Sevgili meslektaşım ve Çatlak Profesör J Andrey bana kara mayınlarının farklı ortamlarda spesifik koku hareketlerini ve bu hareketlerin köpekler tarafından algılanışını aktardı. Köpeklerle ilgili uygulama gizli olduğundan resim yasa bilgi paylaşmayacağım ancak laboratuar çalışmalarındaki tecrübeler önemli idi.

Soğuk savaşın ardından Rusya’da dünyaya entegre olma sürecine girmiş. Gerek ülkesi, gerekse vatandaşları için tehlikeli olan kara mayınları konusunda çalışmalar yapmış. Her ne kadar dünya üzerinde döşenen mayınların birçoğunun Sovyet Rusya zamanında döşendiğini bilsek de mayın arama konularında tecrübelerine gerçekten ihtiyacımız var.

Öncelikle çalışmamızda kara mayınlarını ikiye ayırdık. Anti personel ve anti tank ya da anti araç.

Daha önceki yazılarımda da belirttiğim üzere el yapımı terör amaçlı yerleştirilen patlayıcı düzeneklerini mayın olarak adlandırmak yanlış.

Bizim kast ettiğimiz belirli plan çerçevesinde yerleştirilen kara mayınları… Bildiğiniz gibi ülkemizin Suriye sınırı da soğuk savaş döneminde bu mayınlardan nasibini ne yazık ki almış bir bölge.

Kara mayınlarının yükseklik, ısı, rüzgar, basınç, mevsimlere bağlı hava şartları gibi bir çok farklı etki ile değişik koku  karakteristikleri olduğunu ve bunların hareketliliğini anlamış bulunduk.

Aynı fabrikaya ait Afrika’da döşemen mayın ve Suriye sınırında döşenen mayın arasında aradan geçen yıllarda koku karakteristiği açısından ciddi farklılıkla bulunuyor. Bu da şu anlam geliyor; Afrika’da çıkan mayınlarda eğitilmiş köpeğin Türkiye’de hata yapma oranı çok yüksek.
Bununla birlikte zaman içerisinde mayınların içerisinde bulunan patlayıcılar giderek zayıflıyor. Bu durumu ağrı kesicilere benzetebiliriz; tarihi geçen bir ağrı kesici doğru şartlarda saklandıysa bile etken maddesi  etkisini kaybediyor. Yani bir hap ile geçen baş ağrısı için eski 4 hap yetersiz olabiliyor. Eğer zaman içerisinde muhafaza şartlarında hata varsa oksitlenme, nemlenme, küflenme  gibi nedenlerle ilaç hem etkisini kaybediyor. Üstelik derde deva olması gerekirken  zehirleyebiliyor.

Mayınlar da döşendikleri tarihlerde söz gelimi 100 Barlık bir basınçla patlarken, her geçen yıl etkisini kaybediyor ve yıllar sonra 30 Barla patlar hale geliyor. Ancak unutmayalım halen öldürücü.

Aynı şekilde belirli bir hatta döşenseler de dış etkenlere bakıldığında aynı dönemde döşenmiş olsalar dahi, bir tepenin kuzeyine bakan mayın ile güneyine bakan mayın arasında bile koku spektrumunda ciddi değişiklikler olduğu anlaşılıyor.

Mayının düzeneğine gelince… TNT, tetril ve ateşleyiciden mürekkep bu ölüm tuzaklarının mantığı ateşleyicinin  tetrili patlatması, tetirilin de TNT’yi patlayacak kıvama getirmesi üzerine kurulu. Ve bu patlamalar ne yazık ki göz açıp kapayıncaya kadar oluyor.

KAÇAKÇI-TERÖRİST İŞBİRLİĞİ

Edinilen bilgilere göre sınırı kullanan kaçakçılar mayınlı bölgede artık yer yüzüne kendiliğinden çıkan veya bizat çıkardıkları mayınları toplayarak, terör gruplarına serbest geçiş için  bir nevi haraç olarak veriyorlar. Terör grupları da bu mayınları patlama düzeneklerindeki küçük uyarlamalarda güvenlik güçlerine yaptıkları saldırılarda kullanıyor.

Aynı mayınlar güvenlik güçleri tarafından  yapılan operasyonlarda patlamayan mühimmata da entegre edilerek kullanılabiliyor.
Yani kaçakçınız, mayınınız varsa teröristiniz güçlü demek, bir de nokta operasyonu yerine dağı taşı bombalıyorsanız… Bilmem bu hikaye size tanıdık geldi mi ?

Köpeklere mayınların içerdiği madelerin öğretilmesi esnasında katkı maddeleri de öğretiliyor. Mayının toprak altı yada üzerindeki uzun bekleme süresinde bazı maddeler kokusunu yavaş yavaş yitirirken, bazı maddeler ise ağır ağır yitiriyor ve başlangıçtaki koku spektrumu ilerleyen yıllarla değişiyor.

Bu sebeple Rus kinolog meslektaşlarım ve bilim rus adamları ( hayret İsviçreli bilim adamları değil   ) hararetli bir çalışma yapmışlar.
Kokusu en az kaybolan içeriği yapay olarak üretmişler ve köpekleri onunla çalıştırmaya başlamışlar. Yani kısaca hep taze kalan kokuyu köpeğe öğretiyorar. Bu durum köpeğin hata payını da azaltıyor.

MAYINSIZ, SiLAHSIZ, BOMBASIZ, SAVAŞSIZ, UYUŞTURUCUSUZ BİR DÜNYA TEMENNİ EDERKEN ;

BUNLARA KARŞI DA EN ÜST DÜZEYDE HAZIR OLMAMIZ GEREKTİĞİNİ

BİR KEZ DAHA HATIRLATARAK, RUS MESLEK TAŞLARIMA BU DAVETLERİ VE VERDİKLERİ BİLGİLERDEN ÖTÜRÜ ÇOK ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM.

The post Mayınlar, K9’lar ve Koku first appeared on Göktan Eker.

SURİYE SINIRI MAYIN TEMİZLİĞİ

Türkiye’nin OTTAWA Sözleşmesini imzalamasının ardından 2014 e kadar ortalama 900 km lik bir hattı temizlemek zorunda olmasına rağmen Suriye iç şavaşının ardından konu biraz popülerliğini kaybetti.

Savunma bakanlığının mayın temizliği için ihale hazırlığı döneminin öncesinde ihaleye teklif vermek isteyen bir çok firma ile görüşme fırsatım oldu.

Mayın temizleme Konusunda Irak’ta edindiğim tecrübe , afganistanda BM tarafından yapılan aramalar için köpek tedariki çalışması ve en önemlisi Bosna Mayın Merkezi deneyimi ile ben de konuya dahil oldum.

Bununla birlikte Jandarma Komutanlığı Çakırsöğüt Komando Tugayu için yaptığım çalışma sayesinde bilgibirikimim oldukça arttı diyebilirim. Ancak Güneyafrikalı mayın köpeği eğitmeni bir arkadaşımla amerikada yaptığımız ortak çalışma mayın köpeği konusunda detaylarına hakim olmamı da sağladı.

ÜLKEMİZİN SURİYE SIRINDA DÖŞENMİŞ MAYINLAR VE GÜVENLİK GEREKÇESİ YERLEŞTİRİLMİŞ BİR ÇOK MAYINLI BÖLGE OLMASINA RAĞMEN, HALEN MAYIN TEMİZLEME KONUSUNDA BİR KURULUŞ BULUNMAMAKTADIR.  HALBUKİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KONU İLE İLİGLİ KURULAN SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNE DESTEK VERMEKTEDİR. UZUN YILLARDIR DEVLET KURUMLARI DA İÇ GÜVENLİK UYGULAMALARI HAİRÇ KONUYA ÇOK YAKIN DAVRANMAMIŞLARDIR.  

Suriye sınırındaki mayınlar nato standartlarına göre soğuk savaş döneminde döşenmiş, bununla birlikte teörör örgütü PKK nın suriye merkezli hereketliliğinin arttığı yıllarda yeni mayın hatları da oluşturulmuştur.

Yerli bir firmanın Antep antik kent karkamışta yaptığı temizlik türkiyenin bu konudaki yeterliliği konusunda tartışma yaratsa da , firma Köpek Kullanmadan Manuel-Deminer personel kullanarak antik bölgfenin temizliğini sağlamıştır.

Ancak bu bölgede bizzat görüştüğüm uzmanlar zaman içerisinde bölgeyi kullananan kaçakçıların ve tarihi eser arayanların da daha önce antik bölgede bir temizlik yapmış olduklarını belirtmiştir.

MAYIN ARAMA KÖPEĞİ EĞİTİMİ

Aslına bakarsanız bu  branştaki köpeklerin eğitimi belkide en sıkıcı köpek eğitim branşlarından biridir. Zira  sürekli aynı arama mecrasında ve sürekli aynı eğitimlerin tekrarlanması gerekmektedir. mayın arama köpeği eğitiminde köpeklerin neredeyse sıfır hatalı bir şekilde arama yapmaları beklenmektedir.

Dünyada farklı eğitim sistemleri olmasına karşın ben karma bir eğitim sitemi kullanmaktayım.

KOKU TANITIMI

Aynı Bomba köpeklerinde olduğu gibi öncelikle KUTU KOKU TANITIMI sistemi ile köpeklerime mayın kokusunu ( plastik patlayıcı) öğretmekteyim. Köpeklerim bu sistemde kokuyu aldığında pasif sinyal vermeti yani oturmayı da öğrenmektedir.

ÇELİŞKİ EĞİTİMİ

Koku kutuları ile çalıştıktan sonra köpeğime mayınlı tarlada karşılaşabileceği koku çelişkilerini de çalışmaktayım, zira köpeğim kertenkeleden , tarla faresine ,yeraltında bulunan kemirgenlere kadar bir çok farklı çelişkili kokuya maruz kalacak.

GEÇİŞ

Koku odasından sonra Köpeklerimizin Cenova Mayın Arama standartlarına göre hat araması çalışması yapması gerekmektedir. mayın Arama köpeği eğitiminde belkide en uzun ve sıkıcı çalışma bu olmaktadır.

Köpeğimiz 1 metre genişliğinde ve 10 metre uzunluğunda bir arama hattında sapma yapmadan ve kafasını kaldırmadan arama yapmalıdır.  Bir metrelik genişliğindeki hattı arama esnasında köpeğimiz hattın bir bölümünü değil tamamını tarayarak ilerlemelidir. Bu sebeple arama çalışmalarında daha dar hatlardan başlanarak arama egzersizlerine devam edilir, zköpek aramada ustalaştıkça hattın eni genişletilir.

Köpeğimiz hat arama çalışmasında burnunu kaldırmadan ilerlemeli ve aynı şekilde burnunu kaldırmadan geri gelmelidir. yani 1 mt x 10 mt lik arama hattını hem gidişte hemde dönüşte kontrol etmelidir.

DERİNLİK

Köpeğimiz arama hattı aramasını tamamladıktan sonra da toprağa saklanan mayınlarda derinlik çalışması yapılmalıdır. Köpeğimizin en az 20 cm derinliğe gömülmüş mayını rahatlıkla bulması gerekmektedir.

ALAN ÇALIŞMASI

Mayın Arama Bölgeleri öncelikle manuel deminer lar tarafından 10 mt x 10mt lik arama alanlarına bölünürler. Köğeklerimizin bu arama alanında birer metre bir er metre hatları düzenli bir şekilde araması istenir. Bu alan şeritle bölünür ancak arama hatlarının herhangi bir işareti yoktur. Bu sebeple bir önceki hat arama eğitiminn köpek tarafından çok iyi uygulanmalı saha çalışmasında da köpeğimiz hat araması şeklinde çalışmalıdır.

Mayın Arama köpeklerinde Köpeğimizin arama hattının dışına çıkması istenmez

Cenova standartlarınında mayın arama çalışmaları genelde kara mayınları temizleme amaçlı arama operasyonlarıdır. her arama biriminin bir SOP-standart operasyonel prosedür ü olmalı ve operasyon bu prosedür çerçevesinde gerçekleşmelidir. Bu prosedür cenova stadartları ile de örtüşmelidir.

Mayın arama Köpekleri uzman mayın Köpeği idarecileri ile Sınava girerek sertifikalandırılırlar.

Bir çok kişi Taktiksel Patlayıcı Madde Arama köpekleri ile Mayın Köpeklerini birbirine karıştırmaktadır.

Ülkemiz uzun süredir mayına basarak hayatını kaybeden güvenlik görevlileri veya mayına basarak infilak eden askeri araç haberleri yüzünden mayın dendiğinde terör örgütünün yollara ve askeri geçiş noktalarına döşediği bomba düzeneklerini anlamaktadır.

Mayın Arama Köpekleri mayınlı Arazilerde arama yapan köpeklerdir.

Ancak askeri ve polisiye operasynlarda yol güvenliği intikal güvenlşğinde kullanılan köpekler taktiksel patlayıcı madde ( bomba) Arama köpekleridir, eğitim ve kullanım prosedürleri oldukça farklıdır

The post Mayın Detektörü Köpekler first appeared on Göktan Eker.