SURİYE SINIRI MAYIN TEMİZLİĞİ

Türkiye’nin OTTAWA Sözleşmesini imzalamasının ardından 2014 e kadar ortalama 900 km lik bir hattı temizlemek zorunda olmasına rağmen Suriye iç şavaşının ardından konu biraz popülerliğini kaybetti.

Savunma bakanlığının mayın temizliği için ihale hazırlığı döneminin öncesinde ihaleye teklif vermek isteyen bir çok firma ile görüşme fırsatım oldu.

Mayın temizleme Konusunda Irak’ta edindiğim tecrübe , afganistanda BM tarafından yapılan aramalar için köpek tedariki çalışması ve en önemlisi Bosna Mayın Merkezi deneyimi ile ben de konuya dahil oldum.

Bununla birlikte Jandarma Komutanlığı Çakırsöğüt Komando Tugayu için yaptığım çalışma sayesinde bilgibirikimim oldukça arttı diyebilirim. Ancak Güneyafrikalı mayın köpeği eğitmeni bir arkadaşımla amerikada yaptığımız ortak çalışma mayın köpeği konusunda detaylarına hakim olmamı da sağladı.

ÜLKEMİZİN SURİYE SIRINDA DÖŞENMİŞ MAYINLAR VE GÜVENLİK GEREKÇESİ YERLEŞTİRİLMİŞ BİR ÇOK MAYINLI BÖLGE OLMASINA RAĞMEN, HALEN MAYIN TEMİZLEME KONUSUNDA BİR KURULUŞ BULUNMAMAKTADIR.  HALBUKİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KONU İLE İLİGLİ KURULAN SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNE DESTEK VERMEKTEDİR. UZUN YILLARDIR DEVLET KURUMLARI DA İÇ GÜVENLİK UYGULAMALARI HAİRÇ KONUYA ÇOK YAKIN DAVRANMAMIŞLARDIR.  

Suriye sınırındaki mayınlar nato standartlarına göre soğuk savaş döneminde döşenmiş, bununla birlikte teörör örgütü PKK nın suriye merkezli hereketliliğinin arttığı yıllarda yeni mayın hatları da oluşturulmuştur.

Yerli bir firmanın Antep antik kent karkamışta yaptığı temizlik türkiyenin bu konudaki yeterliliği konusunda tartışma yaratsa da , firma Köpek Kullanmadan Manuel-Deminer personel kullanarak antik bölgfenin temizliğini sağlamıştır.

Ancak bu bölgede bizzat görüştüğüm uzmanlar zaman içerisinde bölgeyi kullananan kaçakçıların ve tarihi eser arayanların da daha önce antik bölgede bir temizlik yapmış olduklarını belirtmiştir.

MAYIN ARAMA KÖPEĞİ EĞİTİMİ

Aslına bakarsanız bu  branştaki köpeklerin eğitimi belkide en sıkıcı köpek eğitim branşlarından biridir. Zira  sürekli aynı arama mecrasında ve sürekli aynı eğitimlerin tekrarlanması gerekmektedir. mayın arama köpeği eğitiminde köpeklerin neredeyse sıfır hatalı bir şekilde arama yapmaları beklenmektedir.

Dünyada farklı eğitim sistemleri olmasına karşın ben karma bir eğitim sitemi kullanmaktayım.

KOKU TANITIMI

Aynı Bomba köpeklerinde olduğu gibi öncelikle KUTU KOKU TANITIMI sistemi ile köpeklerime mayın kokusunu ( plastik patlayıcı) öğretmekteyim. Köpeklerim bu sistemde kokuyu aldığında pasif sinyal vermeti yani oturmayı da öğrenmektedir.

ÇELİŞKİ EĞİTİMİ

Koku kutuları ile çalıştıktan sonra köpeğime mayınlı tarlada karşılaşabileceği koku çelişkilerini de çalışmaktayım, zira köpeğim kertenkeleden , tarla faresine ,yeraltında bulunan kemirgenlere kadar bir çok farklı çelişkili kokuya maruz kalacak.

GEÇİŞ

Koku odasından sonra Köpeklerimizin Cenova Mayın Arama standartlarına göre hat araması çalışması yapması gerekmektedir. mayın Arama köpeği eğitiminde belkide en uzun ve sıkıcı çalışma bu olmaktadır.

Köpeğimiz 1 metre genişliğinde ve 10 metre uzunluğunda bir arama hattında sapma yapmadan ve kafasını kaldırmadan arama yapmalıdır.  Bir metrelik genişliğindeki hattı arama esnasında köpeğimiz hattın bir bölümünü değil tamamını tarayarak ilerlemelidir. Bu sebeple arama çalışmalarında daha dar hatlardan başlanarak arama egzersizlerine devam edilir, zköpek aramada ustalaştıkça hattın eni genişletilir.

Köpeğimiz hat arama çalışmasında burnunu kaldırmadan ilerlemeli ve aynı şekilde burnunu kaldırmadan geri gelmelidir. yani 1 mt x 10 mt lik arama hattını hem gidişte hemde dönüşte kontrol etmelidir.

DERİNLİK

Köpeğimiz arama hattı aramasını tamamladıktan sonra da toprağa saklanan mayınlarda derinlik çalışması yapılmalıdır. Köpeğimizin en az 20 cm derinliğe gömülmüş mayını rahatlıkla bulması gerekmektedir.

ALAN ÇALIŞMASI

Mayın Arama Bölgeleri öncelikle manuel deminer lar tarafından 10 mt x 10mt lik arama alanlarına bölünürler. Köğeklerimizin bu arama alanında birer metre bir er metre hatları düzenli bir şekilde araması istenir. Bu alan şeritle bölünür ancak arama hatlarının herhangi bir işareti yoktur. Bu sebeple bir önceki hat arama eğitiminn köpek tarafından çok iyi uygulanmalı saha çalışmasında da köpeğimiz hat araması şeklinde çalışmalıdır.

Mayın Arama köpeklerinde Köpeğimizin arama hattının dışına çıkması istenmez

Cenova standartlarınında mayın arama çalışmaları genelde kara mayınları temizleme amaçlı arama operasyonlarıdır. her arama biriminin bir SOP-standart operasyonel prosedür ü olmalı ve operasyon bu prosedür çerçevesinde gerçekleşmelidir. Bu prosedür cenova stadartları ile de örtüşmelidir.

Mayın arama Köpekleri uzman mayın Köpeği idarecileri ile Sınava girerek sertifikalandırılırlar.

Bir çok kişi Taktiksel Patlayıcı Madde Arama köpekleri ile Mayın Köpeklerini birbirine karıştırmaktadır.

Ülkemiz uzun süredir mayına basarak hayatını kaybeden güvenlik görevlileri veya mayına basarak infilak eden askeri araç haberleri yüzünden mayın dendiğinde terör örgütünün yollara ve askeri geçiş noktalarına döşediği bomba düzeneklerini anlamaktadır.

Mayın Arama Köpekleri mayınlı Arazilerde arama yapan köpeklerdir.

Ancak askeri ve polisiye operasynlarda yol güvenliği intikal güvenlşğinde kullanılan köpekler taktiksel patlayıcı madde ( bomba) Arama köpekleridir, eğitim ve kullanım prosedürleri oldukça farklıdır

The post Mayın Detektörü Köpekler first appeared on Göktan Eker.

1-) GENETİK FAKTÖR

Köpek eğitiminde eğitmenin köpeğe katkısı ile köpeğin genetik olarak bu eğitime yatkınlığı sürekli tartışılagelen ayrılmaz bir ikilidir. Bir çok uzman uygun genetik yapıdaki köpeğin çok kolay eğitildiğini, eğitmenin katkısının düşük seviyelerde olduğunu belirtmektedir.

Tüm bu tartışmalar şu gerçeği bize bir kez daha göstermektedir. Köpeklerin yetiştirilirken, atalarının, ebeveynlerinin detektör köpek kan hattından gelmelerinin önemi bir daha anlaşılmıştır. Bu durum ülkedeki köpek yetiştiriciliği geleneğinin de önemini bir kez daha vurgulamaktadır. yani suç ve suçlu ile mücadelede kullanılacak köpekler , veteriner hekimden köpek nutişinistine kadar bir çok mesleğin işbirliği ve ortak çalışması sonucu elde edilebilirler.

2-) SOSYAL GELİŞİM 

Doğru anne ve babadan alınmış yavruların sağlık ve beslenme uygulamalarının gerektiği şekilde yapılması oldukça önemli olmakla beraber, köpeğimizin işitsel ,görsel ,temas , diğer konularında yeteri kadar sosyalleşmesi gerekmektedir. Bununla birlikte köpeğimizin kendi türü, başka türler, insanlar ve ileride görev yapacağı mecraların simule edildiği ortamlarda da sosyalleşmesi gerekmektedir.

Son dönemde köpek davranış uzmanları, köpeğin hızlı ve sıkıntısız sosyalleşebilmesi için farklı yöntemler geliştirmişlerdir. Zira yukarıda anlatılan sosyalleşme sistemi birebir köpekle ilgilenilen yetiştirme süreçleri için uygundur. Çoklu yetiştirme sistemlerinde özellikle askeri ve polisiye yavru köpek programlarında bu yeni yüksek problem çözmeye yönelik sosyalleşme programları kullanılmaya başlanmış, köpeklerde daha önce karşılaşmamış dahi olsa, karşılaştığı sorunla çok hızlı bir şekilde başa çıkabilecek sağlam bir karakter inşa edilmesi amaçlanmıştır.

3-) İÇ GÜDÜ İNŞAASI 

Köpeklerin farklı yaşlarda avlanma av ve mücadele iç güdülerinin dikkatli bir şekilde inşa edilmesi gerekmektedir. Bu üç içgüdü tabi ki bir köpeğin yetiştirilmesinde yeterli değildir. Bu içgüdülerin inşaası sırasında avlanma güdüsü önemli bir yer tutmaktadır.Hormonal yapının dikkatlice izlenmesi ve diğer iç güdülerin de dengeli bir şekilde geliştirilmesi de önemlidir. Erkeklik hormonunun kavgacı etkisi olumsuzluk yaratırken , keşfetmeci etkisi detektör köpekler için gerekli bir davranışın oluşmasına sebep olur. bununla birlikte dişi köpeklerin lidere son derece bağlı , yavruları için son ana kadar avlanma davranışları da son derece önemlidir.

4-) AVLANMA VE BURUN KULLANMA 

Köpeklerimiz özellikle ergen çağlarda avlanma güdülerinin bir miktar daha çalıştırılması ile burunlarını, doğal olarak da burunlarına kokuyu getiren rüzgarı doğru bir şekilde kullanmayı öğrenmelidirler. Bu nedenle oyuncakları ile onları gözle göremeyeceği ortamlarda arama egzersizleri yapılır. Bu egzersizler için biz yüksek otlarla kaplı bir arazide otların rengine yakın renkte oyuncaklarla özellikle tenis topu ile çalışmalar yapmaktayız. Köpeğimiz oyuncağı kaplamış, kendi salya kokusunu rüzgarı da kullanarak bulmakta ve eğitmeni tarafından bolca ödüllendirilmektedir.

5-) KOKU TANITIMI 

Köpeğin arazide ve farklı ortamlarda burnunu kullanmayı öğrenmesi ile birlikte başlayan süreç köpeğin karakter olarak olgunlaşması ile kendini artık koku tanıtımı sürecine bırakacaktır. Burada köpeğin yaşı önemli olmakla beraber, her köpeğin olgunlaşma yaşı farklılık göstermektedir. Aynı anne babadan olan kardeşlerden biri 10 aylıkken yetişkin davranışları gösterirken, diğer kardeşi 1,5 yaşa kadar olgun köpek davranışını göstermeyebilir.

Koku tanıtımı, köpeğin daha önce avına  kolayca ulaşırken , artık uğraşması , baskı ile başa çıkması, karışık ve karmaşık egzersizlerin yarattığı stres ile savaşması avlanmaktan vazgeçmemesi  anlamına gelmektedir. Artık sadece topunu değil , topu ile birlikte saklanan Patlayıcı Maddenin kokusunu da aramaya başlamıştır. Kendi salyasının kokusu ve patlayıcı maddenin kokusunu özdeşleştirmeye başlar. Bir süre sonra ortamdan salyasının olduğu oyun topu çıkarılır ve köpeğimiz sadece patlayıcı maddeye istenen tepkiyi yani pasif sinyal i verdiğinde topuna sahip olmaktadır. Bu geçiş süreci bir çok köpek için karmaşık olmakla beraber basitleştirilmiş koku tanıtım süreçleri köpeklerin hızlı öğrenmesi  için son derece önemlidir

6- ) KOKU EGZERSİZLERİ 

Koku tanıtımı bitirilmiş köpeğimiz artık koku tanıtım odasının dışında da egzersizlerle geliştirilmelidir. Bu egzersizler köpeklerin ileride yapacakları görevlerde çalışacağı ortamlar şeklinde simule edilmiştir. Bununla birlikte köpeğin sürekli olarak kokuyu rüzgarın etkisi ile takip etmesi ile eş zamanlı olarak sistemli arama egzersizleri de ona öğretilmeye çalışılan iki önemli noktadır.

Köpeğimiz farklı yükseklik derinlik ve ortamlarda patlayıcı maddeyi başarı ile bulmalıdır.

Koku egzersizleri farklı alanlar farklı yükseklikler ve sistemli arama yapma becerisi ile devam eder, ancak unutulmamalıdır ki asıl amaç kokuya bir an önce ulaşmaktır.

7-) KOKU ÇELİŞKİSİ
Köpeğimiz saklanan patlayıcı maddeleri bulmada uzmanlaşmıştır ancak bu görev için yeterli değildir. zira köpeğimiz koku çelişkisi egzersizlerine de tabi tutulmalıdır. Bu bizim konserve kutusu eğitimi adını verdiğimiz bir sistemde hızlıca yapılabilmektedir.

Koku çelişkisi egzersizleri iki aşamalarıdır. ilkinde bulması istenen kokular ile kafasını karıştıracak kokular ayrı ayrı saklanır ve köpeğimizin sadece bulması istenen maddeye tepki vermesi sağlanır.

İkinci aşamada ise bulmasını istediğimiz maddeler ile kafasını karıştıran maddeler birlikte saklanır, köpeğimizin istenmeyen kokuları ignore etmesi için bu egzersizler bir program dahilinde uygulanmaya devam eder.

8 ) BOMBA KÖPEĞİ VE İTAAT EĞİTİMİ
Teknik olarak bir bomba köpeğinin iki tür itaat eğitimi olmalıdır:

İlki aradığı patlayıcı maddeye olan itaati, diğeri de idarecisine olan itaati.

Köpeğimizin bu her iki konuda da itaatinin yeterli düzeyde olması gerekmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki çok fazla idareci itaati çalışılan köpeklerde madde itaati ve avlanma güdüsü gerilemektedir. Bu çok iyi dengelenmesi gereken bir durumdur. Çok fazla madde itaati de idarecinin kontrolü zor bir köpek ortaya çıkarabilir.

Tüm bu egzersizlerin sonunda köpeğimiz uzman bir bomba köpeği olmuştur. Artık idarecisi ile alacağı eğitimi ve bu eğitimin sonunda idarecisi ile birlikte gireceği görev yeterlilik testine hazırlanacaktır. Bu yetmeyecek, 6 ay ile bir yıl arasında yeterlilik sınavına tabi tutulur. Yeterli puanı alamaması durumunda da tekamül eğitimlerine tabi tutulurlar. Bir bomba köpeği görevden düşene kadar sürekli eğitim ve sınavlara tabi tutulmalıdır.

The post Bomba köpeği nasıl eğitilir? first appeared on Göktan Eker.