Adli birimlere de yansıyan bir çok olaydan sonra uzun yıllar önce öğrendiğim- tecrübe ettiğim bir konu aklıma geldi: KURU GEÇİŞ

Başlangıçta özellikle uyuşturucu kaçakçılarının kullandığı bir yöntem olan kuru geçiş daha sonraları terör örgütleri ve organize suç örgütleri tarafından da kullanılır olmaya başladı.

K9’ların etkin rol almaya başlamaları sonrası da kuru geçiş uygulamalarının K9’ları yanıltmak için de yapılmaya başlandığını okuduğum yazılardan takip etmiş oldum. Zira köpekleri yanıltmak insanları yanıltmaktan daha zordu.

Nedir Kuru Geçiş?

Örneğin bir uyuşturucu kaçakçısı, kaçakçılığını yapacağı yolda sanki uyuşturucuyu taşıyormuş gibi hazırlık yapar. Bir nevi deneme uygular. Tüm güvenlik uygulamalarını bu sayede gözlemler, notlar alır, uygulamalardaki zaafları belirler, profesyonel suç örgütlerinin bu uygulamayı aynı anda bir kaç üyesine yaptırdığı bilinmektadir. Kuru  geçiş uygulamalarında görülen diğer bir durum da geçiş yapan şuç örgütü üyesinin üçüncü bir üye tarafından da gözlemlenmesidir. Örgüt bu sayede kullandığı kişinin becerisini ve hatta yaptığı bazı testlerle  bağlılığını test eder.

Filmlere bile konu olan diğer uygulama da bir birinden habersiz üç kuryenin, ikisinin çantasında uyuşturucu olmadan gönderilmeleridir. Çantalarında uyuşturucu olmadığını bilmemelerine rağmen onlar taşıdıkları uyuşturucuyu güvenle teslim ettiklerini düşünürler. Böylece gönderinin yakalanma riski azaltılmaktadır.

K9’lar Görevde

Bir süre önce Amerika Birleşik Devletleri’nde uyuşturucu arama köpeklerinin sık sık hatalı tepki vermeleri veya bariz uyuşturucu olmasına rağmen tepki vermemelerinin adli makamlara yansıdığını ve konu ile  ilgili olarak yerel anlamda bir araştırma yapılmasına karar verildiğini duyduğumda aslında aklıma hemen kuru geçiş yöntemleri geldi. Bir kaç meslektaşımı aradığımda net bilgiler alamama rağmen, özellikle köpek eğitmeni personelin bu konuda yeterli tecrübe sahibi olmadığını düşündüğümden detektör köpek eğitmenleri ve idarecileri için bu yazıyı kaleme aldım.

Uyuşturucu ya da  patlayıcı sevkiyatı yapanlar K9’ları kuru geçiş anlamında yanıltmak için bazı uygulamalar geliştirdiler. Özellikle K9’ların kuru geçiş güzergahında arama yaptıklarından emin olduktan sonra taşıma emtiasına uyuşturucu veya patlayıcının kokusunun emdirilmesi şeklinde köpeğin alarm vermesini sağlamaya çalıştılar.

Düşünün köpeğiniz 5-6 kez alarm verdikten sonra yapılan aramalarda bir şey bulunamaması durumunda hem köpeğe olan güven azalır, hem de köpek aslında işini doğru yapmasına rağmen ödülünü almamış ve bu sayede de hassasiyeti azalmış olur.

Avusturalya polisi bu konuda hataya mahal vermemek için detektör köpeklerin tepkilerini doğrulama konusunda da yardımcı olmak amacıyla arama noktalarında kimyasal analiz yapan cihazlar da bulundurmaya başlamıştır. Şüphelenilen emtialardan swap yöntemi ile alınan koku  numuneleri cihazlarla da kontrol edilir. Bu sayede çifte güvenlik önlemi alınmakta  ve güvenlik önlemi kuvvetlendirilmektedir. Ancak bu uygulama kuru geçiş konusunda uyuşturucu veya patlayıcı taşıyanların başka bir çözüm bulmasına neden olmuştur.

Son dönemde köpeklerin eğitimi için üretilen özel esanslar kuru geçiş uygulamalarında yine köpekleri yanıltmak için denenmiştir. Aslına bakarsanız suçla mücadele fiziki olmaktan ziyade, hızlı düşünme gelişmelere hızlı ve doğru tepki verme ve hızlı çözüm bulma eksenindedir. Suçla mücadele bu bağlamda artık bir zeka savaşıdır.

K9 eğitmeninin dikkati ve köpeği ile ile olan uyumu kuru geçiş uygulamalarında son derece önemlidir.Bu sebeple K9 timinin özgüveni yüksek, gereksiz iş yükünden uzak, planlı, değişken, öz disiplin sahibi, ancak bir o kadar da özgür bir ekip olarak çalışması gerekmektedir.

Kuru geçiş uygulamasında bulunan suç örgütü üyelerinin K9 ekibi tarafından  farkedilmesi, akabinde de takip tarassut ve dinleme ile edinilecek bilgiler suç örgütünün de çökertilmesini sağlayabilir. Bu bağlamda K9 operasyonlarını yöneten birimlerin ve yöneticilerinin diğer birimler ile son derece koordine çalışması gerekmektedir.

The post Kuru Geçiş ve K9’lar first appeared on Göktan Eker.

KÖTÜ ADAM ÖZELLİKLERİ
Kötü adam eğitimi denince bir çok ülkede kolluğu koluna geçiren herkesin bu eğitimi verebileceği düşünülmektedir. Ancak bu eğitimlerde yapılan yanlışlar köpeğin eğitim anlamında ilerlemisini engellemekte, hatta bir çok köpek bu hatalar yüzünden sakatlanabilmekte veya istenilen düzeyde eğitim almamaktadırlar.

Koruma devriye köpeği eğitiminde görev alacak kötü adamların teorik olarak köpek eğitimi konusunda yeterli düzeyde bilgilerinin olması gerektiği gibi, en az 2-3 yavru köpeği de yetiştirmiş olması son derece faydalı olacaktır. Zira yetişkin köpeklerin eğitiminde kullanılan içgüdülerin yavruluktan itibaren geliştirilmesine şahit olmuş bir kötü adam köpeğin tüm davranışlarını okuyabilecek, yükleme-düzeltme -iyileştirme egzersizlerinde oldukça başarılı olacaktır.
Eğitmen kötü adamların iyi reflekse sahip olması, konuya hakim olması ve idareciyi de doğru yönlendirmesi son derece önemlidir.

KORUMA KÖPEĞİ EĞİTİMİ ALACAK KÖPEKLERİN ÖZELLİKLERİ
Koruma köpeği eğitiminde köpeğin ırkı bize fikir verebilir. Ancak ırkından ziyade köpeğin karakteri ve eğitime uygun davranışları kötü adam tarafından belirlenmelidir. Bu eğitime alınacak köpeklerin avlanma-av ve mücadele güdüleri yeteri kadar gelişmiş olmalı, dengeli karakterleri olmalı, sosyal olmalı, yetiştirme sürecinde yeteri kadar ısırma egzersizi yapmış olmalıdırlar.

1-) YASTIK ISIRMA
Eğitime alınacak köpekler öncelikle yumuşak yastık ısırma egzersislerine tabi tutulurlar. Bu egzersiz esnasında köpeklerdeki
a-) Agresyon seviyesi,
b-) İdareciden bağımsız çalışma yetenekleri,
c-) Isırma şekilleri
d-) Strese karşı tepkileri
e-) Sosyaliteleri
Başta olmak üzere çevresel faktörlere karşı tepkileri ve bir çok özellikleri anlaşılmayaçalışılır. Köpeklerin eksiklikleri ve ihtiyaç fazlası özellikleri anlaşılmaya çalışılır. Aynı zamanda köpeklerin anatomik performansları da belirlenir.

YASTIK ISIRMA EGZERSİZİ DAHA ÇOK KÖPEĞİN ÇOCUKSU DAVRANIŞLARINI ORTAYA ÇIKARMAK İÇİN YAPILIR, KÖPEĞE AŞIRI YÜKLENME YAPILMAZ.

2-) KOLLUK EGZERSİZLERİ
Polisiye kullanım için gerekli senaryolar kolluk vasıtası ile çalışılmaya başlanır, Köpeğin ısırma hataları düzeltilmeye çalışılır.

Kolluk egzersiZleri yapılırken idareci hatalarında korunmak için köpeğimiz sabit bağlanır, ancak unutulmaması gereken , bu bağlanma şeklinin ısırma egzersizleri esnasında köpeğe zarar vermemesi gerektiğidir.
Kolluk egzersizleri her egzersiz sonunda köpeğin kazanması ile sonuçlanmalıdır.

1-) Sabit ısırma egzersizi
Bu egzersizde köpeğimiz sabit kalır, kötü adam köpeğin drivelerını kontrol eder, ısırma düzeltme çalışmaları yapar

2-) Kaçanı yakalama egzersizi
Kötü adam köpeğin kendisini kovalayarak yakalamısını sağlar, her egzersiz briaz daha zorlaştırılmalı, her ısırma da köpeğe dıoğru yeri ısırması için yardımcı olunmalıdır.

3-) Karşı saldır egzersizi
Kötü adam uzak mesafeden köpeğe doğru hamle yaparak bağırıp koşarak yaklaşır, köpeğin geliğş yönüne göre ısırma anında dönerek ısırma esnasında köpeğin boynuna ve ağzına doğru oluşan basıncı absorbe eder, aynı zamanda bu fönüş, çarpışma anında kötü adamın da sakatlanmasını engeller

4-) Ani saldırı egzersizi

Öncelikle köpeğin göreceği şekilde saklanılarak başlanan egzersizler giderek zorlaşan ve köpeğin dikkatinin maksimum dizeyde tutulmasına sebep olan bir çalışma şekline bürünmelidir.

5-) Ölü av Egzersizi
Köpeklerin saklanan kişileri yakalayarak etkisiz hale getirmesinin hedeflendiği egzersislerde köpek gönderildikten sonra kötü adamın sabit durması ile başlayan çalışmalar saklanan kötü adamın saklandığı yerde köpek tarafından bulunur bulunmaz ısırılması ile devam eder. Köpeğin hamle yapmada tereddüt etmemesi gereklidir.

3-) ISIRMA ELBİSESİ EGZERSİZLERİ
Kollluk egzersislerini başaır ile yerine getiren köpekler artık ısırma elbisesi egzersizlerine geçme aşamasına gelmiştir. Kötü adam köpekleri ısırıldığında etkisiz hale gelinecek bölgelerden ısırma egzersizi yapmaya başlarlar,
Öncelik olarak köpeklere kolluktan elbiseyi ısırmaya geçiş egzersizleri yapılır, köpeklerin dopru ve keyifle ısırma elbisesini ısırması sağlanır, her ıü dpğru ısırma hamlersi idareci tarafından ödüllendirildiği gibi, elbnisenin de köpeğe bırakılması ile yani kazanma ile sonuçlanması da son derece önemlidir.

Isırma elbisesinde kolluktan farklı olarak bacak ısırma egzersileri de yapılmaya başlanır, zira köpeğimize nbir saldırnaın etkisiz hle getirilmesi için gerekli ısırma yerleri b u eğitimesnasında öğretilir. Özellikle kaçan saldırganların kollarından ısırma imkanı yoksa veya karşı saldırı uygulatyna saldırganın elleri ısırılamayacak şekilde doluysa ozaman köpeğin diğer önemli bölgeleri ısırması hedeflenir.

Ancak unututlmamalıdır ki K9 lar saldırganı etkisiz hale getirmek için kullanılmalıdır. Saldırganı cezalandırmak için değil. Bu sebeple ısırıp bırakma ve tekrar ısırma , mükerrer ısırma, ısırma bölgesi değiştirerek başka yerleri ısırma gibi davranışlar hoş görüllmelelidir. Saldırgan tek ısırıkta etkisiz hale getirebilmelidir.

ISIRMA ELBİSESİ İLE YAPILAN EGZERSİZLER YAVAŞ YAVAŞ GERÇEK SENARYOLARLA DOĞRU KAYDIRILMALI, ANCAK KÖPEK HİÇ BİR ZAMAN HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRATILMAMALI, HER ÇALIŞMA ZORLAŞTIRILMALI ANCAK KÖPEĞİN ZAFERİ İLE BİTİRİLMELİ….

3-) AĞIZLIK EGZERSİZLERİ

Ağızlıkla çalışma deyince bir çok eğitmen ne yazık ki konunun önemini anlamamaktadırlar, ağızlık gezersizleri köpeğin mücadele güdüsünün e üst düzeyde inşası için kullanılmalı, aynı zamanda da doğru bir ağızlık ekipmanı ile saldırganların etkisiz hale getirilmesi de planlanmalıdır.

Bu egzersizlerde artık kolluk yada ısırma elbisesi yoktur, tamamen çıplak vücuda karşı köpeğin tepkisi ölçülmeli, ve köpeğin ısıramamasından doğan agresyonu doğru bir şekilde kullanılmalıdır.

4-) İÇ KOLLUK , İÇ ISIRMA EKİPMANI
Ağızlıkla yeteri kadar çalıştırılan köpekler artık günlük kıyafetin altına giyilecek şekilde dizayn edilmiş özel malzemelerle çalıştırılma aşamasına gelmiştir. Bu amaçla yine tüm vücuda giyilebilen iç kıyafetler olduğu gibi bölgesel olarak da giyilebilen kıyafetler vardır.

Bu çalışmalara başlamadan önce köpeğin doğru bölgeleri doğru şekilde ve istenen süre ısırdığından emin olunmalıdır. İç kolluk ve iç elbisenin üzerinde kıyafet olduğunda köpek doğru yerleri ısırıyorsa artık koruma devriye köpeğinin göreve çıkma zamanı gelmiştir.

5-)EĞİTİM TEKRARLARI
Köpeğin eğitimi bitirmesi hayatı boyunca aldığı eğitimi en üst düzeyde uygulayacağı anlamına gelmez. Eğitim gören köpeğin belirli aralıklarla eğitim tekrarlarının yapılması gerekmektedir. Farklı senaryolar, farklı ortamlar farklı dikkat dağıtıcılar kullanılması köpeğin eğitimini sürekli en üst düzeyde tutacaktır.

BİR KAÇ EGZERSİZ ÖRNEĞİ

The post Koruma Devriye Köpeği Eğitimi: Kötü Adam Egzersizleri first appeared on Göktan Eker.

1-) GENETİK FAKTÖR

Köpek eğitiminde eğitmenin köpeğe katkısı ile köpeğin genetik olarak bu eğitime yatkınlığı sürekli tartışılagelen ayrılmaz bir ikilidir. Bir çok uzman uygun genetik yapıdaki köpeğin çok kolay eğitildiğini, eğitmenin katkısının düşük seviyelerde olduğunu belirtmektedir.

Tüm bu tartışmalar şu gerçeği bize bir kez daha göstermektedir. Köpeklerin yetiştirilirken, atalarının, ebeveynlerinin detektör köpek kan hattından gelmelerinin önemi bir daha anlaşılmıştır. Bu durum ülkedeki köpek yetiştiriciliği geleneğinin de önemini bir kez daha vurgulamaktadır. yani suç ve suçlu ile mücadelede kullanılacak köpekler , veteriner hekimden köpek nutişinistine kadar bir çok mesleğin işbirliği ve ortak çalışması sonucu elde edilebilirler.

2-) SOSYAL GELİŞİM 

Doğru anne ve babadan alınmış yavruların sağlık ve beslenme uygulamalarının gerektiği şekilde yapılması oldukça önemli olmakla beraber, köpeğimizin işitsel ,görsel ,temas , diğer konularında yeteri kadar sosyalleşmesi gerekmektedir. Bununla birlikte köpeğimizin kendi türü, başka türler, insanlar ve ileride görev yapacağı mecraların simule edildiği ortamlarda da sosyalleşmesi gerekmektedir.

Son dönemde köpek davranış uzmanları, köpeğin hızlı ve sıkıntısız sosyalleşebilmesi için farklı yöntemler geliştirmişlerdir. Zira yukarıda anlatılan sosyalleşme sistemi birebir köpekle ilgilenilen yetiştirme süreçleri için uygundur. Çoklu yetiştirme sistemlerinde özellikle askeri ve polisiye yavru köpek programlarında bu yeni yüksek problem çözmeye yönelik sosyalleşme programları kullanılmaya başlanmış, köpeklerde daha önce karşılaşmamış dahi olsa, karşılaştığı sorunla çok hızlı bir şekilde başa çıkabilecek sağlam bir karakter inşa edilmesi amaçlanmıştır.

3-) İÇ GÜDÜ İNŞAASI 

Köpeklerin farklı yaşlarda avlanma av ve mücadele iç güdülerinin dikkatli bir şekilde inşa edilmesi gerekmektedir. Bu üç içgüdü tabi ki bir köpeğin yetiştirilmesinde yeterli değildir. Bu içgüdülerin inşaası sırasında avlanma güdüsü önemli bir yer tutmaktadır.Hormonal yapının dikkatlice izlenmesi ve diğer iç güdülerin de dengeli bir şekilde geliştirilmesi de önemlidir. Erkeklik hormonunun kavgacı etkisi olumsuzluk yaratırken , keşfetmeci etkisi detektör köpekler için gerekli bir davranışın oluşmasına sebep olur. bununla birlikte dişi köpeklerin lidere son derece bağlı , yavruları için son ana kadar avlanma davranışları da son derece önemlidir.

4-) AVLANMA VE BURUN KULLANMA 

Köpeklerimiz özellikle ergen çağlarda avlanma güdülerinin bir miktar daha çalıştırılması ile burunlarını, doğal olarak da burunlarına kokuyu getiren rüzgarı doğru bir şekilde kullanmayı öğrenmelidirler. Bu nedenle oyuncakları ile onları gözle göremeyeceği ortamlarda arama egzersizleri yapılır. Bu egzersizler için biz yüksek otlarla kaplı bir arazide otların rengine yakın renkte oyuncaklarla özellikle tenis topu ile çalışmalar yapmaktayız. Köpeğimiz oyuncağı kaplamış, kendi salya kokusunu rüzgarı da kullanarak bulmakta ve eğitmeni tarafından bolca ödüllendirilmektedir.

5-) KOKU TANITIMI 

Köpeğin arazide ve farklı ortamlarda burnunu kullanmayı öğrenmesi ile birlikte başlayan süreç köpeğin karakter olarak olgunlaşması ile kendini artık koku tanıtımı sürecine bırakacaktır. Burada köpeğin yaşı önemli olmakla beraber, her köpeğin olgunlaşma yaşı farklılık göstermektedir. Aynı anne babadan olan kardeşlerden biri 10 aylıkken yetişkin davranışları gösterirken, diğer kardeşi 1,5 yaşa kadar olgun köpek davranışını göstermeyebilir.

Koku tanıtımı, köpeğin daha önce avına  kolayca ulaşırken , artık uğraşması , baskı ile başa çıkması, karışık ve karmaşık egzersizlerin yarattığı stres ile savaşması avlanmaktan vazgeçmemesi  anlamına gelmektedir. Artık sadece topunu değil , topu ile birlikte saklanan Patlayıcı Maddenin kokusunu da aramaya başlamıştır. Kendi salyasının kokusu ve patlayıcı maddenin kokusunu özdeşleştirmeye başlar. Bir süre sonra ortamdan salyasının olduğu oyun topu çıkarılır ve köpeğimiz sadece patlayıcı maddeye istenen tepkiyi yani pasif sinyal i verdiğinde topuna sahip olmaktadır. Bu geçiş süreci bir çok köpek için karmaşık olmakla beraber basitleştirilmiş koku tanıtım süreçleri köpeklerin hızlı öğrenmesi  için son derece önemlidir

6- ) KOKU EGZERSİZLERİ 

Koku tanıtımı bitirilmiş köpeğimiz artık koku tanıtım odasının dışında da egzersizlerle geliştirilmelidir. Bu egzersizler köpeklerin ileride yapacakları görevlerde çalışacağı ortamlar şeklinde simule edilmiştir. Bununla birlikte köpeğin sürekli olarak kokuyu rüzgarın etkisi ile takip etmesi ile eş zamanlı olarak sistemli arama egzersizleri de ona öğretilmeye çalışılan iki önemli noktadır.

Köpeğimiz farklı yükseklik derinlik ve ortamlarda patlayıcı maddeyi başarı ile bulmalıdır.

Koku egzersizleri farklı alanlar farklı yükseklikler ve sistemli arama yapma becerisi ile devam eder, ancak unutulmamalıdır ki asıl amaç kokuya bir an önce ulaşmaktır.

7-) KOKU ÇELİŞKİSİ
Köpeğimiz saklanan patlayıcı maddeleri bulmada uzmanlaşmıştır ancak bu görev için yeterli değildir. zira köpeğimiz koku çelişkisi egzersizlerine de tabi tutulmalıdır. Bu bizim konserve kutusu eğitimi adını verdiğimiz bir sistemde hızlıca yapılabilmektedir.

Koku çelişkisi egzersizleri iki aşamalarıdır. ilkinde bulması istenen kokular ile kafasını karıştıracak kokular ayrı ayrı saklanır ve köpeğimizin sadece bulması istenen maddeye tepki vermesi sağlanır.

İkinci aşamada ise bulmasını istediğimiz maddeler ile kafasını karıştıran maddeler birlikte saklanır, köpeğimizin istenmeyen kokuları ignore etmesi için bu egzersizler bir program dahilinde uygulanmaya devam eder.

8 ) BOMBA KÖPEĞİ VE İTAAT EĞİTİMİ
Teknik olarak bir bomba köpeğinin iki tür itaat eğitimi olmalıdır:

İlki aradığı patlayıcı maddeye olan itaati, diğeri de idarecisine olan itaati.

Köpeğimizin bu her iki konuda da itaatinin yeterli düzeyde olması gerekmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki çok fazla idareci itaati çalışılan köpeklerde madde itaati ve avlanma güdüsü gerilemektedir. Bu çok iyi dengelenmesi gereken bir durumdur. Çok fazla madde itaati de idarecinin kontrolü zor bir köpek ortaya çıkarabilir.

Tüm bu egzersizlerin sonunda köpeğimiz uzman bir bomba köpeği olmuştur. Artık idarecisi ile alacağı eğitimi ve bu eğitimin sonunda idarecisi ile birlikte gireceği görev yeterlilik testine hazırlanacaktır. Bu yetmeyecek, 6 ay ile bir yıl arasında yeterlilik sınavına tabi tutulur. Yeterli puanı alamaması durumunda da tekamül eğitimlerine tabi tutulurlar. Bir bomba köpeği görevden düşene kadar sürekli eğitim ve sınavlara tabi tutulmalıdır.

The post Bomba köpeği nasıl eğitilir? first appeared on Göktan Eker.