlemlerken çok uzun süredir aklımda olan ama değişik sebeplerle yazmayı unuttuğum bir konuda sizleri bilgilendirmek istedim..

Bildiğiniz gibi detektör köpekler kimi oyun topu veya oyuncak, kimi ise mama ve benzeri sonuç ödüllü sistemle  arama yapmaktadırlar.

Örneğin ben bomba detektörü köpeğim maddeyi bulduğunda tenis topu ile ödüllendirmekteyim. Ancak plastik bir boru parçası ile de ödüllendirme mümkün olduğu gibi bazı ülkelerde kullanılan mama ile ödüllendirme de mümkün.

Hatta arama kurtarma eğitimlerine pelüş bir oyuncak ayının çok işe yaradığını bizzat yaşadım.

SÜREÇ-SONUÇ

Yukarıdaki örnekten hareketle genelde detektör köpekler aranılan kokuyu bulduklarında ödüllendirilmektedirler. Bu durum ilk etapta her idarecinin benimsediği bir konudur, hatta arama faaliyetlerinde köpek herhangi bir şey bulamazsa gün sonunda bir saklama-bulma-oyun uygulaması yapılarak köpeğin motivasyonu yükseltilir.

Ancak unutulmamalıdır ki gerek idareci gerek ise köpek arama faaliyeti süresince baskı altındadır.Bununla birlikte hem idareci hemde köpek iyi ve uzun süre aradığı için genelde ödüllendirilmek mükafatlandırılmaz.

SADECE ARAMA FAALİYETİ BİLE ( MADDE BULUNMASA DAHİ) GÜVENLİK UYGULAMASI AÇISINDAN SON DERECE ÖNEMLİDİR.

Bir çok askeri ve Polisiye Güvenlik yöneticisi , arama kurtarma gönüllüsü ve görevlisi her aramanın olumlu bitmesini beklerler,  ancak güvenlik açısından sadece arama faaliyeti bile ÖNLEYİCİ VE CAYDIRICI bir güvenlik operasyonu olduğundan oldukça önemlidir.

Bu durum arama kurtarma gibi faaliyetlerde ise taranan alanda kimsenin olmadığı anlamına geldiği için de önem arzetmektedir.

SADECE BULMAK BAŞARI KRİTERİ DEĞİLDİR, UZUN VE DİKKATLİ BİR ŞEKİLDE DETAYLI ANLAYIŞLA ARAYABİLMEK,  ORDA OLMADIĞINI SÖYLEYEBİLMEK DE ÖNEMLİ BİR SORUMLULUK VE BÜYÜK BİR BAŞARIDIR.

Tüm bu sebeplerden Ötürü detektör Köpek İdarecilerinin KÖPEKLERİNİ ARAMA SÜRESİNCE DE MOTİVE ETMELERİ SADECE BULDUĞU İÇİN DEĞİL ARADIĞI İÇİN DE ÖDÜLLENDİRMELİDİR.  bu ödüllendirme köpeğin arama motivasyonunu bozmamalı, aksine daha da tetiklemelidir.

Aynı şekilde köpek arama faaliyetinin sonunda madde bulmasa da , bulamadığı için dahi ödüllendirilmelidir.

ZİRA SÜRECİN DE KALİTESİNİN ÖDÜLLENDİRİLMESİ, HEM SÜRECİ UZATIR HEMDE İSTENEN SONUCUN HERHANGİ BİR ZAMANDA ELDE EDİLMESİNE DESTEK VERİR.

UNUTULMAMASI GEREKEN, ARAMA , BULAMAMA VE BULMA EYLEMLERİNİN HEPSİNDE FARKLI ÖDÜL SİSTEMLERİ KULLANMAK GEREKLİLİĞİDİR.

The post Aramak mı? Bulmak mı ? first appeared on Göktan Eker.

ÜLKEMİZDE KAYBOLAN İNSANLARIN BULUNMASI AMACIYLA UZUN YILLARDIR ABD VE AVRUPA YAYGIN BİR ŞEKİLDE KULLANILAN “KOKU TAKİBİ-MANTRAILING” KÖPEKLERİ EĞİTİMİ FAALİYETLERİMİZ BAŞLAMIŞTIR.

Sevgili meslektaşlarım!
Sevgili hayvan severler, Sevgili Köpek sahipleri, Askeri, Polisiye veya Arama Kurtarma Görevlisi/Gönüllüsü olarak görev yapan arkadaşlar!

Bildiğiniz gibi ülkemizde her yıl onlarca insane gayrımeskun mahalde kaybolmakta, veya kaçırılmaktadır. Ülkemizde INBTI –International Bloodhound training Institute Eğitmeni olarak bu alanda eğitim ve organizasyon faaliyetlerimize başlamış bulunmaktayız..

Eğer eğitmen veya idareci olarak koku takibi eğitimleri ile ilgileniyorsanız ya da sevimli hareketli sosyal köpeğinizin bu işi yapacağını düşünüyorsanız , bununla birlikte bir doğa aşığı ve outdoor bir insansanız işte size fırsat!

 Koku takibi-Mantrailing nedir?

a-) Köpekler ve Koku

Bu alanda eğitilmiş köpeklerin ve idarecilerin büyük hizmet başarıları olduğu konusunda hiç şüphe bulunmamaktadır. Köpeklerin bir çoğunun koku konusunda inanılmaz becerilerinin olduğu da hepimizce malum. Köpeklerin koku takibi veya iz takibi konusundaki yetenekleri gerçekten inanılmaz, ancak bu yetenek çok iyi bir idareci ve onu eğiten bir uzman eğitmen ve çalışmaya istekli bir köpekten oluşan ekibin uyumlu çalışması ile insan hayatını kurtarabilmektedir.

Ancak bununla birlikte kabul edilmesi gereken bir gerçek; koku takibi köpeklerinin çok yönlü olduğu gerçeğidir. Koku takibi köpeği sistematik şekillerle ve belirli plan çerçevesinde değil, idareci/kopek ikilisinin istek ve yeteneği ölçüsünde eğitilir ve geliştirilir. Bu alanda eğitilen köpeklerde sınırsız konttollü bir özgürlük sunulması söz konusudur. Ağır itaat eğitimleri istenmez.

Çok değişkenli olan koku takibi –mantrailing eğitim sistemini yazılı olarak anlamaya çalışmak gerçekten zordur. Köpeğin koku alma duyusu tüm bilgi birikimi ve araştırmalara rağmen halen gizemini korumaktadır.

Bilimsel ve mesleki gelişme kapsamında uluslar arası entegrasyon gerçekten oldukça önemlidir. Zira edinilen tecrübeler ve yapılan araştırmalar bu konuda bizlerin bilgi birikimini arttıracaktır.

Bu bağlamda uluslararası bir çok organizasyonda kullanılan ve giderek önem kazanan Koku takibi-mantrailing metodu konusuna dikkatinizi çekmek istiyorum.

b-) Tarihçe

Koku  takibi, yeni bir terim olmasına rağmen, kökü İngiliz ve Amerikan tarihine dayanmaktadır. Tarihte bu köpekler suçluları avlamak için kullanılmıştır ve bu durum orjinal koloniler ile yağmacı amerikan kabileleri arasında çıkan olaylarda kullanılmıştır.

Köpekler belli bir insan kokusuyla kokuyla tanıştırılırdı  ve serbest bırakılıp kokuyu takip etmesine izin verilirdi .
Bu konuyla ilgili tarihi bilgilere  Bloodhound’ları yetiştiren koloniler diye arama yaptığınızda ulaşabilirsiniz.

c-) Mantrailing nedemektir ?

Koku takibi  bu alandaki anlamında köpeğin insan kokusunu nerde olursa olsun yerde ya da havada veya koku sahibinin geçtiği güzergahta kokuyu hapseden nesnelerde izlemesi ve takip etmesidir.

Her hayvan, insan yada her ne  ise  türüne cinsine yada sahip olduğu faktörlere, yani kararsızlık, yaşı, cinsive belirli birtakım bireysel özelliklerine göre kendine has bir koku üretir  ve yayar. Üretilen kokunun miktarı birtakım temel faktörlere bağlıdır. Bunlar korku kızgınlık veya çaba ile ilgili yada sağlığa bağlı zihinsel durumlardır.

Sayın Hocam  Mr. Kevin KOCHER  bu alandaki en başarılı metodolojiye sahip kişidir ki kendisi halen Spotsylvania’da, Virginia şerif ofisi şerif yardımcısı olarak görev yapmıştır ve Bloodhound köpeği ile manrailing-koku takibi köpeği idarecisidir.

Kendisi Bloodhound eğitmeni ve idarecisi  olarak  yaklaşık 20 yıldır görev yapmıştır. Halihazırda uluslararası Bloodhound eğitimi enstitüsünün başkanıdır ve tüm dünyadaki köpek idarecilerine yardım etmek için eğiticilerin eğitmeni olarak da halen aynı kurumda çalışmaktadır.

INBTI Başkanı Sayın Kevin Kocher ve Rusyadan Mantrailing Eğitmeni Lyubov Koshevaya

Eşi  Robin Monroe Kocher ile birlikte yazdığı kitap ‘ Read any trailing or tracking dog by understanding negative indications’  ( negatif endikasyonlarla ztakibi köpeğini anlamak)  insanların Avrupa ve Amerika’da ve tüm dünyada köpeklere bakış açısını değiştirmiştir.

Aynı zamanda  kitabında bahsettiği eğitimde Kocher Metodu’nu  (Polis Bloodhound nasıl eğitmeliyiz ve devriye köpeklerinde koku ayırımı  ) adlı kitabında geliştirdi  ve öğretti.

KOCHER metodu kaybolan insanların ve kaçan suçluların bulunmasında adeta bir devrim yarattı.

Düşünün evinden uzaklaşan engelli bir vatandaşın şehir ortamında kokusundan faydalanılarak bulunması, gökdelenlerin, binaların arasında müthiş karmaşık bir koku ortamında çalışan köpekler sayesinde mümkün oldu.

Çocuklara kadınlara tacizde ve tacavüzde bulunan alçaklar her nerede olurlarsa olsunlar kokularının  takip edilmesi yöntemi ile bulunabilecekler.

Bir bayram günü komşusunun elini öpmeye giden ve kaybolan çocuklarımız bu yöntemle  kısa sürede bulunabilecek.

The post Mantrailing-Koku Takibi Yöntemi ile Kaybolan İnsanların Bulunması first appeared on Göktan Eker.

Bu durum insan oğlu için zararlı maddelere ulaşmada,gelişen teknolojiye rağmen KÖPEKLERİN halen alternatifsiz birer bio-dedektör olmalarını sağlamıştır. 

Biz köpek eğitmenleri daha çok köpeklerin eğitilebilirliğine veya onlara daha fazla  ne buludurabiliriz sorusu ile ilgilenirken aslında köpeklerin bulmasını istediğimiz KOKU ları ve kokuların yapısını kaçırıyoruz.

Zira kokunun yapısı ve karakteristiği köpeklerin onları ararken davranışlarına da etki ediyor ve bizim bu davranışları yorumlayabilmemiz için kokunun karakteristiğini de öğrenmemiz gerekiyor.

Yıllar önce Gölbaşı Polis KÖpek Eğitim Merkezinin kuruluşunda görev aldığım dönemde sormaya başladığımız bu soru yıllar içerisinde bizlere bir çok cevap getirdi ve aslında öğrendikçe sorularımız arttı. O dönemde birlikte çalıştığımız şimdilerde emekliliğin tadını çıkaran Serdar Sarıoğlu kardeşim de bu soruların cevabını aramada oldukça yardım etti ve yollarımız zaman içerisinde bizi ayırsa da zaman zaman bir araya geldiğimizde Koku konusunu konuşur ve tartışır olduk.

Okuyacağınız çalışma , Detektör Köpek Eğitmenliği ve Eğitici Eğitmenliği kursumuzdan bir sunumun olduça kısa bir özetidir. Gerek yabancı ve yurtiçi kolluk kuvvetlerine verdiğim eğitimlerde gerekse idarecilik eğitimlerinde sık sık karşımıza çıkan koku meselesini kendimce bir köpek eğitmeni olarak ele almaya ve genç meslektaşlarıma aktarmaya çalıştım.

yıllar içerisinde kimyagerler ve kimya mühendisleri , endüstri mühendisleri , kimya öğretmenleri , biyologlar , kriminal labratuvar çalışanları ile koku konusu ile ilgili defalarca görüşmelerim olmuş sorularıma yanıt peşinde koşmuşumdur.

KOKU NEDİR ? 

Çevre ve Orman Bakanlığı KOKUYA SEBEP OLAN EMİSYONLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ  Kokuyu ; “İnsanda koku alma duyusunu harekete geçiren ve kokunun algılanmasına neden olan uçucu maddelerin yarattığı etki şeklinde tanımlamaktadır.”

Biyoloji açısından baktığımızda Koku;Nesnelerden yayılarak havaya karışan zerreciklerin burun zarı üzerindeki sinirlerde oluşturduğu, uyandırdığı özel duygu, alınan havayla, burun aracılığıyla duyumsanan, koklama duyusuyla algılanan şey şeklinde tanımlanabilir. 

Çzellikle parfüm açısından bakıldığında ise Osmoloji kokuları tanımlandırma, sınıflandırma bilimidir.

KOKLAMAK ?

Sözlük anlamına bakıldığında koklamak ; bir şeyin kokusunu almak, duyumsamak için o şeyi burnuna yaklaştırarak havayı içine çekmek ya da bir yerin havasını burun yoluyla içine almak şeklinde açıklanıyor. 

Koku Almak ise koklama duyusuyla algılamak şeklinde ifade ediliyor.

Koklamak, temel olarak , bir ortamda moleküler halde  bulunan kimyasalların, burundaki  reseptörler üzerinde meydana getirdikleri elektrokimyasal uyarıların beyin tarafından değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkan hissin adıdır. Koklamanın temel işlevi, bir ortamda diğer duyu organları ile algılanması zor/olanaksız olan kimyasalların ayırt edilmesidir. 

İnsan açısından bakıldığında Koku, koku alma duyusuyla hissedilen, genelde çok küçük konsantrasyonlarda havada çözünmüş olarak bulunan kimyasal maddelerin yarattığı duyudur. Kokular algılamaya göre kabaca kötü veya ve hoş kokular olarak ayrılabilir.

Koklamak belirli bir kokuyu burunla aramak anlamına gelirken, koku almak arama faaliyeti olmadan hissedilen kokunun harekete geçirdiği anahtar dürtü olarak karşımıza çıkmaktadır.

KOKU DUYUSUNUN DİĞER DUYULARDAN FARKI !

Zihnin, duyular olmadan fiziksel dünyaya yönelik bilgi üretmesi mümkün değildir. Dünyayı anlamak ve çevreyi yapılandırmak üzere bir nesnenin  “ne” ve “nerede” olduğu  bilgisine ulaşmak duyuların  muazzam sayıda bilgiden bir kısmını seçmesi ve kodlanması ile mümkündür . 

Beyin  çevreden gelen  ve  birbiriyle  yarışan verilerden  en doğru sonucu elde etmek için bu duyusal kayıtları kullanmaktadır. Duyusal girdiler kortekse görme, işitme, dokunma, tat alma ve koklama olmak üzere beş temel sistem  ile belirli bir temsil oluşturmak  üzere ulaşmaktadır.

Duyu organlarımız vasıtası ile dış dünyada algıladığımız her şey geçmiş tecrübelerimiz ışığında beyin tarafından analiz edilerek davranış olarak dışa vurur.

Koku duyusu dışındaki  diğer duyu organlarından gelen girdiler beynin talamus adı verilen bölgesinde adeta bir kontrole tabi tutulurlar. Gelen bilgiler beynin bu bölgesinde düzenlenir.

Ara beyinin bir parçası olan talamus, ceviz büyüklüğünde bir sinir dokusudur. İnsan beyninin orta kısmında yer alır. Koku duyusu dışında tüm duyu organlarının bağlantı yeri talamusta yer alır. Belirli bir işi gerçekleştirmek için yapılan davranışlar burada şekillenir. 

Talamus tüm duyu organlarından gelen mesajlar için adeta bir filtre görevi görür.Koku duyusunun en önemli farkı , beynin talamus bölgesinde herhangi bir filtreye uğramadan adeta direk beyne mesajları iletmesidir. Dolayısı ile koku duyusu ile algınanan her girdi bilinçli bir yapıda olmaksızın davranışa direk etki eder.

KOKU NASIL YAYILIR ?

Kokunun nasıl yayıldığını anlamak için şu dört prensibi özellikle de ilk iki prensibi çok iyi anlamamız lazım.

Difüzyon: 1832 senesinde kimyager bilim adamı Thomas Graham , Graham Difüzyon Yasası (yayılma yasası) ile gaz moleküllerinin gelişigüzel (keyfi) hareketlerini tam olarak açıklamıştır. 

Diğer bir deyişle, Madelerin çok yogun ortamdan az yoğun ortama kendiliginden yayilmasına difüzyon denilir.Bunu kendi çalışmamız aç.ısından  kokunun kaynağından ayrılarak yayılması şeklinde açıklayabiliriz.

Efüzyon: Efüzyon ise  basınç altındaki bir gazın, kabın bir bölmesinden diğer bölmesine küçük bir delikten geçerek yayıldığı bir işlemdir. Yine konumuz açısından bakıldığından Bir dolabın iç çekmecesinde bulunan koku kaynağının çekmecenin dışarı çıkabileceği yerinden fışkırarak dolabın içine yayılması da efüze bir olaydır.

Süblimleşme:Bildiğimiz üzere katı  maddeler ısıya maruz kaldıklarında öncelikle sıvı akabinde ise gaz durumuna geçerler, ancak bazı istisnai katı maddelerin sıvı hale geçmeden direk gaz haline geçmeleri söz konusudur. Naftalin ,ernet ,  iyot , kuru buz bu katı maddelere örnek olarak gösterilebilir.

Kırağılaşma: Kırağılaşma ise bunun tam tersidir, gaz halindeki maddenin sıvı hale geçmeden direk katılaşması kırağılaşma( ya da kristalleşme)  olarak adlandırılır.

KOKUNUN YAYILMASINA ETKI EDEN FAKTORLER

Kokunun Yayılması bizim için oldukça önemli bir konudur. Bu yayılma bazen işimize yaradığı gibi, doğru anlaşılamaması durumunda dezavantaj da yaratabilmektedir.

Kokunun havada yayıldığı göz önünde bulundurularak öncelikle soluduğumuz havanın içeriğine bir göz atalım;

Nitrojen ……………..:78.08 % 

Oksijen…………..……: 20.95%

Argon……….………….:  0.93%

CO2 ………………. :  0.03 %

Diğer gazlar………..:  0.01 %

(Detaylı yüzdeleri verilmeyen ve havadaki hacımsal oranları toplamı onbinde bir olan diğer gazlar Hidrojen, Neon, Helyum, Metan, Kripton, Nitrik oksit, Xenon ve Ozon gazlarıdır)

Kokularla ilgili çalışırken kokuların veya gazların mol kütle ağırlıklarını hava ile karşılaştırmak son derece önemli hale gelmiştir. Zira aradığımız kokunun ilk karakteristik yapısı havadan ağır veya hafif olması ile kıyaslanmalıdır. Hemen hemen aranılan kokuların bir çoğunun havadan ağır olduğunu kokunun kimyasal yapısının mol kütle üzerinden ele alınması ile anlayabiliyoruz.

Bu açıdan baktığımızda aranılan her kokunun hava ile farklı bir ilintisi olduğunu anlamamız gerekmektedir.

Miktar

Yukarıdaki açıklamalar ışığında maddenin miktarı kokunun daha fazla yayılması ile doğru orantılıdır diyebiliriz. Ancak yüksek miktarlar algıda sorun yaratabilmekte, çok küçük miktarlar ise köpek tarafından algılanmayabilmektedir. Bu sebeple köpekle çalışırken yapılan kalibrasyon eğitimleri son derece önemlidir.

Miktari artan maddelerin daha fazla koku yayıyor olmalari gayet doğal ancak konumuz açısından bakıldığında artan miktar ile birlikte kokunun yayılma karakterinin değişmesi söz konusu, birden fazla koku akışı, birden fazla koku kaynagi , farklı koku havuzları oluşması köpeği ve idareciyi yanıltan etmenlerin başında geliyor.

Sıcaklık 

Sicakligin artmasi koku moleküllerinin daha hızlı hareket etmesini sağlayacağından Köpeğe ulaşan koku miktarinin artmasi hatta kokunun daha uzak noktalara ulaşmasını sağlayan etmenlerdendir.

Tam tersi soğuk havada da koku çok daha sınırlı yayılabilmektedir.

Soğuk ülkelerin detektör köpek eğitim sistemi ile sıcak ülkelerin detektör köpek eğitim sistemindeki farklılıkların başında bu etken gelmektedir. İskandinav ülkelerindeki eğitmen meslektaşlarım ile uzun zaman geçirmiş biri olarak , soğuk iklim disiplininde eğitilmiş köpeklerin Irak ve afganistanda çalıştığım dönemlerde büyük handikaplar yaşadıklarını gözlemlemiştim. İlk etapta iklim adaptasyonu olarak teşhis konulsa da zamanla bu olumsuz durumun eğitim sisteminden kaynaklandığının tespit edildiğini belirtmek isterim.

Basınç

Atmosferde bulunan gaz moleküllerinin ağırlıkları ve hareketleri nedeniyle hem kendi içerisinde hem de yeryüzünde bulunan cisimlerin birim yüzeylerine uyguladıkları dik kuvvete açık hava (atmosfer) basıncı denir. 

Atmosfer basıncı yeryüzüne (deniz kenarına) yaklaştıkça artar, yeryüzünden uzaklaşıldıkça azalır. (Basınç derinlikle doğru orantılıdır. Yeryüzüne yaklaşıldıkça atmosfer kalınlığı arttığı için gaz miktarı ve gazların ağırlığı artar. Atmosfer ağzı açık kaba benzetilebilir).

Alçak Basınç

Çevresine göre basınç değerlerinin düşük olduğu merkezlerdir. Havanın hareketi çevreden merkeze doğrudur. Kuzey yarım kürede saatin ters yönünde iken güney yarım kürede saat yönündedir.

Alçak basınç alanlarında yükselici hava hareketleri etkilidir. Yükselen hava giderek soğur ve yoğuşur. Bu nedenle gökyüzünde bulut, yağmur gibi birçok yoğuşma ürünü görülür.

Yüksek Basınç

Çevresine göre basınç değerlerinin yüksek olduğu merkezlerdir. Havanın hareketi merkezden çevreye doğrudur. Güney yarım kürede saatin ters yönünde iken kuzey yarım kürede saat yönündedir.

Yüksek basınç alanlarında hava açık, güneşli ve bulutsuzdur.

Hava basıncı kokunun yayolmasında oldukça etkilidir, yüksek basınçta koku daha rahat hareket ederken alçak basınçta daha ağır hareket edebilmektedir.

Rüzgar

Yüksek basınç (antisiklon) alanlarından alçak basınç (siklon) alanlarına doğru olan yatay hava akımlarına rüzgâr denir. Rüzgârın yönü, coğrafi yönlerle ifade edilir. 

Bir bölgede rüzgârın yıl içerisinde en fazla estiği yöne hakim rüzgâr yönü denir. Hakim rüzgâr yönü yerşekillerine göre ortaya çıkar.

Özellikle kadavra ve doğada kaybolan insanları arama faaliyetlerinde hakim rüzgar son görülme noktası kadar önemlidir. Bununla birlikte kırsalda dış mekan araması yapacaksanız hakim rüzgar yapısını ve gün içerisinde değişen rüzgar disiplinini önceden bilmeniz işinizi kolaylaştıracaktır.

KOPEK VE KOKU

Köpeğin yaşamını büyük ölçüde kokular yönlendirir. Köpekler sayısız kokudan oluşan uzayda insanlarin bile farkina varmadigi kokulari dahi algılayabilirler. Bir insanda yaklaşık 6 milyon koku hucresi olduğu bilinmektedir. Köpeklerde bu sayi ortalama 300 milyon` dur.  

Özellikle seleksiyon çalışmaları sonucu bu sayının giderek arttığını da söylemek mümkün , bu yüzden köpek yetiştiriciliği bilimsel çerçevede ve ihtiyaçlar ışığında yapılmalıdır. Ülkemizde köpek yetiştiriciliğindeki bu yetersizlik kendini görev köpekleri yetiştiriciliğinin istenilen seviyeye gelememesinin ana nedenlerindedir.

Koku hücrelerindeki sayısal üstünlüğün yanı sıra belki de en önemli farklılık İnsan beyninin ortalama %5 i koku ile ilintili iken bu oran Köpekte ortalama %35-40 civarındadır. Yani köpeğin beyninin en az 3 te biri koku ile ilintilidir.

Bununla birlikte Burun deliklerinin ucundaki kanatçık benzeri yapılar, köpeğin burnuna giren havanın yönünü tayin etmeye yarar.

Yani bir kokunun nereden geldiğini ‘‘stereo’’ olarak algılayabilirler. Yani burnun iki farklı koku algılayıcısını tek bir cihazda birleştirmiş bir canlıdan bahsediyoruz.

İnsan burun deliklerini koklamak istediği nesneye uzatır , ancak köpeğin bu direk uzatma yerine daha açılı yaklaşması kokuyu daha iyi algılamasını sağlar.

Detektör köpek eğitmenlerinin keyifle seyrettiği keskin dönüş davranışı işte bu burun fizyolojisinden gelmektedir.

Bu açıklamalar ve köpeğin koku becerisinin insanla kıyaslanması sonucu araştırmacılar köpek koku alma becersinin insandan ortalama 10 milyon kez daha fazla olduğunu göztermektedir. Eskiden köpek eğitmeni olafak köpeklerin koku becerisi konusundaki üstünlükleri için yemin edebilirim ama ispatlayamam derdik , sağolsunlar bilim insanları artık bu konuda bilimsel ispatları gözler önüne serdiler.

Köpeğin Doğada Kokuyu Kullanması

Etolojik olarak baktığımızda köpekler atalarından farklılaşmış olsalarda , koku becerilerinin halen en üst düzeyde olduğunu görebiliyoruz.

Köpeklerin canlı ve cansız varlıkların yerini belirlemede kokuyu kullandıklarını bilmekle beraber canlı varlıkların duygu durumunu da bu yöntemle tespit ettiklerini de söyleyebiliriz.

Kısaca köpeklerin burunları ile gördüklerini belirtmek sanırım yanlış olmaz.

DETEKTÖR KÖPEK EĞİTİMİ

Tüm bu açıklamalar ışığında köpekleri detektör olarak eğitip görevde kullanmanın  faydalarını saymaya gerek yok sanırım. 

Peki hangi köpekler iyi bir detektör olarak eğitilebilirler ? 

Öncelikle Köpeklerin atalarının doğadaki iki önemli davranışına göz atalım. Etolojik açıdan bakıldığında köpekler de aynı içgüdüsel davranışlara sahiptir

-Hayatta Kalma

-Neslini Devam Ettirme

Hayatta Kalmak için üç ana  İçgüdünün varlığı gerekmektedir.

-Avlanma İçgüdüsü

-Av İçgüdüsü

-Mücadele İç Güdüsü

Hayatta Kalmak için bu  üç ana  İçgüdünün varlığının yanı sıra , köpeklerin doğada yaşayanakrabalarında muhakeme ve mukayese yeteneği geliştikten sonra aşağıdaki iki içgüdüsel davranışın da gelişmesi gerekmektedir.

-Kaçınma

-Kaçma

İç güdüler , davranışının dürtüsel mekanizması gibi konulara bu yazıda girmeyeceğim , zira bunlar daha çok köpek etolojisi dersimizin konuları ancak içgüdüsel davranış , insan köpek davranışlarının farkı gibi bir karışıklığa mahal vermemek için aşağıdaki örneği sizlerle paylaşmak istedim.

İd-Ego-Süperego

Bu kavramlar sırasıyla id (alt bilinç), ego (benlik) ve süperego (üst benlik) olarak adlandırılır.

Sarhoşken yaptığınız hareketleri id, ayıldıktan sonra ki “ne yaptım ben?” söylemlerini ego ve onları bir bahaneyle kılıfa sokma meziyetinin süperego tarafından üstlenildiği söylenilebilir.

İd, zihnin en ilkel ihtiyaç dürtülerini temsil eder. Fizyolojik, duygusal ve seksüel ihtiyaçları karşılamak mutlu eder.

YÜKSEK DÜZEYDE OYUNCU YANİ AV İÇGÜDÜSÜNE SAHİP , 

OYUNCAĞINI KOKLAYARAK BULMAYA ÇALIŞAN VE BUNU UZUNCA BİR SÜRE YAPABİLEN YANİ AVLANMA İÇGÜDÜSÜNE SAHİP , 

KARŞILAŞTIĞI ENGELLERİ ( SEHPA MASA YÜKSEKLİK, SES , KALABALIK, ENGELLEME VB… ) AŞMA KONUSUNDA MÜCADELE GÜDÜSÜNE SAHİP, ÇEVRESEL FAKTÖRLERDEN DUYGUSAL OLARAK ETKİLENMEYEN ANCAK TEHLİKELERDEN KAÇINAN 

KÖPEKLER DETEKTÖR EĞİTİMİNE YATKINDIRLAR VE YUKARIDA BELİRTİLEN İÇGÜDÜLERİN TATMİNİ İLE DE AYRICA ÇALIŞTIKÇA EĞİTİMLERİ DEVAM ETTİKÇE  MUTLU OLURLAR.

Bu karakterde ve yetenekte bir köpeği ev köpeği olarak bulundurmak ne kadar zor ise , bu yapıya sahip olmayan köpeği de görev köpeği yapmak o kadar zordur.

KÖPEĞE KOKU TANITIMI NASIL OLUR ?

( Bu başlığı ayrı bir yazı ile ele alacağım, zira konu daha çok uygulama içermektedir, doküman haline getirdiğimde yine sayfamda paylaşacağım  için detayları şu anda vermiyorum)

KOKUNUN KARAKTERİSTİĞİ 

Köpeklerin  etolojik olarak doğadan aldığı beceriler ışığında , kokuların bilgisi çerçevesinde ve Detektör köpek eğitimi çerçevesinde aradığımız kokuların karakteristiğini tanımlamaya çalışalım.

Koku Havuzu: Difüze veya efüze olan kokunun çevresel şartlar sebebi ile koku kaynağı etrafında birikmesi.

Koku Akışı :Difüze veya efüze olan kokunun çevresel şartlar sebebi ile kaynaktan başlayarak termik ve mikro termik ilkeleri ile  bir istikamette hareket etmesi.

Koku Birikintisi : Difüze veya efüze olan kokunun çevresel şartlar sebebi ile kaynaktan başlayarak bir istikamette hareket ettiği esnasında kokunun termik ve mikro termik etkisinden kurtularak geçici bir süre biriktiği mecra.

Koku Bulaşması: Kokunun kaynağında, akış istikametinde , veya birikintisinde koku ile temas nesnelerin üzerindeki koku.

Koku Karakteristik değişkenliği : Aynı maddenin farklı miktar vb şartlarda hareket değişikliklerinin belirlenmesi

Yukarıdaki açıklamalar ışığında kokunun nasıl hareket ettiğinin bilinmesi köpeğin davranışlarını okumada ve ortamda meydana gelmiş koku tabanlı olayların tümünü algılamada bizlere çok yardımcı olmaktadır.

Eğer siz kokunun karakter yapısına köpeğinizin verdiği tepkileri kontrollü ortamda iyice gözlmlerseniz, köpek arama yaptığı mecrada aranılan yasak maddenin o eve nasıl getirildiğinden nasıl taşındığından nereye saklandığından tutun da miktarına kadar bir çok bilgiyi sizlere verecektir.

ARANILAN MADDELERİN KOKULARININ SINIFLANDIRILMASI

Patlayıcı maddeler

Uyuşturucu Maddeler

Canlı İnsan 

Kadavra 

vb….

BU BAŞLIK SADECE KOLLUK KUVVETLERİNİN BİLMESİ GEREKEN DETAYLARI BARINDIRDIĞINDAN NE YAZIK Kİ DETAYLARI YAZAMIYORUM. 

Sadece Kadavra ile ilgili aşağıdaki bilgi ile bu başlığı kapatıyorum.

-Başlangıç (0-1 Gün) : 

· Şişme (2-6 Gün): 

· Aktif Çürüme (7-12 Gün): 

· İleri Çürüme (13-51 Gün): 

· Kuruma (52-207 gün)

-İnsan Parçası

-Adli Koku

-Su

DEĞERLİ OKUYUCULARIM, AKTİF GÖREV YAPAN KÖPEK İDARECİLERİ VE İŞİN MERAKLILARI İÇİN SİZLERE SADELEŞTİRİLMİŞ BİR ŞEKİLDE KÖPEK VE KOKUYU AKTARMAYA ÇALIŞTIM.

TABİ BU YAZILANLAR BİLGİLERİN KÜÇÜK BİR KISMI VE BİZİM İŞİMİZ BÜYÜK ÖLÇÜDE UYGULAMA İÇERİKLİ

ANCAK TEORİK BİLİMSEL VERİLER OLMADAN KULAKTAN DOLMA HURAFELERLE HAREKET EDİLMESİ DE BAŞARIYI GETİRMİYOR.

ÖZELLİKLE SINAV YAPAN HOCALARIN BU BİLGİLER IŞIĞINDA VE SAHANIN GERÇEKLİĞİ KAPSAMINDA İŞİNE KONSANTRE OLMASI DA SON DERECE ÖNEMLİ.

DAHA GENİŞ VE DETAYLI BİLGİLER İÇİN KURSLARIMIZA KATILABİLİRSİNİZ. ( SADECE KOLLUK KUVVETLERİ İÇİN ) 

The post Detektör Köpek Kinolojisi ve Koku first appeared on Göktan Eker.