Bununla birlikte köpekler öğrendikleri konularla başka kokuları karıştırabilir, hatta aranan kokular daha güçlü kokular tarafından bastırılmaya çalışılılabilir.

Köpeklerin koklama özellikleri ile ilgili bir çok teknik  , ilmi ya da kişisel birikimlerimize  dayalı bilgi ve tecrübeniz olabilir, ancak köpeğin kokuyu aLgılaması ve yorumlaması   konusunda hemen her alanda farklı fikirlere rastlamak mümkündür .

Bu yazımda köpeğin koklama ve algılama mantığı ve bu mantık çerçevesinde koku çelişkisi egzersizlerinden bir örnek vermeye çalışacağım.

 Çorbanın Tadı 

Biz insanlar bir şey çok karışık oldumu duruma çorba olmuş yorumunu getiririz. Bu yorum, durumun çok fazla karışık olduğunu  içinde ne var ne kadar var anlayamadığımızı belirtmek için kullanılır.

Söz gelimi biz ezo gelin çorbasını keyifle içer hatta sıcak sıcak masamıza geldiğinde hafifçede kollayarak kendimizi psikolojik olarak rahatlarız.

Hatta ezogelin  çorbası ile yayla çorbasının kokusunu gözlerimiz kapalı olarak ayırabiliriz.

Ancak köpeklerde durum biraz farklı, köpekler kokuları bileşenleri ile birlikte algılarlar , yani bizim gibi ezo gelin çorbası demezler ; ” içerisinde mercimek , tuz , biber , yaş , nane … Vb bulunan sıcak sıvı olarak algılarlar .

Bu sebeple dir ki iyi eğitilmiş iyi bir dedektör köpeğin saklanmış maddeyi bulamaması zordur. Bulamama durumu genelde idareci hatalarından kaynaklanmaktadır.

Çelişki Egzersizleri

Detektör köpeklere koku tanırım egzersizlerinden sonra aranması istenen maddeler bir Çok farklı alanda saklanarak köpeğimizin tecrübe kazanması istenir .

Köpeğimiz arama alanlarında bir ya da iki kez tecrübe kazandıktan sonra çelişki egzersizlerine geçirebilir.

Başlangıç :Teneke kutu

Bu egzersizlere biz özellikle teneke kutu testi dediğimiz yöntemle başlarız. Bu egzersizlerde köpeğin kontrolü daha kolay ve muhtemel  hatalarına müdahale daha hızlı olabilmektedir.

Teneke kutu çalışmalarında aranılan maddeler ve çelişki kökü ları ayrı ayrı yerleştirilir. Köpeğin çelişki kokularını kollamasına rağmen tepki vermemesi beklenir. Planlanana tüm çelişki kokuları sistem içerisinde bir kaç kez tekrarlanır

İkinci aşamada ise bulunması istenen madde ile çelişki kökü beraber saklanır, çelişki kokudan bir kaç tane daha bulunur sadece bir tane birlikte saklama mevcuttur, başlangıç saklama yönteminde aranılan kökü yukarı çelişki kökü aşağıda tutulur

Üçüncü aşamada ise çelişki kökü yukarı aranılan koku aşağıya yerleştirilir

Dördüncü ve son aşamada çelişki koku miktarı giderek arttırılır aranılan koku miktarı d gerçeklik ön planda tutularak azaltılır.

Arama sahası çelişkisi

Artık dışarıda çalışma vakti gelmiştir. Kutu mantığında olduğu gibi arama mecrasında çelişki kokular planlı olarak aranılan madde ile ayrı ayrı ve daha sonra beraber saklanır.

Bu egzersizlerin not edilmesi ekipteki her köpeğin hassasiyetini ve koku eşiğinin de belirlenmesini sağlar ki bu operasyonla görevlerde son derece önemlidir.

Koku çelişkilerinde köpekler için belki de en önemli egzersiz çok küçük miktar ve çok büyük miktar arama egzersizleri olacaktır. İyi bir planlama ile köpeğimiz koku çelişkisini tamamen ortadan kaldırabilir.

Köpek için koku çelişkisi sanılanın aksine sadece yanlış algılama durumundan ibaret değildir, bu bazen köpeğin tercihi olabilir yani köpek doğru algıladığı halde tercihini bu şekilde kullanabilir. Bu durum idareci eğitmen psikolojisi ile de orantılıdır.

Her köpek arama ,oyun ,sevgi , idareci  bağımlısı gibi konularda farklılık göstermektedir. Bazen köpekler sahiplerinin psikolojisi, arama sıklığı, oyun ve ödüle açlık durumlarından dolayı da yanlış tepkiler verebilirler. Bu durum koku çelişkisi ile karıştıtılmamalıdır.

Köpeğin psikolojisinin farkkımızdan dolayı yaptığı hatalar, eğitiminin eksikliğinden dolayı yaptığı hatalar, eğitmen ve idarecinin yaptığı hatalar farklıfarklı boyutta ele alınmalıdır

The post Dedektör Köpeklerde Koku Çelişkisi first appeared on Göktan Eker.

1-) GENETİK FAKTÖR

Köpek eğitiminde eğitmenin köpeğe katkısı ile köpeğin genetik olarak bu eğitime yatkınlığı sürekli tartışılagelen ayrılmaz bir ikilidir. Bir çok uzman uygun genetik yapıdaki köpeğin çok kolay eğitildiğini, eğitmenin katkısının düşük seviyelerde olduğunu belirtmektedir.

Tüm bu tartışmalar şu gerçeği bize bir kez daha göstermektedir. Köpeklerin yetiştirilirken, atalarının, ebeveynlerinin detektör köpek kan hattından gelmelerinin önemi bir daha anlaşılmıştır. Bu durum ülkedeki köpek yetiştiriciliği geleneğinin de önemini bir kez daha vurgulamaktadır. yani suç ve suçlu ile mücadelede kullanılacak köpekler , veteriner hekimden köpek nutişinistine kadar bir çok mesleğin işbirliği ve ortak çalışması sonucu elde edilebilirler.

2-) SOSYAL GELİŞİM 

Doğru anne ve babadan alınmış yavruların sağlık ve beslenme uygulamalarının gerektiği şekilde yapılması oldukça önemli olmakla beraber, köpeğimizin işitsel ,görsel ,temas , diğer konularında yeteri kadar sosyalleşmesi gerekmektedir. Bununla birlikte köpeğimizin kendi türü, başka türler, insanlar ve ileride görev yapacağı mecraların simule edildiği ortamlarda da sosyalleşmesi gerekmektedir.

Son dönemde köpek davranış uzmanları, köpeğin hızlı ve sıkıntısız sosyalleşebilmesi için farklı yöntemler geliştirmişlerdir. Zira yukarıda anlatılan sosyalleşme sistemi birebir köpekle ilgilenilen yetiştirme süreçleri için uygundur. Çoklu yetiştirme sistemlerinde özellikle askeri ve polisiye yavru köpek programlarında bu yeni yüksek problem çözmeye yönelik sosyalleşme programları kullanılmaya başlanmış, köpeklerde daha önce karşılaşmamış dahi olsa, karşılaştığı sorunla çok hızlı bir şekilde başa çıkabilecek sağlam bir karakter inşa edilmesi amaçlanmıştır.

3-) İÇ GÜDÜ İNŞAASI 

Köpeklerin farklı yaşlarda avlanma av ve mücadele iç güdülerinin dikkatli bir şekilde inşa edilmesi gerekmektedir. Bu üç içgüdü tabi ki bir köpeğin yetiştirilmesinde yeterli değildir. Bu içgüdülerin inşaası sırasında avlanma güdüsü önemli bir yer tutmaktadır.Hormonal yapının dikkatlice izlenmesi ve diğer iç güdülerin de dengeli bir şekilde geliştirilmesi de önemlidir. Erkeklik hormonunun kavgacı etkisi olumsuzluk yaratırken , keşfetmeci etkisi detektör köpekler için gerekli bir davranışın oluşmasına sebep olur. bununla birlikte dişi köpeklerin lidere son derece bağlı , yavruları için son ana kadar avlanma davranışları da son derece önemlidir.

4-) AVLANMA VE BURUN KULLANMA 

Köpeklerimiz özellikle ergen çağlarda avlanma güdülerinin bir miktar daha çalıştırılması ile burunlarını, doğal olarak da burunlarına kokuyu getiren rüzgarı doğru bir şekilde kullanmayı öğrenmelidirler. Bu nedenle oyuncakları ile onları gözle göremeyeceği ortamlarda arama egzersizleri yapılır. Bu egzersizler için biz yüksek otlarla kaplı bir arazide otların rengine yakın renkte oyuncaklarla özellikle tenis topu ile çalışmalar yapmaktayız. Köpeğimiz oyuncağı kaplamış, kendi salya kokusunu rüzgarı da kullanarak bulmakta ve eğitmeni tarafından bolca ödüllendirilmektedir.

5-) KOKU TANITIMI 

Köpeğin arazide ve farklı ortamlarda burnunu kullanmayı öğrenmesi ile birlikte başlayan süreç köpeğin karakter olarak olgunlaşması ile kendini artık koku tanıtımı sürecine bırakacaktır. Burada köpeğin yaşı önemli olmakla beraber, her köpeğin olgunlaşma yaşı farklılık göstermektedir. Aynı anne babadan olan kardeşlerden biri 10 aylıkken yetişkin davranışları gösterirken, diğer kardeşi 1,5 yaşa kadar olgun köpek davranışını göstermeyebilir.

Koku tanıtımı, köpeğin daha önce avına  kolayca ulaşırken , artık uğraşması , baskı ile başa çıkması, karışık ve karmaşık egzersizlerin yarattığı stres ile savaşması avlanmaktan vazgeçmemesi  anlamına gelmektedir. Artık sadece topunu değil , topu ile birlikte saklanan Patlayıcı Maddenin kokusunu da aramaya başlamıştır. Kendi salyasının kokusu ve patlayıcı maddenin kokusunu özdeşleştirmeye başlar. Bir süre sonra ortamdan salyasının olduğu oyun topu çıkarılır ve köpeğimiz sadece patlayıcı maddeye istenen tepkiyi yani pasif sinyal i verdiğinde topuna sahip olmaktadır. Bu geçiş süreci bir çok köpek için karmaşık olmakla beraber basitleştirilmiş koku tanıtım süreçleri köpeklerin hızlı öğrenmesi  için son derece önemlidir

6- ) KOKU EGZERSİZLERİ 

Koku tanıtımı bitirilmiş köpeğimiz artık koku tanıtım odasının dışında da egzersizlerle geliştirilmelidir. Bu egzersizler köpeklerin ileride yapacakları görevlerde çalışacağı ortamlar şeklinde simule edilmiştir. Bununla birlikte köpeğin sürekli olarak kokuyu rüzgarın etkisi ile takip etmesi ile eş zamanlı olarak sistemli arama egzersizleri de ona öğretilmeye çalışılan iki önemli noktadır.

Köpeğimiz farklı yükseklik derinlik ve ortamlarda patlayıcı maddeyi başarı ile bulmalıdır.

Koku egzersizleri farklı alanlar farklı yükseklikler ve sistemli arama yapma becerisi ile devam eder, ancak unutulmamalıdır ki asıl amaç kokuya bir an önce ulaşmaktır.

7-) KOKU ÇELİŞKİSİ
Köpeğimiz saklanan patlayıcı maddeleri bulmada uzmanlaşmıştır ancak bu görev için yeterli değildir. zira köpeğimiz koku çelişkisi egzersizlerine de tabi tutulmalıdır. Bu bizim konserve kutusu eğitimi adını verdiğimiz bir sistemde hızlıca yapılabilmektedir.

Koku çelişkisi egzersizleri iki aşamalarıdır. ilkinde bulması istenen kokular ile kafasını karıştıracak kokular ayrı ayrı saklanır ve köpeğimizin sadece bulması istenen maddeye tepki vermesi sağlanır.

İkinci aşamada ise bulmasını istediğimiz maddeler ile kafasını karıştıran maddeler birlikte saklanır, köpeğimizin istenmeyen kokuları ignore etmesi için bu egzersizler bir program dahilinde uygulanmaya devam eder.

8 ) BOMBA KÖPEĞİ VE İTAAT EĞİTİMİ
Teknik olarak bir bomba köpeğinin iki tür itaat eğitimi olmalıdır:

İlki aradığı patlayıcı maddeye olan itaati, diğeri de idarecisine olan itaati.

Köpeğimizin bu her iki konuda da itaatinin yeterli düzeyde olması gerekmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki çok fazla idareci itaati çalışılan köpeklerde madde itaati ve avlanma güdüsü gerilemektedir. Bu çok iyi dengelenmesi gereken bir durumdur. Çok fazla madde itaati de idarecinin kontrolü zor bir köpek ortaya çıkarabilir.

Tüm bu egzersizlerin sonunda köpeğimiz uzman bir bomba köpeği olmuştur. Artık idarecisi ile alacağı eğitimi ve bu eğitimin sonunda idarecisi ile birlikte gireceği görev yeterlilik testine hazırlanacaktır. Bu yetmeyecek, 6 ay ile bir yıl arasında yeterlilik sınavına tabi tutulur. Yeterli puanı alamaması durumunda da tekamül eğitimlerine tabi tutulurlar. Bir bomba köpeği görevden düşene kadar sürekli eğitim ve sınavlara tabi tutulmalıdır.

The post Bomba köpeği nasıl eğitilir? first appeared on Göktan Eker.