Sevgili meslektaşım ve Çatlak Profesör J Andrey bana kara mayınlarının farklı ortamlarda spesifik koku hareketlerini ve bu hareketlerin köpekler tarafından algılanışını aktardı. Köpeklerle ilgili uygulama gizli olduğundan resim yasa bilgi paylaşmayacağım ancak laboratuar çalışmalarındaki tecrübeler önemli idi.

Soğuk savaşın ardından Rusya’da dünyaya entegre olma sürecine girmiş. Gerek ülkesi, gerekse vatandaşları için tehlikeli olan kara mayınları konusunda çalışmalar yapmış. Her ne kadar dünya üzerinde döşenen mayınların birçoğunun Sovyet Rusya zamanında döşendiğini bilsek de mayın arama konularında tecrübelerine gerçekten ihtiyacımız var.

Öncelikle çalışmamızda kara mayınlarını ikiye ayırdık. Anti personel ve anti tank ya da anti araç.

Daha önceki yazılarımda da belirttiğim üzere el yapımı terör amaçlı yerleştirilen patlayıcı düzeneklerini mayın olarak adlandırmak yanlış.

Bizim kast ettiğimiz belirli plan çerçevesinde yerleştirilen kara mayınları… Bildiğiniz gibi ülkemizin Suriye sınırı da soğuk savaş döneminde bu mayınlardan nasibini ne yazık ki almış bir bölge.

Kara mayınlarının yükseklik, ısı, rüzgar, basınç, mevsimlere bağlı hava şartları gibi bir çok farklı etki ile değişik koku  karakteristikleri olduğunu ve bunların hareketliliğini anlamış bulunduk.

Aynı fabrikaya ait Afrika’da döşemen mayın ve Suriye sınırında döşenen mayın arasında aradan geçen yıllarda koku karakteristiği açısından ciddi farklılıkla bulunuyor. Bu da şu anlam geliyor; Afrika’da çıkan mayınlarda eğitilmiş köpeğin Türkiye’de hata yapma oranı çok yüksek.
Bununla birlikte zaman içerisinde mayınların içerisinde bulunan patlayıcılar giderek zayıflıyor. Bu durumu ağrı kesicilere benzetebiliriz; tarihi geçen bir ağrı kesici doğru şartlarda saklandıysa bile etken maddesi  etkisini kaybediyor. Yani bir hap ile geçen baş ağrısı için eski 4 hap yetersiz olabiliyor. Eğer zaman içerisinde muhafaza şartlarında hata varsa oksitlenme, nemlenme, küflenme  gibi nedenlerle ilaç hem etkisini kaybediyor. Üstelik derde deva olması gerekirken  zehirleyebiliyor.

Mayınlar da döşendikleri tarihlerde söz gelimi 100 Barlık bir basınçla patlarken, her geçen yıl etkisini kaybediyor ve yıllar sonra 30 Barla patlar hale geliyor. Ancak unutmayalım halen öldürücü.

Aynı şekilde belirli bir hatta döşenseler de dış etkenlere bakıldığında aynı dönemde döşenmiş olsalar dahi, bir tepenin kuzeyine bakan mayın ile güneyine bakan mayın arasında bile koku spektrumunda ciddi değişiklikler olduğu anlaşılıyor.

Mayının düzeneğine gelince… TNT, tetril ve ateşleyiciden mürekkep bu ölüm tuzaklarının mantığı ateşleyicinin  tetrili patlatması, tetirilin de TNT’yi patlayacak kıvama getirmesi üzerine kurulu. Ve bu patlamalar ne yazık ki göz açıp kapayıncaya kadar oluyor.

KAÇAKÇI-TERÖRİST İŞBİRLİĞİ

Edinilen bilgilere göre sınırı kullanan kaçakçılar mayınlı bölgede artık yer yüzüne kendiliğinden çıkan veya bizat çıkardıkları mayınları toplayarak, terör gruplarına serbest geçiş için  bir nevi haraç olarak veriyorlar. Terör grupları da bu mayınları patlama düzeneklerindeki küçük uyarlamalarda güvenlik güçlerine yaptıkları saldırılarda kullanıyor.

Aynı mayınlar güvenlik güçleri tarafından  yapılan operasyonlarda patlamayan mühimmata da entegre edilerek kullanılabiliyor.
Yani kaçakçınız, mayınınız varsa teröristiniz güçlü demek, bir de nokta operasyonu yerine dağı taşı bombalıyorsanız… Bilmem bu hikaye size tanıdık geldi mi ?

Köpeklere mayınların içerdiği madelerin öğretilmesi esnasında katkı maddeleri de öğretiliyor. Mayının toprak altı yada üzerindeki uzun bekleme süresinde bazı maddeler kokusunu yavaş yavaş yitirirken, bazı maddeler ise ağır ağır yitiriyor ve başlangıçtaki koku spektrumu ilerleyen yıllarla değişiyor.

Bu sebeple Rus kinolog meslektaşlarım ve bilim rus adamları ( hayret İsviçreli bilim adamları değil   ) hararetli bir çalışma yapmışlar.
Kokusu en az kaybolan içeriği yapay olarak üretmişler ve köpekleri onunla çalıştırmaya başlamışlar. Yani kısaca hep taze kalan kokuyu köpeğe öğretiyorar. Bu durum köpeğin hata payını da azaltıyor.

MAYINSIZ, SiLAHSIZ, BOMBASIZ, SAVAŞSIZ, UYUŞTURUCUSUZ BİR DÜNYA TEMENNİ EDERKEN ;

BUNLARA KARŞI DA EN ÜST DÜZEYDE HAZIR OLMAMIZ GEREKTİĞİNİ

BİR KEZ DAHA HATIRLATARAK, RUS MESLEK TAŞLARIMA BU DAVETLERİ VE VERDİKLERİ BİLGİLERDEN ÖTÜRÜ ÇOK ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM.

The post Mayınlar, K9’lar ve Koku first appeared on Göktan Eker.

İG-K9 bomba

TEDD – Tactical explosive detection dog olarak ayrı bir eğitim branşı şeklinde başlayan çalışmalar operasyonel birimlerin detektör K9’ları kullanabilmesi üzerine planlanmıştır. Bu çalışmalar A. B. D. Askerlerinin Irak ve Afganistan’daki kayıplarının ardından artmıştır.

Bu branşta çalışan köpeklerin en önemli kullanım amaçlarını aşağıdaki şekilde belirtebiliriz. Tabii ki kullanan birimlerin farklılığı, kullanım yerleri ve risk hem sıralamayı değiştirir hemde ilave amaçların eklenmesini de sağlayabilir.

1-) Yaya olarak intikal halindeki operasyonel birimlerin güzergahları üzerinde bulunan patlayıcı tuzaklamalarının tespiti,

2-) Meskun mahalde operasyonel birimlerin bilgi alamadıkları, araç bina ve benzeri mecralarda, giriş çıkışlarda, risk yaşadıkları diğer alanlarda ön arama yapılması,

3-) Gayrımmeskun mahalde, mağara ve benzeri yerlere giriş yapılmadan önce önlem alınması,
4-) Saklanmış mühimmat ve patlayıcı madde bulunması,
5-) Çifte eğitimli olarak yetiştirilmiş İG köpeklerinin aynı zamanda zanlıların etkisiz hale getirilmesinde kullanılması,
6-) Hem patlayıcı aramada hem de düşman unsurlarının yerlerinin tespitinde kullanılabilmesi,

İntikal güvenlik köpekleri, ülkemizin terörle mücadele süreci kapsamında en çok jandarma ve polis birimlerinin hizmetinde olmalıdır. Ancak günlük intikal mesafesi ve intikalda kalınan toplam süre bu köpeklerin kullanımı açısından önemlidir.

Bu kullanım alanlarının yanı sıra özellikle timin konaklama veya üs bölgelerinde aldığı tedbirlerde eğitimli İG köpekleri bir uyarı enstrümanı olarak da görev alabilirler. Bu sızmaların engellenmesini de sağlayabileceği gibi, çifte eğitimli İG’ler sızma hazırlığında olan düşman unsurları etkisiz hale getirebilir.

İntikal güvenlik köpekleri bir kaç aşamada eğitilirler:

A – Koku tanıtımı
B – Arazi arama tarama eğitimleri
C – Güzergah arama tarama eğitimleri
D – İleri gönderme ve arama
E – Uzaktan yönlendirme
F – Serbest arama
G – Kendiliğinden arama

Tüm aşamalar öncelikle kısa kayış ardından uzun kayış akabinde de kayıtsız bir şekilde yapılır.

İG K9-Koruma

Bu branştaki köpekler asıl itibarı ile timin önünden giderek, olası pusu veya sızmalara karşı eğitilirler. Bu köpekler aynı zamanda intikal halindeki birliğin karşılaştığı riskli geçiş bölgelerinde yönlendirme ile düşman unsur arayarak intikal güzergahının adeta temizliğini sağlarlar. Düşman unsur ile karşılaşan K9’lar direk ısıracak şekilde eğitilirler.

 Daha önce belirttiğimiz gibi bu köpekler üs bölgesi veya kamp bölgesi gibi alanlarda da başarı ile kullanılabilir.

The post İntikal Güvenlik Köpekleri- TEDD first appeared on Göktan Eker.

Aslına bakarsanız uyuşturucu madde detektörü ve patlayıcı madde detektörü köpeklerin eğitim ve arama mantıkları neredeyse aynı olmasına rağmen idarecilerinin psikolojisi ve arama stratejisi oldukça farklıdır.

Narkotik köpeği idarecileri her aramada bir madde bulma umudu ve heyecanı ile arama yaparlar. Aynı psikolojinin bomba köpeği idarecileri için geçerli olduğunu söyleyemeyiz. Zira bomba köpeği idarecileri bomba bulmama ümidi ile arama yaparlar.

K9 Narkotik

Uyuşturucu maddeler genellikle  saklanmaya diğer bir tabir ile zulalanmaya çalışırlar. Ancak Çok katlı poşetler , bantlamalar hatta vakkumlanmış paketler bile köpeğin bu kokuyu almasını engelleyemez. Yani iyi bir köpek ve idareciden oluşan Narkotik K9 ekibinin maddeyi kaçırması çok zordur. Ne kadar saklanırsa saklansın, ne kadar paketlenirse paketlensin uyuşturucu maddenin kokusu çıkar. Kokusu çıkamayacak şekilde yapılabilecek paketlemeler de zaten fiziki olarak dikkat çekeceğinden pek mümkün değildir.

Ancak Uyuşturucu madde satıcı , torbacı ve kaçakçının elinde farklı psikoloji ile taşınır.

Kaçakçı büyük miktarları mümkün olduğunca gizli ve çok iyi paketlenmiş ve zulalanmış şekilde göndermeye çalışır.
Torbacı çok daha küçültülmüş miktarları bulundurur. Bazen bizzat kendi de taşımayan da satış yapar ama uyuşturucu maddenin türüne, satış bölgesine, satış yapılacak kişiye ve riske göre hareket eder.

Torbacının yanı sıra satıcı olarak tabir edilen şahıslar çok küçük miktarlarlara sahiptir. Hatta bazen elindeki uyuşturucuya katkı maddeleri ekleyerek karını artırma peşindedir. Acemi içicileri bazen de uyuşturucu madde olmayan ürünleri satarak kandırabilirler. İçiciler ise çok küçük içimlik denilen miktarlara sahiptir.

Uyuşturucu kaçakçılığının bu farklı aşamalarında K9’ların da farklı mantıkla kullanılması gerekmektedir. Zira arama mecrasına gelindiğinde; idarecinin kendini bu mecradaki kişi yerine koyarak veya daha önceden bir arama planı yaparak, çalışmaya başlaması sonderece önemlidir.

Torbacı, satıcı veya içici ile ilgili aramalarda detay aramalar mümkün iken; kaçakçı aramalarında tarama ve zula mantığı ile arama ön plana çıkmalıdır. Özellikle kaçakçıların kullanmaya çalıştıkları koku çelişkilerininde göz ardı edilmemesi gereklidir.

K9 narkotik köpeklerinin stratejik noktalarda üst araması bile yaptığı görülmektedir. Pasif alarm öğretilmiş köpekler kokuyu aldıklarında üzerinde uyuşturucu madde olan kişilerin karşısına geçip oturmaktadırlar.

K9 bomba

Bombaların içeriğinde  birden fazla farklı patlayıcı maddeler bulunabilmektedir. Aynı zamanda bu patlayıcı maddelerin infilak etmesini sağlayacak eteşleyiciler mevcuttur.

K9’lar eğitimlerinde bu patlayıcı maddeleri tek tek veya birlikte aramayı öğrenirler.

Bomba köpekleri ile çalışırken henüz patlama düzeneği yerleştirilmemiş patlayıcı madde aranması ile düzenek haline gelmiş bombayı aramak; farklı strateji, hazırlık ve psikoloji gerektirmektedir.

Patlayıcı madde aramak farklıdır, bomba aramak farklıdır!

Patlayıcı maddelerin sevki sırasında bazen aynı ıyuşturucu kaçakçıları gibi zula yöntemi kullanılırken, bazen de dikkat dağıtma yöntemi kullanılır. Yani içerisinde 5 çocuk olan bir aracın içerisinde 50 TNT kalıbının taşınmaya çalışılması, bu birimde çalışanlar için anormal bir durum değildir.

Bununla birlikte canlı bombaların da K9’larla tespiti mümkündür. Özel bir eğitim çalışması yapılmalıdır. Özellikle yüksek şüphe ihtiva eden durumlarda K9 bomba köpeklerinin şüpheli araç ya da pakete yaklaşılmadan 20-30 mt uzaktan gönderilmesiyle mümkündür.

Bomba köpeklerinin en büyük handikabı belkide günkük hayatta kullanılan bir çok eşya ya da ürünün içerisinde bomba yapımında kullanılan maddelerin olabilmesidir.

Bu sebeple ülkemizde bomba köpeği emeğitmenlerinin ve idarecilerinin bomba imha uzmanı olarak da eğitim aldıklarını görüyoruz.

Ülkemizdeki Detektör Köpek Eğitmenleri operasyonel tecrübe açısından dünyada bir çok ülkeden çok daha iyi durumdadır. Ancak ülkemizin K9 polis ve askeri hizmet köpekleri açısından en büyük handikabı polis ve askeri orta ve üst düzey yöneticilerinin K9 kullanım bilgileri ve K9 ekibi yönetim becerileri  konusunda yeteri kadar bilgi ve tecrübe sahibi olmamalarıdır. Hatta bazen K9 ekiplerini yanlış kullandıklarını da görüyoruz.

Polis müdürlerinin K9 ekiplerine daha fazla güvenmesi, doğru kullanımı konusunda bilgi ve tecrübe sahibi olmaları , K9 ekiplerinin sayısının , mevcutun çok daha üzerine çıkarılması ülke güvenliği açısından son derece önemlidir.

The post Dedektör Köpek İdarecileri first appeared on Göktan Eker.

KÖTÜ ADAM ÖZELLİKLERİ
Kötü adam eğitimi denince bir çok ülkede kolluğu koluna geçiren herkesin bu eğitimi verebileceği düşünülmektedir. Ancak bu eğitimlerde yapılan yanlışlar köpeğin eğitim anlamında ilerlemisini engellemekte, hatta bir çok köpek bu hatalar yüzünden sakatlanabilmekte veya istenilen düzeyde eğitim almamaktadırlar.

Koruma devriye köpeği eğitiminde görev alacak kötü adamların teorik olarak köpek eğitimi konusunda yeterli düzeyde bilgilerinin olması gerektiği gibi, en az 2-3 yavru köpeği de yetiştirmiş olması son derece faydalı olacaktır. Zira yetişkin köpeklerin eğitiminde kullanılan içgüdülerin yavruluktan itibaren geliştirilmesine şahit olmuş bir kötü adam köpeğin tüm davranışlarını okuyabilecek, yükleme-düzeltme -iyileştirme egzersizlerinde oldukça başarılı olacaktır.
Eğitmen kötü adamların iyi reflekse sahip olması, konuya hakim olması ve idareciyi de doğru yönlendirmesi son derece önemlidir.

KORUMA KÖPEĞİ EĞİTİMİ ALACAK KÖPEKLERİN ÖZELLİKLERİ
Koruma köpeği eğitiminde köpeğin ırkı bize fikir verebilir. Ancak ırkından ziyade köpeğin karakteri ve eğitime uygun davranışları kötü adam tarafından belirlenmelidir. Bu eğitime alınacak köpeklerin avlanma-av ve mücadele güdüleri yeteri kadar gelişmiş olmalı, dengeli karakterleri olmalı, sosyal olmalı, yetiştirme sürecinde yeteri kadar ısırma egzersizi yapmış olmalıdırlar.

1-) YASTIK ISIRMA
Eğitime alınacak köpekler öncelikle yumuşak yastık ısırma egzersislerine tabi tutulurlar. Bu egzersiz esnasında köpeklerdeki
a-) Agresyon seviyesi,
b-) İdareciden bağımsız çalışma yetenekleri,
c-) Isırma şekilleri
d-) Strese karşı tepkileri
e-) Sosyaliteleri
Başta olmak üzere çevresel faktörlere karşı tepkileri ve bir çok özellikleri anlaşılmayaçalışılır. Köpeklerin eksiklikleri ve ihtiyaç fazlası özellikleri anlaşılmaya çalışılır. Aynı zamanda köpeklerin anatomik performansları da belirlenir.

YASTIK ISIRMA EGZERSİZİ DAHA ÇOK KÖPEĞİN ÇOCUKSU DAVRANIŞLARINI ORTAYA ÇIKARMAK İÇİN YAPILIR, KÖPEĞE AŞIRI YÜKLENME YAPILMAZ.

2-) KOLLUK EGZERSİZLERİ
Polisiye kullanım için gerekli senaryolar kolluk vasıtası ile çalışılmaya başlanır, Köpeğin ısırma hataları düzeltilmeye çalışılır.

Kolluk egzersiZleri yapılırken idareci hatalarında korunmak için köpeğimiz sabit bağlanır, ancak unutulmaması gereken , bu bağlanma şeklinin ısırma egzersizleri esnasında köpeğe zarar vermemesi gerektiğidir.
Kolluk egzersizleri her egzersiz sonunda köpeğin kazanması ile sonuçlanmalıdır.

1-) Sabit ısırma egzersizi
Bu egzersizde köpeğimiz sabit kalır, kötü adam köpeğin drivelerını kontrol eder, ısırma düzeltme çalışmaları yapar

2-) Kaçanı yakalama egzersizi
Kötü adam köpeğin kendisini kovalayarak yakalamısını sağlar, her egzersiz briaz daha zorlaştırılmalı, her ısırma da köpeğe dıoğru yeri ısırması için yardımcı olunmalıdır.

3-) Karşı saldır egzersizi
Kötü adam uzak mesafeden köpeğe doğru hamle yaparak bağırıp koşarak yaklaşır, köpeğin geliğş yönüne göre ısırma anında dönerek ısırma esnasında köpeğin boynuna ve ağzına doğru oluşan basıncı absorbe eder, aynı zamanda bu fönüş, çarpışma anında kötü adamın da sakatlanmasını engeller

4-) Ani saldırı egzersizi

Öncelikle köpeğin göreceği şekilde saklanılarak başlanan egzersizler giderek zorlaşan ve köpeğin dikkatinin maksimum dizeyde tutulmasına sebep olan bir çalışma şekline bürünmelidir.

5-) Ölü av Egzersizi
Köpeklerin saklanan kişileri yakalayarak etkisiz hale getirmesinin hedeflendiği egzersislerde köpek gönderildikten sonra kötü adamın sabit durması ile başlayan çalışmalar saklanan kötü adamın saklandığı yerde köpek tarafından bulunur bulunmaz ısırılması ile devam eder. Köpeğin hamle yapmada tereddüt etmemesi gereklidir.

3-) ISIRMA ELBİSESİ EGZERSİZLERİ
Kollluk egzersislerini başaır ile yerine getiren köpekler artık ısırma elbisesi egzersizlerine geçme aşamasına gelmiştir. Kötü adam köpekleri ısırıldığında etkisiz hale gelinecek bölgelerden ısırma egzersizi yapmaya başlarlar,
Öncelik olarak köpeklere kolluktan elbiseyi ısırmaya geçiş egzersizleri yapılır, köpeklerin dopru ve keyifle ısırma elbisesini ısırması sağlanır, her ıü dpğru ısırma hamlersi idareci tarafından ödüllendirildiği gibi, elbnisenin de köpeğe bırakılması ile yani kazanma ile sonuçlanması da son derece önemlidir.

Isırma elbisesinde kolluktan farklı olarak bacak ısırma egzersileri de yapılmaya başlanır, zira köpeğimize nbir saldırnaın etkisiz hle getirilmesi için gerekli ısırma yerleri b u eğitimesnasında öğretilir. Özellikle kaçan saldırganların kollarından ısırma imkanı yoksa veya karşı saldırı uygulatyna saldırganın elleri ısırılamayacak şekilde doluysa ozaman köpeğin diğer önemli bölgeleri ısırması hedeflenir.

Ancak unututlmamalıdır ki K9 lar saldırganı etkisiz hale getirmek için kullanılmalıdır. Saldırganı cezalandırmak için değil. Bu sebeple ısırıp bırakma ve tekrar ısırma , mükerrer ısırma, ısırma bölgesi değiştirerek başka yerleri ısırma gibi davranışlar hoş görüllmelelidir. Saldırgan tek ısırıkta etkisiz hale getirebilmelidir.

ISIRMA ELBİSESİ İLE YAPILAN EGZERSİZLER YAVAŞ YAVAŞ GERÇEK SENARYOLARLA DOĞRU KAYDIRILMALI, ANCAK KÖPEK HİÇ BİR ZAMAN HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRATILMAMALI, HER ÇALIŞMA ZORLAŞTIRILMALI ANCAK KÖPEĞİN ZAFERİ İLE BİTİRİLMELİ….

3-) AĞIZLIK EGZERSİZLERİ

Ağızlıkla çalışma deyince bir çok eğitmen ne yazık ki konunun önemini anlamamaktadırlar, ağızlık gezersizleri köpeğin mücadele güdüsünün e üst düzeyde inşası için kullanılmalı, aynı zamanda da doğru bir ağızlık ekipmanı ile saldırganların etkisiz hale getirilmesi de planlanmalıdır.

Bu egzersizlerde artık kolluk yada ısırma elbisesi yoktur, tamamen çıplak vücuda karşı köpeğin tepkisi ölçülmeli, ve köpeğin ısıramamasından doğan agresyonu doğru bir şekilde kullanılmalıdır.

4-) İÇ KOLLUK , İÇ ISIRMA EKİPMANI
Ağızlıkla yeteri kadar çalıştırılan köpekler artık günlük kıyafetin altına giyilecek şekilde dizayn edilmiş özel malzemelerle çalıştırılma aşamasına gelmiştir. Bu amaçla yine tüm vücuda giyilebilen iç kıyafetler olduğu gibi bölgesel olarak da giyilebilen kıyafetler vardır.

Bu çalışmalara başlamadan önce köpeğin doğru bölgeleri doğru şekilde ve istenen süre ısırdığından emin olunmalıdır. İç kolluk ve iç elbisenin üzerinde kıyafet olduğunda köpek doğru yerleri ısırıyorsa artık koruma devriye köpeğinin göreve çıkma zamanı gelmiştir.

5-)EĞİTİM TEKRARLARI
Köpeğin eğitimi bitirmesi hayatı boyunca aldığı eğitimi en üst düzeyde uygulayacağı anlamına gelmez. Eğitim gören köpeğin belirli aralıklarla eğitim tekrarlarının yapılması gerekmektedir. Farklı senaryolar, farklı ortamlar farklı dikkat dağıtıcılar kullanılması köpeğin eğitimini sürekli en üst düzeyde tutacaktır.

BİR KAÇ EGZERSİZ ÖRNEĞİ

The post Koruma Devriye Köpeği Eğitimi: Kötü Adam Egzersizleri first appeared on Göktan Eker.

1-) GENETİK FAKTÖR

Köpek eğitiminde eğitmenin köpeğe katkısı ile köpeğin genetik olarak bu eğitime yatkınlığı sürekli tartışılagelen ayrılmaz bir ikilidir. Bir çok uzman uygun genetik yapıdaki köpeğin çok kolay eğitildiğini, eğitmenin katkısının düşük seviyelerde olduğunu belirtmektedir.

Tüm bu tartışmalar şu gerçeği bize bir kez daha göstermektedir. Köpeklerin yetiştirilirken, atalarının, ebeveynlerinin detektör köpek kan hattından gelmelerinin önemi bir daha anlaşılmıştır. Bu durum ülkedeki köpek yetiştiriciliği geleneğinin de önemini bir kez daha vurgulamaktadır. yani suç ve suçlu ile mücadelede kullanılacak köpekler , veteriner hekimden köpek nutişinistine kadar bir çok mesleğin işbirliği ve ortak çalışması sonucu elde edilebilirler.

2-) SOSYAL GELİŞİM 

Doğru anne ve babadan alınmış yavruların sağlık ve beslenme uygulamalarının gerektiği şekilde yapılması oldukça önemli olmakla beraber, köpeğimizin işitsel ,görsel ,temas , diğer konularında yeteri kadar sosyalleşmesi gerekmektedir. Bununla birlikte köpeğimizin kendi türü, başka türler, insanlar ve ileride görev yapacağı mecraların simule edildiği ortamlarda da sosyalleşmesi gerekmektedir.

Son dönemde köpek davranış uzmanları, köpeğin hızlı ve sıkıntısız sosyalleşebilmesi için farklı yöntemler geliştirmişlerdir. Zira yukarıda anlatılan sosyalleşme sistemi birebir köpekle ilgilenilen yetiştirme süreçleri için uygundur. Çoklu yetiştirme sistemlerinde özellikle askeri ve polisiye yavru köpek programlarında bu yeni yüksek problem çözmeye yönelik sosyalleşme programları kullanılmaya başlanmış, köpeklerde daha önce karşılaşmamış dahi olsa, karşılaştığı sorunla çok hızlı bir şekilde başa çıkabilecek sağlam bir karakter inşa edilmesi amaçlanmıştır.

3-) İÇ GÜDÜ İNŞAASI 

Köpeklerin farklı yaşlarda avlanma av ve mücadele iç güdülerinin dikkatli bir şekilde inşa edilmesi gerekmektedir. Bu üç içgüdü tabi ki bir köpeğin yetiştirilmesinde yeterli değildir. Bu içgüdülerin inşaası sırasında avlanma güdüsü önemli bir yer tutmaktadır.Hormonal yapının dikkatlice izlenmesi ve diğer iç güdülerin de dengeli bir şekilde geliştirilmesi de önemlidir. Erkeklik hormonunun kavgacı etkisi olumsuzluk yaratırken , keşfetmeci etkisi detektör köpekler için gerekli bir davranışın oluşmasına sebep olur. bununla birlikte dişi köpeklerin lidere son derece bağlı , yavruları için son ana kadar avlanma davranışları da son derece önemlidir.

4-) AVLANMA VE BURUN KULLANMA 

Köpeklerimiz özellikle ergen çağlarda avlanma güdülerinin bir miktar daha çalıştırılması ile burunlarını, doğal olarak da burunlarına kokuyu getiren rüzgarı doğru bir şekilde kullanmayı öğrenmelidirler. Bu nedenle oyuncakları ile onları gözle göremeyeceği ortamlarda arama egzersizleri yapılır. Bu egzersizler için biz yüksek otlarla kaplı bir arazide otların rengine yakın renkte oyuncaklarla özellikle tenis topu ile çalışmalar yapmaktayız. Köpeğimiz oyuncağı kaplamış, kendi salya kokusunu rüzgarı da kullanarak bulmakta ve eğitmeni tarafından bolca ödüllendirilmektedir.

5-) KOKU TANITIMI 

Köpeğin arazide ve farklı ortamlarda burnunu kullanmayı öğrenmesi ile birlikte başlayan süreç köpeğin karakter olarak olgunlaşması ile kendini artık koku tanıtımı sürecine bırakacaktır. Burada köpeğin yaşı önemli olmakla beraber, her köpeğin olgunlaşma yaşı farklılık göstermektedir. Aynı anne babadan olan kardeşlerden biri 10 aylıkken yetişkin davranışları gösterirken, diğer kardeşi 1,5 yaşa kadar olgun köpek davranışını göstermeyebilir.

Koku tanıtımı, köpeğin daha önce avına  kolayca ulaşırken , artık uğraşması , baskı ile başa çıkması, karışık ve karmaşık egzersizlerin yarattığı stres ile savaşması avlanmaktan vazgeçmemesi  anlamına gelmektedir. Artık sadece topunu değil , topu ile birlikte saklanan Patlayıcı Maddenin kokusunu da aramaya başlamıştır. Kendi salyasının kokusu ve patlayıcı maddenin kokusunu özdeşleştirmeye başlar. Bir süre sonra ortamdan salyasının olduğu oyun topu çıkarılır ve köpeğimiz sadece patlayıcı maddeye istenen tepkiyi yani pasif sinyal i verdiğinde topuna sahip olmaktadır. Bu geçiş süreci bir çok köpek için karmaşık olmakla beraber basitleştirilmiş koku tanıtım süreçleri köpeklerin hızlı öğrenmesi  için son derece önemlidir

6- ) KOKU EGZERSİZLERİ 

Koku tanıtımı bitirilmiş köpeğimiz artık koku tanıtım odasının dışında da egzersizlerle geliştirilmelidir. Bu egzersizler köpeklerin ileride yapacakları görevlerde çalışacağı ortamlar şeklinde simule edilmiştir. Bununla birlikte köpeğin sürekli olarak kokuyu rüzgarın etkisi ile takip etmesi ile eş zamanlı olarak sistemli arama egzersizleri de ona öğretilmeye çalışılan iki önemli noktadır.

Köpeğimiz farklı yükseklik derinlik ve ortamlarda patlayıcı maddeyi başarı ile bulmalıdır.

Koku egzersizleri farklı alanlar farklı yükseklikler ve sistemli arama yapma becerisi ile devam eder, ancak unutulmamalıdır ki asıl amaç kokuya bir an önce ulaşmaktır.

7-) KOKU ÇELİŞKİSİ
Köpeğimiz saklanan patlayıcı maddeleri bulmada uzmanlaşmıştır ancak bu görev için yeterli değildir. zira köpeğimiz koku çelişkisi egzersizlerine de tabi tutulmalıdır. Bu bizim konserve kutusu eğitimi adını verdiğimiz bir sistemde hızlıca yapılabilmektedir.

Koku çelişkisi egzersizleri iki aşamalarıdır. ilkinde bulması istenen kokular ile kafasını karıştıracak kokular ayrı ayrı saklanır ve köpeğimizin sadece bulması istenen maddeye tepki vermesi sağlanır.

İkinci aşamada ise bulmasını istediğimiz maddeler ile kafasını karıştıran maddeler birlikte saklanır, köpeğimizin istenmeyen kokuları ignore etmesi için bu egzersizler bir program dahilinde uygulanmaya devam eder.

8 ) BOMBA KÖPEĞİ VE İTAAT EĞİTİMİ
Teknik olarak bir bomba köpeğinin iki tür itaat eğitimi olmalıdır:

İlki aradığı patlayıcı maddeye olan itaati, diğeri de idarecisine olan itaati.

Köpeğimizin bu her iki konuda da itaatinin yeterli düzeyde olması gerekmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki çok fazla idareci itaati çalışılan köpeklerde madde itaati ve avlanma güdüsü gerilemektedir. Bu çok iyi dengelenmesi gereken bir durumdur. Çok fazla madde itaati de idarecinin kontrolü zor bir köpek ortaya çıkarabilir.

Tüm bu egzersizlerin sonunda köpeğimiz uzman bir bomba köpeği olmuştur. Artık idarecisi ile alacağı eğitimi ve bu eğitimin sonunda idarecisi ile birlikte gireceği görev yeterlilik testine hazırlanacaktır. Bu yetmeyecek, 6 ay ile bir yıl arasında yeterlilik sınavına tabi tutulur. Yeterli puanı alamaması durumunda da tekamül eğitimlerine tabi tutulurlar. Bir bomba köpeği görevden düşene kadar sürekli eğitim ve sınavlara tabi tutulmalıdır.

The post Bomba köpeği nasıl eğitilir? first appeared on Göktan Eker.