Köpeklerin burunlarının insandan çok daha iyi koku aldığı, ve istenen maddeleri bulma konusunda üstün yeteneklerinin olduğu 18. Yüzyılın sonlarında anlaşılmaya başlandı.

Köpekle birlikte yaşama kültürünün olduğu özellikle merkez Avrupa Ülkeleri kendi içlerinde görev köpekleri ile ilgili de çalışmalar yapmaya başladılar.

 FRANZ LAUFER isimli Avusturyalı bir subayın güvenlik amaçlı olarak ilk planlı askeri ve polisiye köpek eğitimi ile kullanımında ön plana çıkan  çalışmalarını da unutmamak gerekir.

İlk etapta avcılıktan esinlenerek başlayan kaçakların bulunması , savaş alanlarında kayıp askerlerin bulunması gibi koku çalışmalarının ardından          detektör köpek eğitimi ile ilgili yoğun çalışmalar köpeklerin seçimleri ve aranması istenen kokunun tanıtım yöntemleri konusunda araştırmaların ve deneyimlemelerin yapılmasına neden oldu.

Pavlovun torunları Ruslar başlangıçta daha çok mama  ile detektör köpek eğitimi yöntemini benimserken , günümüzdeki IGP (SCHUTZHUND)  köpek eğitimin temelini oluşturan Alman ekolü ise oyuncak içerisine saklanmış maddelerle çalışmalarını yürüttüler.

1.Dünya , ve 2. Dünya savaşları, alman ekolü ve rus ekolünün dünyada tanınmasına yol açtı.

Amerika’nın Vietnam savaşı görev köpeklerinin modern anlamda askeri kullanımının önünü açarken , iki körfez savaşları ve giderek tırmanan küresel terör ve küresel kaçakçılık detektör köpeklerin ön plana çıkmasına sebep oldu.

Soğuk savaş döneminin sonlarına yaklaşırken , İskandinav ülkeleri mayın arama ve imha faaliyetleri esnasında detektör köpek eğitimi ve kullanımı teknolojisi konusunda her geçen gün araştırmalara devam ettiler ve önemli yol katettiler, şu an BM kara mayınları temizliği standartları konusundaki mevzuatın temelini hazırladılar.

Amerika birleşik devletlerindeki K9 projesi ile popüler olan Görev Köpekleri artık bir çok ülkede güvenlik birimlerinin vazgeçilmez parçası oldu.

Bununla birlikte köpeklere koku tanıtımı konusunda araştırmalar hızla devam etti, Dünyanın hemen her ülkesi ile geleneksel yapıları gereği ticaret yapan hollanda amerika , arap yarım adası ve afrikadaki ihtiyacı çok iyi gördü ve adeta dünyanın görev köpeği dağıtım merkezi oldu. Doğu avrupadan ve merkez avrupadan aldıkları köpekleri dünyaya servis ettiler, bununla birlikte hem köpeklerin kaynak ülkelerinde hem de kullanıcı ülkelerdeki eğitim sistemleri ihtiyaçlarını da çok iyi gözlemlediler. Hollanda kökenli güney afrika da bu know how u çok hızlı bir biçimde içselleştirdi ve mevcut riskleri ölçüsünde sisteme katkı sağladı.

Hollandalılar Almanların oyuncak içinde koku tanıtımı yaptığı yıllarda dutch box adı verilen bir koku tanıtım sistemi geliştirdiler

DUTCH BOX tabir edilen koku tanıtım sistemleri, Hollanda kökenli eğitmenler tarafından geliştirilerek güney Afrika ve Amerika başta olmak üzere birçok ülkede detektör köpek eğitimine yeni bir soluk getirdi. Bu sistem pozitif köpek eğitim yöntemleri ve clicker kullanımı ile de revize edilerek gelişmeye devam etti.

RESİM :Jandarma Köpek Eğitim merkezinde Koku tanıtım Semineri. Büyük Kutular Ahşap Dutch box, küçük kutular 4 box concept

ABD nin K9 lar konusunda büyük bir Pazar olması, Hollandanın avrupadaki stratejik ticari altyapısı  ile birleşince Hollanda uluslar arası bir köpek tedarik üssü haline geldi ve Hollandalı eğitmenler büyük ve hantal olan DUTCH BOX ları her geçen gün revize ederek , modern anlamda koku tanıtım sistemlerinin temelini attılar. daha küçük , hafif, değişken, taşınabilir hale gelen kutu ile koku tanıtım sistemi geliştirdiler.

Eş zamanlı olarak iskandinav ülkelerinde daha özgür daha farklı bir bir konsept uygulanıyordu , kliker yöntemi… Köpeğin sadece ilgisini çekecek   kokunun olduğu streril bir bir ortamda başlayan eğitimler , önceden kliker yüklemesi yapılmış köpeğin tesadüfen istenilen kokuyu ( patlayıcı, uyuşturucu vb.. ) koklaması ve klik ardından gelen ödül ile başlıyordu.

Detektör köpek eğitimine başladığım geçmişte  alman ve ingiliz ekolünü karma şekilde kullanarak başlamıştım. Yani hem oyuncak içine saklama hem de oyuncakla beraber maddeyi saklama yöntemini kullanmıştım.

Irak deneyimimin ardından dutch boxları kullanarak işi hızlandırmayı denediysem de , hollandalıların ve güney afrikalıların geliştirdiği taşınabilir boxlara hızlı bir geçiş yaptım. Ancak öğrenmenin ve gelişimin sonu yoktu, olmamalıydı… 

FOUR BOX CONCEPT

2009 yılında Lasvegas Amerikada polis ve askeri görev köpekleri ile ilgili yapılan bir konferansta tanıştığım akabinde de bir süre de birlikte çalıştığımız Kenny Licklider’ın daveti üzerine eğitim merkezine bir ziyarette bulundum.

Hani amerikalı Rock Starları müziklerine evlerinin garajlarında başlarlar ya , işte kenny nin 4 kutu konseptini evinin garajında nasıl geliştrdiğini dinledim, akabinde uzun bir süre amerikada kalıp , 4 kutu konseptinin inceliklerini ve detaylarını öğrendiğim bir kurs aldım.

Eski bir Asker olan aynı zmaanda vietnamda görev yapmış olan Kenny Amerikan ordusunun afganistan ırak ve dünyanın farklı coğrafyalarında görev yapan birlikleri için müthiş endüstriyel bir koku tanıtım sistemi geliştirmişti.

O ana kadar gördüğüm tüm sistemlerden farklı olarak 4 kutu konseptinin en önemli avantajını bir endüstri mühendisi, bir süreç uzmanı mantığı ile oluşturulmuş olduğunu söyleyebilirim. Kenny detektör köpek eğitiminde endsütriyel bir sistem kurmuştu.

Her zaman derim, Avrupalılar güvenlik risklerinin azlığı , yüksek refah içerisinde yaşamanın da getirdiği rahatlıkla , köpek eğitimine daha çok spor , sanat ve bilim kökenli bakıyorlar. Spor köpeklerinde bu kadar ileri olmalarını bu kapsamda ele almak gerek , ingiltere merkezli üniversitelerin hayvan davranışları konusundaki çalışmalarına ve birikimlerine bilimsel pencere ile bakmak gerçekten önemli , iskandinav ülkelerinde eğitmenlerin adeta bir ressam ve heykeltraş yaklaşımı ve mükemmeliyetçi düşüncelerini de avrupa ülkelerinin farklı toplumlarının kültürlerini inceleyince anlamak çok daha kolay oldu.

Ancak Sevgili Arkadaşlar lütfen unutmayın bir ülkemizde HAYATTA KALMAK İÇİN görev köpekleri eğitiyoruz. Ne iskandinav ülkeleri gibi sanat yapacak kadar uzun kışlarımız  ve gecelerimiz var ,ne avrupalılar gibi  iş çıkışı köpeğimizle köpekli sporlar klübüne gidip spor yapacak kadar sosyal refahımız var , ne de onlarca saat paneller yapıp , ne de ingilizler gibi işin dibine kadar inecek bilimsel çalışmalar yapacak insan kaynaklarımız ve eğitim sistemimiz var. Evet bunların hepsini ülke olarak yapmalıyız ancak kendi ihtiyaçlarımızı kendi bilimsel alt yapımızı ve kendi sistemimizi oturmalıyız.

Zira küresel güçlerin her geçengün daha fazla desteklediği birden fazla terör örgütü , doğu batı arasındaki köprü konumundan dolayı her türlü insanın gelip gitmeye çalıştığı bir mecra, başta uyuşturucu kaçakçılığı olmak üzere kaçakçıların ideal rotası , ırak iran suriye ermenistan gibi komşuların olduğu düşük ölçekli öatışmaların bitmediği  bir coğrafyada yaşıyoruz.

Biz köpekleri hayatta kalmak için eğitiyoruz. 

Tam da bu yüzden Kenny ile ortak bir çok noktamız oldu , hayatta kalmak için köpek eğitmek zorunda olmak da bunların başında geliyordu.

4 kutu konsepti oldukça sistematik bir şekilde ilerleyen, her adımı kayıtlara geçirilirilen, köpekte var olan zayıf bir davranışın veya hatalı davranışın sürecin hangi noktasından kaynaklandığını iyi anlayabileceğiniz bir yöntem. Tabii sistem doğru uygulandığında.

Ne yazık ki conseptin ve sistemin felsefesini anlamadan , eline kutuyu alan detektör köpek eğitiyorum diye ortalıkta geziyor , aynı kayışı alanın eğitmenim diyebildiği gibi.

Sistemin diğer önemli avantaşı da kokuyu köpeğe koku havuzunda öğretmesi , oyuncak içi veya iskandinav usülü eğitimlerde kokunun kaynağını köpeğe öğretebiliyorsunuz ancak kokunun karakteristiğini köpeğin öğrenmesi oldukça uzun zaman alıyor ve operasyonel olarak sorunlar yaşayabiliyorsunuz ki bu sistemlerle eğitilmiş köpeklerler ile ırak kaosunda çalışmış ve oldukça ciddi sorunlar yaşamıştım.

Sistem koku havuzu, koku akışı, koku birikintisi, koku bulaşığı gibi bir çok farklı durumda köpeği oldukça hızlı gözlemlemenize ve analiz etmenize yarıyor.

Sistemin bana göre en önemli dezavantajı , her endüstiyel üretim sistemi gibi belirli kalıpların dışındaki köpek karakterleri için çok uygun olmaması. E eğitmensin , yeteneği olduğunu düşündüğün bir köpeğe bu sistemin dışında yöntemler de uygulayabilirsin. Zira özellikle detektör köpek eğitimi SORUN ÇÖZME becerisine dayanır. 

Sistemin diğer bir avantajı ise işinizi o kadar çok iyi standardize ediyorsunuz ki , eğitime katılan idarecilere yapacakları çok az iş kalıyor , köpek adeta idareci eğitimi konusunda en önemli yardımcınız haline geliyor , yani handler course for dummies….

Hiç eğitim almamış bir köpek ve hiç eğitim almamış bir idareci ile verilen kurslarda yaşanılan bir çok sorunu bu sistemde yaşamıyorsunuz ve gerek köpeğin eğitim süresi gerek idarecilik eğitimi süresi oldukça kısalıyor.

RESİM : Four Box sisteminde bir egzersiz görüntüsü.

KÖPEK SEÇİMİ

Köpeklerimiz 10-18 aylık green köpekler arasından ( kendimizin yetiştirdiği veya dış tedarik ile edindiğimiz) seçiliyor. Köpeklerimizin detektör köpek eğitimini alabilmesi için eğitim yeterlilik testini geçmesi gerekmektedir. Yani eğitime tabi tutacağımız köpekler için 4 kutu konseptine uygunluk ve drivelarının yeterliliği ile ilgili oldukça temel testler var. Bu testler aynı zamanda köpeğin eğitim sonunda görev yapacağı mecraya göre de değişkenlik gösterebiliyor.

SOSYALLİK

Köpekler, mümkün olduğunca  insanla ve diğer hayvanlarla iyi geçinen sosyal köpekler olmalıdırlar. Bununla birlikte işitsel , görsel ve ortam uyumları da son derece iyi olmalı, sağlam sinirlere sahip , rahat davranışlı sürekli mutlu görünen köpekler olmalıdırlar. Sosyal olmayan köpek , mücadele güdüsü yeteri kadar gelişmemiş bir köpek yaşadığı stresleri yönetemiyor , belirli bir süre arayıp bir şey bulamadığında yavaş yavaş arama performansı düşebiliyor.

KONDÜSYON

Köpeklerimizin kondüsyonlarının uzun süre çalışmasına yetecek kadar iyi olmaları gerekmektedir. Bu da kısa hız egzersizleri ve uzun kardiyo egzersizleri ile mümkün olmaktadır. Ancak arama kondüsyonu en önemlisidir. Köpeğin uzun süre arayabilmesinin en önemli alt yapısı kontrollü ve dokümante edilmiş eğitim ve tekrar eğitimleri ile mümkün olabiliyor. 

KENDİ İRADESİ İLE DAVRANMA

Eski alman ve rus geleneğinde idareciler sürekli olarak köpeğin araması istenen yerleri gösterirler ve köpeği komutla ondrive/ offdrive konumuna getirirlerdi. Ancak, eski prensiplerin aksine aksine 4 box concept uygulamasında köpeğin kendi iradesi ile eğitmen veya idarecisine bağımlı hale getirilmeden arama yapması sağlanır. Eski sistemlerde köpeğin INDEPENDED SEARCH yeteneğinin körelmesi sonucu kaçınılmaz iken Yeni konseptte köpeğin uyarıcıları her an kokuyu alma konusunda açıktır. Eski konspte detektör eğitiminde köpekler arama yapmak için sürekli komut bekler hale gelirler, ve sadece ON drive anında arama yaparlar. Bu da insan hatası nedeni ile köpeğin de hata yapmasına sebep olur.

Yeni konsepte şu şekilde bir örnek verebiliriz. Köpek örneğin havalanında idarecisinin yanında insanların arasında gezer bulması istenen kokuyu aldığında kendiliğinde o koku kaynağına yönelir ve beklenen tepkiyi verir. Köpeğe herhangi bir komut verilmemiştir. Ancak köpek hafızasındaki kokuyu her an ortamdakilerle eşleştirmektedir.

Eski konseptte ise köpek sürekli olarak komutla yönlendirilir, araması istenen alan idareci tarafından gösterilir ve köpek sınırlandırılır. Bu durum köpeğin arama avlanma özgürlüğünü baskıladığı için hafızadaki koku ile ortamdaki kokuyu ancak bir kout verilip te arama yaptığında eşleştirir, komut verilmezse veya arama yapılmadığı bir süreçte ise çok rahatlıkla içi bomba dolu bir çantanın yanından geçer ve tepki vermeyebilir.

KISACASI KÖPEKLERİN MUHAKEME VE MUKAYESE YETENEKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR.

İÇGÜDÜ ( DRIVE ) YETERLİLİĞİ

Detektör Eğitimi alacak köpeklerde yeteri kadar Avlanma ve Av (HUNT ve PRAY) drivelarının olması gerekmektedir. Köpeğin her daim oyun topuna sahip olma ve topun ortamdan uzaklaştırılması durumda onu sürekli arama uzun süre arama güdüsünün olup olmadığı oldukça önemlidir. Mücadele (FIGHT)  iç güdüsünün önemi ve dengelenmesi de ayrıca önemlidir 

KOKU ALGILAMA

Köpekler kokuları insanlar gibi algılamazlar. Örneğin biz bir mantar çorbası kokladığımızda onu mantar tadı ile bağdaştırırz. Ancak köpekler farklı koku algılama sistemine sahiptirler, köpekler mantar çorbasını kokladıklarında çorbanın hazırlanmasında kullanılan tüm maddelerin kokularını algılarlar. Örneğin Eğer köpeğimiz tuz arama konusunda eğitildi ise, bir mantar çorbasını kokladığında tuzlu olana tepki verir. Tuzsuz olana tepki vermez.

Köpeğe bulması istenen nesneni etken maddesini öğrettiğimizde köpeğimiz bu etken madde ile yapılan tüm nesnelere tepki verecektir.

Yukarıdaki açıklamalardan hareketle koku tanıtımında 4 kutu sistemi ile ;
Köpeğimize mevcut ticari askeri ve el yapımı patlayıcı maddelerin veya uyuşturucu maddelerin ya da diğer bulunması istenen ürünlerin etken maddeleri öğretilir.

Prensip olarak köpeğin aşırı idareci bağımlı olması engellenmeye çalışılır, idareci ile uyum halinde görev temeli atılır. Bulunması istenen maddeyi kokladığında hızlı bir şekilde tepki vermesi ve çevre etkenler ne kadar zor olursa olsun maddeyi terk etmemesi sağlanır ( scent obidence)

KOKU ÇELİŞKİSİ ( Distiractions)

Akabinde köpeğimize koku çeldiricilerle çalışmalar yapılarak aranması istenen koku daha farklı benzer veya daha güçlü kokular tarafından bastırılmak istenir. Örneğin 4 kutudan birine patlayıcı madde bir veya daha fazlasına koku çeldirici madde konur köpeğin tüm çeldiricileri atlayarak istenen maddeyi bulup istenen tepkiyi vermesi beklenir.

Bir sonraki aşamada örneğin 4 kutunun içerisine yiyecek maddesi konur anca birine yiyecekle beraber bulunması istenen madde yerleştirilir. Bu yöntemle köpeğin tüm dikkat çeldirici madeeleri ignore etmesinin yanı sıra aranan maddeyi de kesinlikle tepki vermesi sağlanır.

4 kutu konseptinde köpeğimiz bu aşamaları geçtikten sonra 4 köşe uygulaması ile kutuların marifeti ile oda arama araç arama çanta paket arama, palet arama simulasyonları yapılır, zemin ve yükseklik araması çalışmaları yapılır.

Köpeğin görev yapacağı yere göre koku çalışmalarda partiküler algılama yerini moleküler algılamaya doğu bırakır. Bu sayede çok küçük miktarlardaki maddeler, veya madde kalıntılarının da köpek tarafından tespiti sağlanır.

Ancak bu aşamaya geçmede köpeğin nerede ve ne amaçla kullanılacağı son derece önemlidir.

Köpekler koku tanıtım sisteminde dış mekanlarda arama egzersizlerine geçmeden önce “I” line denilen 10-15 sıralı kutularda tekli ve çoklu madde bludurma yöntemi ile farklı iktar ve çeşitlerdeki patlayıcı maddelerle test edilir ve koku odası dışındaki arama egzersizlerine hazır hale getirilir.

Yüksek miktar koku da bu yöntemle çalışılabilr.

RESİM : Çizgi (Line) egzersizi

İLERLEME EĞİTİMLERİ

Dış mekânlarda ve görev yerlerine benzer simule edilmiş alanlarda eğitim faaliyetlerine devam eden köpekler idareci ile kurs görmeye hazır hale gelir.

İdareci ile kurs gören köpekler sertifika imtihanının ardından göreve hazır hale gelirler.

Göreve başlayan K9 timi her gün farklı egzersiz ve denemelerle hassasiyetleri en üst düzeyde kalacak şekilde görevlerine devam ederler. ANCAK UNUTULMAMASI GEREKEN KÖPEĞİN NEREDE NE VE AMAÇLA KULLANILACAĞININ DİĞER BİR TABİR İLE GÜVENLİK RİSKLERİNİN TEMELİNDE BU RİSKİ NASIL BERTARAF EDECEĞİNİN ÇOK İYİ BİLİNMESİ GEREKİR

Köpeğin arama kapasitesinin sürekli en üst düzeyde olması için görev harici oyunlar, tamamen pozitif yöntemle itaat eğitimleri yaPılarak köpeğin idareci ile uymu her geçen gün arttırılır. Köpekte bilinen adı ile temel itaat , idareci ile madde arama konusundaki tüm uyum gerçekleştikten sonra yapılmalıdır. KÖPEĞİN İTAATİ ÖNCELİKLİ OLARAR ARANMASI İSTENEN KOKUYA SONRA İDARECİYE OLMALIDIR.

Detektör Köpek Eğitmenlik Kursları için: goktaneker@gmail.com

The post DETEKTÖR KÖPEK KOKU TANITIM SİSTEMİ VE DETEKTÖR KÖPEK EĞİTİM PRENSİBİ first appeared on Göktan Eker.

The post Haber Türk Ekranlarında Sokak Köpeklerini Konuştuk first appeared on Göktan Eker.

“Onu barınaktan kurtardım.” Bir köpek sahibi size bu sözleri kaç kez söyledi? Bu günlerde insanlar bir köpek edinmenin tek yolunun bir köpeği kurtarmak olduğundan çok eminler. Ahlaki yüksek zemini korumakla ilgilenen bir kişi, bir yetiştiriciden asla bir yavru satın almaz, çünkü “yetiştirici” kelimesi merdiven altı üreticiler ile eş anlamlıdır, değil mi? Sahiplenmeyi ve asla yetiştiriciden yavru almamayı onaylıyoruz.

Ve kaç kez bir kişinin köpeğinin davranış sorunlarını “Önceki sahibi tarafından taciz edildi” ifadesiyle açıkladığını duydunuz. Çoğu zaman, köpeğin, tacizci erkek olduğu için erkeklerden nasıl nefret ettiği veya örneğin, tacizcinin parmak arası terlik giydiği için parmak arası terliklerden nasıl korktuğu hakkında hazır bir hikayeleri vardır. Bunun
ne sıklıkla tamamen spekülatif olduğunu düşünüyorsunuz? Bir kişinin köpeği barınağa getirip “Bu köpeği parmak arası terlik giyerek taciz ettikten sonra teslim ediyorum” demesi çok mu muhtemeldir?

Bunlar sadece insanlar tarafından yapılan varsayımlardır, çünkü tercih edilen bir anlatıya uygundurlar. Bir köpeği istismardan kurtardığınızı düşünmek tamamen kahramanca bir duygudur, oysa köpeğin basitçe eğitimsiz olduğunu düşünmek paniğe neden olur ve bunu değiştirmek sizin sorumluluğunuzdadır. Ama gerçekten, iki senaryodan hangisinin doğru olma olasılığı daha yüksek?

Kurtarmak kesinlikle takdire şayan ve geçerli bir şey olsa da, yukarıda sayılan sebeplerden ve ayrıca küçük çocuklarım olduğu için bunu yapmamayı seçtim. Köpeğin sağlığını ve davranışını tahmin etmede en iyi şansa sahip olmak istedim. Köpeğin ilk deneyimlerini ilk elden görmek ve herhangi bir davranış sorununu ortaya çıktıkça ele alabilmek istedim.

Seçtiğim cins İngiliz Setter’dı ve etik bir yetiştiriciden bir tane istediğimi biliyordum. Bu yazıyı buruşturup öfkeyle çöpe atmadan önce, İngiliz Setter’in sevenler ve yetiştiricileri için bir dernek olan İngiliz Setter Derneği Amerika’nın üyeleri için bir kriterler listesi mevcut. Üye olmak için herkesin bu etik kurallara uyması gerekir.

Aşağıdakiler, kuralların tamamı değil, ancak birkaç önemli nokta:

“Ben sadece bireysel köpeğin değil, aynı zamanda bir bütün olarak ırkın itibarı ve refahının da bekçisiyim.”

“Her köpeğe ayrı ayrı değer verildiğini, ve yalnızca fiziksel olarak değil ve mizaç olarak sağlıklı yetiştirildiğini bilmek benim görevimdir.”

“Bir batım üretimi yapacak olursam, o köpeklerin yaşamları boyunca benim sorumluluğum olduğu önermesini kabul ediyorum.”

İstediğimiz yetiştiriciyi seçtikten sonra, Taran adını verdiğimiz benekli küçük çocuğumuzu gerçekten almamız aylarımızı aldı. Müstakbel anne babasıyla tanışmak için seyahat ettiğimizde hamile bile değildi. Bekleme sırasında yavru köpekler ve ırkı hakkında kitaplar okuduk, evin etrafını çitle çevirdik ve ihtiyacımız olan her şeyi aldık. Onu almaya gideceğimiz gün geldiğinde tamamen hazırdık. Bir köpek yavrusuna sahip olmak, özellikle aktif ve huysuz bir çocuğu evlat edinmekle karşılaştırılabilir, çok zor bir iştir.

Neyse ki uzun bekleyiş bizi zorluklara tamamen hazır hale getirdi. Ayrıca, eğer ondan vazgeçmeye karar verirsek, yetiştiriciler onu geri alacaktı. Köpeklerinden birinin barınağa gitmesine asla izin vermezler çünkü hiçbir etik yetiştirici bunu yapmaz.

Köpekler insan müdahalesinin ürünüdür. Bir zamanlar kurttular, ama insanlar en çok işe yarayanları insan dostu olarak seçtiler. Köpekler uzun bir süre boyunca kendi eşlerini seçtiklerinde, Avustralya dingoları gibi vahşi köpekler ortaya çıkar.

Etik yetiştiriciler ortadan kalkarsa ne olacak? Bu, gerçekleşen tüm köpek üretiminin, ne yaptıklarını gerçekten bilmeyen insanlar tarafından veya kimsenin sağlık veya mizaç veya yarattıkları ırkların geleceği ile ilgilenmediği gerçek merdiven altıcılar tarafından düzenlenen tesadüfi köpek çiftleştirmeleri olacağı anlamına gelir. Asıl amacın o anlık fevri bir dürtü üzerine satın alınan sevimli yavrulardan para kazanmak olduğu üreticiler topluluğu.. Nihai sonuç, köpekler ve insanlar arasındaki ortaklığın kaybı olabilir. Artık “İnsanın En İyi Arkadaşı” olmayacaklardır.

Taran şimdi iki yaşında ve tanıştığı herkes tarafından seviliyor. O sadece güzel değil, aynı zamanda sağlıklı ve mizaç olarak da sağlam. Üç kabadayı genç erkekle küçük bir evi paylaşmasına rağmen, asla herkese karşı tamamen nazik olmaktan hiç vazgeçmiyor.

Kocam onu gittiği her yere götürüyor ve o bizim gururumuz ve neşemiz. Barınak köpekleri de harika olabilir, ancak birgün başka bir köpek alırsak, büyük olasılıkla etik bir yetiştiriciden olacaktır.

Ve bu sorun değil.

Kaynak: http://www.campuschroniclenews.com/an-argument-for-ethical-dogbreeders/

GE: Tam olarak bu sebeple yani alınan köpeğin sağlık karakter ve mizaç belirsizliğini ortadan kaldırmak için tüm barınaklarda mizaç testleri sosyal adaptosyon eğitimleri yapılmadan köpek sahiplendirilmemesi bence çok daha uygun olacaktır.

Zira muhtaç ve hasta hallerini görüp vicdan yaparak sahiplenilen köpeklerin bu durumları ortadan kalktığında gerçek mizaç ve karakterleri ortaya çıkmakta, çoğu insan için de bu altından kalkılamaz bir durum teşkil etmektedir.

Bir çok hayvanseverin köpek üretimi beş yıl yasaklansın talebini sık sık duyuyorum. Oysa biz etik yetiştiriciler, üretim kriterlerini karşılamayan , yani sağlık ,davranış ,anatomi, şecere gibi bir çok şartı yerine getirmeyen köpeklerin üretiminin ömür boyu yasaklanmasını isteriz.

Eğer sokak hayvanı sayısının artmasını istemiyorsak etik yetiştiricileri desteklemeliyiz böylece merdiven altı tabir edilen üreticilerle mücadele edebiliriz.

The post Etik Köpek Yetiştiricilerine Gereksinimin Nedeni first appeared on Göktan Eker.

Köpek Bilimi ( Kinoloji ) Sertifika Programları Türkiye’de sadece K9 GÜVENLİK Bünyesinde !

Tüm Dünya’da saygın bir meslek olan Köpek Eğitmenliği, Türkiye’de Bahçeşehir Üniversitesi ile birlikte akademik bir platforma taşındı. 7. Dönem Köpek Eğitmenliği Kurs Kayıtlarımız tamamlandı

Giderek gelişen pet sektörü başta olmak üzere, Spor  iş köpekleri eğitimi konusunda ülkemizde yetişmiş eğitmen açığı bulunmaktadır. Sektörün Yetişmiş insan kaynakları açığını kapatmak için  açılan Köpek İtaat Eğitmenliği Sertifika Programımız Teorik ve uygulamalı eğitimler içermektedir .

Bir ressam , bir müzisyen , bir heykeltraş nasıl ki sadece online ve teorik eğitimlerle yetiimezse , Son dönemde giderek artan ONLINE Köpek Eğitmenliği Kurslarının Köpek Eğitmenliği Mesleğini yapmak isteyenler için yetersiz olacağını söylemek sanırım yanlış olmaz.

Patili dostlarımızı çok seven ve köpek eğitmeni olmak isteyen, iş spor veya aile köpekleri eğitimi konusunda akademik eğitim alarak, tüm Dünya’da geçerli bir meslek sahibi olmak isteyenler bu temel programa başvuru yapabilir.

Köpek Eğitmenliği Kursu ile adım atacağınız kinoloji dünyasında geçerli bir sertifikanız olmasını istemez misiniz ?

Kimler katılabilir?

*Köpek Eğitmeni olarak Dünya’da saygın bir mesleğe ilk adımını atmak isteyenler,

*Pet sektöründe çalışan ve mesleğini akademik sertifika ile perçinlemek isteyenler bu programa başvurabilir.

Katılım sonunda yapılacak bir teorik iki uygulamalı toplam üç  aşamalı sınavda başarılı olan katılımcılara sertifika verilecektir.

The post Köpek Eğitmenliği Sertifika Programı first appeared on Göktan Eker.

Dünya Psikologlar gününe ithafen…………….

Son dönemde köpek sahiplerinin kafasını oldukça karıştıran bir konuya açıklık getirmenin faydalı olacağını düşündüm. Zira danışmanlık hizmeti verdiğim köpek sahiplerinin bir çoğu köpeklerinde oluştuğunu düşündükleri sorunlarla ilgili veya köpeklerinin eğitim ihtiyacı kapsamında aldıkları hizmet sonucu ya çözüme ulaşamadıklarını ya da sorunun daha da içinden çıkılmaz hale geldiğini belirttiler.

Köpek Eğitmenleri Derneği Başkanlığı görevini yürütmemden dolayı da tabiri caiz ise bir çok köpek eğitim faciası şikayet olarak tarafımıza iletiliyor.

Köpek Sahipleri açısından konuya baktığımızda Kavramların birbirine çok karıştığını hatta art niyetli kişiler tarafından da özellikle karıştırıldığını söyleyebilirim. Bırakın davranış uzmanlığını , köpek eğitmeni olduğunu belirten  eden kişilerden  bile herşeyden önce bunu belgelendirilmesini istemek köpek sahiplerinin en doğal hakkıdır.

Köpek ile birlikte yaşama kültürünün oluşmasının temeli köpek sahiplerinin bilgilenmesi ve bilinçlenmesi prensibinden hareketle  KÖPEK DAVRANIŞÇISI, KÖPEK DAVRANIŞ UZMANI , KÖPEK PSİKOLOĞU, KÖPEK EĞİTMENLİĞİ, UZMAN KÖPEK EĞİTMENLİĞİ , EĞİTİCİ EĞİTMENİ  gibi bir çok titr hoyrat bir şekilde kullanılıyor , gelin bu kavramları beraber anlamaya çalışalım.

DAVRANIŞÇILIK NEDİR ?

Davranışsal psikoloji olarak da bilinen davranışçılık, tüm davranışların koşullanma yoluyla kazanıldığı ve koşullandırmanın çevre ile etkileşim yoluyla gerçekleştiği fikrine dayanan bir öğrenme teorisidir . Davranışçılar, eylemlerimizin çevresel uyaranlar tarafından şekillendirildiğine inanırlar.

Bu düşünce okuluna göre davranış, içsel zihinsel durumlardan bağımsız olarak sistematik ve gözlemlenebilir bir şekilde incelenebilir. Davranış teorisi ayrıca biliş , duygular ve ruh halinin çok fazla öznel olduğu için yalnızca gözlemlenebilir davranışların dikkate alınması gerektiğini söyler.

Katı davranışçılar, herhangi bir kişinin herhangi bir görevi – genetik arka planı, kişilik özellikleri ve içsel düşünceleri ne olursa olsun – fiziksel yeteneklerinin sınırları dahilinde yapmak için eğitilebileceğine inanırlar. Sadece doğru şartlandırmayı gerektirir. ( https://www.verywellmind.com/behavioral-psychology-4157183#:~:text=Behaviorism%2C%20also%20known%20as%20behavioral,are%20shaped%20by%20environmental%20stimuli. ) 

Davranışçılık veya behaviorizm, I. Dünya Savaşı sıralarında bir grup Amerikalı psikoloğun, yapısalcılığa ve işlevselciliğe karşı çıkmaları ve bilincin iç gözlem yöntemi ile incelenmesine kuşku ile bakmaları sonucu ortaya çıkan, bilinç hallerinin değil, davranışların, gözlenebilir durumların incelenmesi gerekliliğini savunan psikoloji kuramı akımıdır.

Davranışçıların önde gelen temsilcileri Watson ve Pavlov‘dur. Bunlar bilinç kavramını bir yana bırakıp davranışları incelemişlerdir. Davranışçılara uyaran (stimulus)-tepki (response) psikologları da denir. Davranışçılara göre objektif tekniklerle gözlenebilen sadece çevresel uyarıcılara, insanların bu uyaranlara karşılık gösterdikleri tepkilerdir. Davranışçılar, gözlem ve deney yöntemini kullanırlar. Davranışçılar, organizma ve çevre ilişkilerinin insan ve hayvanlarda birbirinin aynı olduğu kanısındadırlar. Bu nedenle hayvanlar üzerinde psikolojik araştırmalar yapmışlardır. Örneğin Pavlov koşullu öğrenme deneylerini köpekler üzerinde yapmıştır.

Davranışçı psikologlar,insan davranışlarının açıklanmasında çevre faktörüne çok fazla önem verdikleri ve diğer etmenleri görmezden geldikleri gerekçesiyle diğer ekollerin savunucuları tarafından ağır bir biçimde eleştirilmiştir.Bununla birlikte davranışçı akım,psikolojinin bir bilim niteliği kazanmasına önemli katkılar sağlamıştır. Zira Psikolojiye ölçme ,değerlendirme istatistik gibi pozitif bilimler bu akım ile kazandırılmıştır.

Sınıflandırma

• Yöntemsel: Watson’un davranışçılığı; davranışın nesnel çalışmasıdır. Bilişsel süreçler, içsel durum dikkate alınmaz.
• Radikal: Skinner’in davranışçılığı; Yöntemsel Davranışçılığın aksine, davranış ilkelerine, organizmanın içsel süreçlerini dahil edecek biçimde genişletir; mekanik ve indirgemeci değildir; kuramsal olaylar davranışların nedeni olarak düşünülmez; olaylar, en azından onların yaşandığı bireyde gözlemlenebilir olmalıdır. Willard Van Orman Quine radikal davranışçılığın birçok fikrini dil eğitiminde kullanır.
• Teolojik: Skinner sonrası; Bilişsel süreçlerin aksine nesnel gözlemlere odaklanır.
• Teorik: Skinner sonrası; Gözlemlenebilir içsel süreçleri kabul eder, dinamiktir.
• Biyolojik: Skinner sonrası; Algısal ve motor davranış modüllerini, davranış sistemlerinin teorisini temele alır.
• Psikolojik Davranışçılık: İnsanı merkeze alan ilk genel davranışçı kuram. “mola”, “sembolik pekiştirme” ve diğer analiz ve bulguları ortaya çıkardı. Bu kuram çocuk gelişiminin davranışsal incelemesinde, eğitimde, anormal ve klinik alanlarda kullanılır. PD, uygulamalı davranış analizi için yeni yollar sunar.

(https://tr.wikipedia.org/wiki/Davran%C4%B1%C5%9F%C3%A7%C4%B1l%C4%B1k ) 

GE: Tam olarak Bu aşamada yani davranışçıların poizitif bilimlerden fazlası ile faydalanmaya başlaması ve Psikolojik davranışçılar ile özellikle çocuk gelişiminin davranışsal incelemesi ile köpeklerin de davranışlarının anlaşılmasında yeni çığırlar açıldığını düşünüyorum.

‘’Verywell’den Bir Söz

Davranışsal yaklaşım, bir zamanlar olduğu gibi baskın güç olmasa da, insan psikolojisi anlayışımız üzerinde hala büyük bir etkisi oldu . Tek başına koşullandırma süreci, insanların nasıl öğrendiğinden dilin nasıl geliştiğine kadar birçok farklı davranış türünü anlamak için kullanılmıştır.

Ancak davranışsal psikolojinin belki de en büyük katkıları pratik uygulamalarında yatmaktadır. Teknikleri, sorunlu davranışları değiştirmede ve daha olumlu, yardımcı tepkileri teşvik etmede güçlü bir rol oynayabilir. Psikolojinin dışında, ebeveynler, öğretmenler, hayvan yetiştiricileri ve diğerleri, yeni davranışları öğretmeye ve istenmeyenleri caydırmaya yardımcı olmak için temel davranış ilkelerini kullanır. ‘’

KÖPEK DAVRANIŞÇISI

Bir köpek davranışçısı, köpeklerin neyi ,neden yaptıklarını anlayan ve köpeğinize hayata farklı bir yaklaşım öğretmenize yardımcı olan kişidir.( https://www.ck9training.co.uk/blog/what-does-a-dog-behaviourist-do/ ) 

Yani Köpek Davranışçısının öncelikle Köpek Etolojisi konusunda temel bilgilere sahip olması gerekmektedir. Köpek ırklarını ve  ırkların kendine has davranışlarına hakim olması da doğal olarak gereklidir. Köpeklerin iç güdüleri , motive edilme yöntemleri , köpeğin içgüdüsel ve duygusal ihtiyaçlarını ayırtedebilen bir kişidir. Bu sebeple köpekleri mizaçlarına ve yeteneklerine göre değerlendirerek eğitim programının kişiselleşmesini sağlayabilirler.

Köpek davranışçıları genellikle, köpek davranışını daha derinden anlamak için çalışmalarını ve deneyimlerini genişleten nitelikli köpek eğitmenleridir diyebiliriz. Nitelikli bir köpek eğitmeni, köpeklerin nasıl öğrendiğini anlar ve sizin ve köpeğinizin görgü, güven ve genel itaati beslemenize yardımcı olacak her türlü denenmiş ve test edilmiş tekniğe sahiptir. Birçok köpek eğitmeni, koku çalışması, çeviklik, beceri eğitimleri veya flyball gibi eğlenceli aktivitelerde yardımcı olur.

Davranışçılar, köpek eğitimi bilgisini bir adım daha ileri götürür ve bunu, zorlu davranışları olan köpeklere daha iyi bir şeyler yapmanın yolunu bulmalarında yardımcı olmak için kullanır. Örneğin, diğer köpeklere hırlayan, havlayan  ve dişerini sıyıran bir köpeğe, diğer köpekleri görmezden gelmesi öğretilebilir. Sabır gerektirir ve ölçülü bir yaklaşım gerektirir, ancak her şey evcil hayvanınızın neden belirli bir şekilde davrandığını bulmakla başlar.

GE :Bir köpek eğitmeninin aynı zamanda davranışçı olması gerekliliğine inanan bir eğitmen olarak tüm köpeklere standart bir eğitim metodolojisi uygulamanın yanlış olduğunu söyleyebilirim. Köpek eğitmeni Köpeğin sahibinin beklentisi, köpeğin insanlarla , diğer hayvanlarla yaşadığı çevreye uyum sağlaması v, köpeğin içgüdüleri yetenekleri ve duygusal ihtiyaçları üçgeninde bir denge kurabilmelidir.

KÖPEK DAVRANIŞ UZMANI 

Köpek Davranış Uzmanlığı ancak lisans düzeyinde bir eğitim ile mümkün olabilir.

Köpek Davranış uzmanlığı konusunda batı ülkelerinde sadece Veteriner Hekimlerin ve Zootekni mezunlarının eğitim olanaklarına ulaşabildikleri  , bazı üniversitelerde psikolıji bölümü mezunlarının Köpek Davranış uzmanlığı konusunda çalışma yapabildiklerini görebiliyoruz. Ülkemizde de bu konuda uzun süredir çalışan veteriner hekimi davranış uzmanlarının varlığı da sektör adına sevindirici olmakla beraber , köpek eğitmenlerinin kendilerine Köpek davranış uzmanı gibi ünvanlar  vermelerinin olduka yanlış ve yanıltıcı olduğunu düşünüyorum. Bir köpek eğitmeni davranışçı olabilir ancak davranış uzmanlığı ünvanını alabilmek için gerekli lisans veya yüksek lisans eğitimini almadığı sürece kendine davranış uzmanı diyemez.

Nitelikli bir köpek davranış uzmanı, köpeğinizin kötü davranışları, yaramazlıkları ve aşağıdaki gibi istenmeyen faaliyetlerle başa çıkmanıza yardımcı olabilir. anlaşılacağı üzere Davranış Uzmanı köpeğe yeni komutlar öğretmekten ziyade, sahibi ile yaşadığı sosyal hayata uyum sorunu yaşaması durumunda devreye girer. Ancak davranış uzmanlarının köpeklerin hem normal davranışlarını çok iyi bilmesi , gelen şikayetlerde hangi davranışların bir davranış bozukluğu olduğunu ayırtedebilmesi aynı zmanda davranış sağaltımı veya rehabilitasyonu konusunda bilgi ve deneyim sahibi olması gereklidir.

Köpekte Bir davranış sorunu itaat eğitimi verilerek ortadan kaldırılmaz.

Köpekte gözlemlenen bir davranış sorunu sabahtan akşama oluşmadığı gibi akşamdan sabaha da düzeltilmez bir süreç gerektirir.

Köpeklerde davranış sorunlarına sebep olabilecek bir çok sebep veya karma sebepler olabilir, genetik , fizyolojik endokrinolojik sebepler dolayısı ile agresyon, korkaklık ve benzeri istenmeyen davranış sergileyen köpekler azımsanmayacak kadar çoktur.

Ancak bir davranışın , davranış bozukluğu olup olmadığına karar vermek ve sadece eğitimle bu sorunların ortadan kalkabileceğini iddia etmek en hafif tabiri ile cehalet olarak tanımlanmalıdır.

Davranışçı bir köpek eğitmeni öncelikle davranış sorunu olduğu düşünülen bir köpeği veteriner hekime yönlendirmek sorumluluğunu taşımalıdır. Ülkemizde Köpek davranışları konusunda çalışan çok değerli veteriner hekim arkadaşlarımızın olması dolayısı ile köpeğin kendi veterineri  bu konuda kendini yeterli hissetmese bile uzmanlarla irtibat kurarak köpek için gerekli sağlık taramalarını rahatlıkla yapabilir.

Tüm bu sebeplerle veteriner hekimler ve davranışçı köpek eğitmenlerinin birlikte çalışması son derece önemlidir. Öncelikle tıbbi bir sorunun bu davranış problemine neden olup olmadığı tespit edilmedilir. Veteriner hekim gerektiğinde ilaç kullanımı konusunda karar verici merci olarak , davranışçı köpek eğitmeninden uygulama ile ilgili destek isteyebilir. Zira istenmeyen davranışın yerine köpek için keyifli ve güvenli bir davranış inşa etme süreci bolca tekrar,  sabır,  kararlılık,  devamlılık ve tutarlılık prensipleri ile olabilir.

KÖPEK EĞİTMENİ

Yukarıda davranışçılık ve davranış uzmanlığı ile ilgili yaptığımız açıklamalar ışığında köpek eğitmenlerinin normal davranışlar sergileyen bir köpeğe, köpeğin yeteneği ve karakteri göz önünde bulundurarak  ulusal veya uluslararası standartlarda oluşturulmuş davranışlar kazandıran diğer bir deyişle köpeğin sahibi ile birlikte konforlu bir hayat yaşamasını sağlayan meslek dalı olarak adlandırabiliriz.

Örneğin köpeğin sizi çekiştirmeden yürümesini istiyorsanız, temel bazı komutları öğrenmesini bekliyorsanız, Tuvaletini doğru yere yapmasını istiyorsanız , Sosyal Köpek Sınavı, Toplumsal Hayata Uyum Sınavı, İtaat ve Refakat Sınavı gibi sınavlardan köpeğinizin geçip aldığı eğitimi belgelendirmesini istiyorsanız , köpekli sporlara merak sardıysanız ihtiyacınız olan bu konuda kendini kanıtlamış bir eğitmenden destek almaktır.

Ne yazık ki ülkemizde bir kişinin kendini köpek eğitmeni olarak ilan etmesi , sosyal medyada çarpıcı  video tasarımları ve güzel fotoğraflarla ilginizi çekmesi son derece olağandır.

Bu sebeple bir köpek eğitmeninden destek almayı düşünüyorsanız öncelikle daha önce eğittiği köpek sahiplerinden referans almayı ,müşterilerine ait  eğittiği köpekler ile girdiği sınav sonuçlarını görmeyi , HEPSİNDEN ÖNEMLİSİ KÖPEK EĞİTMENLİĞİ EĞİTİMİNİ BELGELEMESİNİ TALEP ETMEYİ ihmal etmeyiniz.

Özellikle pandemi ile birlikte mantar gibi artan ONLINE köpek eğitmenliği kurslarına da ayrı bir parantez açmak gerektiğine inanıyorum. Bir ressam , bir heykeltraş bir müzisyen ne kadar online eğitimle yetişirse , köpek eğitmeni de o kadar yetişir. Online eğitimler teorik bilgilerin aktarılması uygulamanın gösterilmesi için faydalı olabilmekle beraber bizim mesleğimiz UYGULAMA ve BOLCA tekrar içermektedir. Her eğitim programının sonucunda teorik ve uygulamalı sınav da verilen eğitimin ne kadar doğru alındığının bir göstergesidir.

Temel bir eğitmenlik eğitimi almamış , ikişer üçer günlük seminerler veya workshoplara katılmış kendini geliştirmeye çalışmış eğitmen arkadaşlarımız da yok değildir, bu durumda daha önce de bahsettiğimiz gibi emin olmamız gereken sektörel sınavlarda eğitmen arkadaşımızın ne kadar yer aldığının görülmesidir.

UZMAN KÖPEK EĞİTMENİ

Aslına bakarsanız ülkemizde sektörde uzun süre geçiren ben de dahil bir çok meslektaşımın kullandığı bir ünvan olarak karşımıza çıkan bir başlık. Ancak Köpek eğitimi konusunda ileri seviyedeki ülkelere baktığımızda devlet kurumları veya sivil toplum örgütlerince oluşturulmuş sisteme baktığımızda bir eğitmenin uzman olabilmesi için , öncelikle bir alanda uzun süredir faaliuyet gösteriyor olması , o alanda bir kaç köpekle ulusal ve uluslararası sınavları başarı ile tamamlamış olması gereklidir.

Köpek eğitmeni köpekleri eğitirken , uzman Köpek eğitmeninin hem köpekleri çok iyi eğitiyor olması hemde söz gelimi bir pet eğitmeni ise Formasyon sahibi de olması gerekmektedir. Zira Uzman köpek eğitmeni sadece köpeği eğitmekle kalmaz köpeğin nasıl doğru yönetileceği hususunda köpeğin aile bireylerini de eğitebilmesi gerekmektedir. Sahip eğitimi şunu şöyle yap bunu böyle yap talimatları ile verilen bir eğitim değildir.

Yetişkin eğitimi başta olmak üzere , pediatrik ( çocuk )  ve geriatrik ( yaşlı ) eğitimi konusunda eğitim almış olmalı, en azından bilgi ve deneyim sahibi olmalıdır. Zira köpek eğitmenleri köpekle birlikte yaşama kültürünü en önemli halkalarından biridir. Köpek sahiplerine doğru bilgi vermeli ( bilişsel) ,  Köpek sahiplerinde bir bilinç oluşturmalı – söz gelimi tasmasız köpeği sosyal ortamlara salmama gibi ( duyuşsal  ) , son raddede ise uygulamalı beceri ile köpek sahibinin köpeği kontrol etmesini  ( psikomotor  ) sağlayabilmelidir.

EĞİTMEN EĞİTİCİSİ 

Ülkemizde hemen hemen mesleğe her yeni başlayan köpek eğitmeni arkadaşlarımızın henüz bir uzmanlık alanına hazi olmadan veya bir yeterlilik kazanmadan kendilerine verdikleri diğer ünvanlardan biridir.

Eğitmen eğiticisi kesinlikle bir formasyon eğitimi almalı, eğitim ihtiyacı belirleme , eğitim programı oluşturma, öğretim hedefleri belirleme , ölçme değerlendirme gibi bir öğretmenin bilmesi gereken bir çok alanda kendini geliştirmiş , yetiştirmiş olması gerekmektedir. Uzman bir köpek eğitmeninin bu eğitimleri alması ile birlikte sektöre yeni eğitmenler kazandırması son derece doğal bir o kadar da gereklidir.

Köpek sahiplerini bilgilendirme ve köpek eğitmeni seçerken akıllarında tutmaları gerektiğine inandığım bu çalışmayı paylaşma nedenlerinden biri ülkemizde yasal veya yapısal bir düzenleme olmamasından dolayı konunun oldukça gri bir alanda kalması ve istismara açık olmasıdır.

Kaleme aldığım bu çalışmanın  hem köpek sahipleri için bir rehber hem de köpek eğitim sektöründe faaliyet gösteren meslektaşlarım için bir kariyer hedefi belirleme açısından faydalı olması dileğiyle ….

The post BEN BİR EN GENERALLİ BAŞ MÜDÜR CEOSU KÖPEK DAVRANIŞ UZMAN ASTRONOTU KÖPEK PSİKOLOĞU EĞİTMEN EĞİTİCİSİYİM. first appeared on Göktan Eker.

Ülkemizde ne yazık ki son dönemde artan veya diğer bir deyişle haberi arttırılan  köpek saldırıları ile ilgili konunun muhatabı olan olmayan bir çok kişi yazıyor ve konuşuyor.

Bir taraf tüm köpekleri suçlu bulup hepsinin toplanmasını isterken diğer tarafta Köpeği değil insanları hatta ısırılan ve mağdur olan insanları suçluyor.

Peki nedir köpekteki saldırgalık ve nasıl ortaya çıkar , Bu yazımda Araştırmacılar 

Kenneth Martin ve Lynn Buzhardt  tarafından hazırlanmış makaleyi sizler için editledim, ve konunun netleşmesi için  için kişisel fikirlerimi ve açıklamalarımı ekledim.

Saldırganlık nedir?

Saldırganlık, başka bir bireye veya gruba yönelik herhangi bir tehdit veya zararlı davranış olarak tanımlanabilir. Çatışmanın daha da tırmanmasını önleme niyeti olarak, başka bir bireyi veya grubu yerinden etme yöntemi olarak veya başka bir bireye fiziksel veya duygusal zarar verme niyetiyle gösterilebilir.

Köpeklerde saldırganlık genellikle sert bir bakış, hırlama, havlama , ciğerden gelen derin ses atma, dişlerini çıkarıp şaklatma  ve/veya ısırma gibi beden dili veya tehdit gösterilerini içerir.

Saldırganlık köpeklerde normal bir iletişim şekli olabilir, ancak bir kişiye veya hayvana karşı saldırganlığın gösterilmesi genellikle istenmeyen veya sorunlu olarak kabul edilir.

Çoğu köpek saldırganlığı, beyinde etkisel  veya duygusal (korku ve/veya kaygı) motive edilir, ancak yırtıcı saldırganlık beynin iştah merkezi tarafından motive edilir. Yırtıcı saldırganlıkta, hayvan korkmaz veya endişe duymaz ve mesafeyi azaltmak ve avı yakalamak, öldürmek ve tüketmek amacıyla saldırganlık gösterilir.

Farklı saldırganlık türleri nelerdir?

Köpek saldırganlığının birçok farklı kategorisi veya türü vardır. Saldırganlık, köpeğin saldırgan davranış için motivasyonu, davranışın meydana geldiği bağlam veya saldırganlığın amaçlanan hedefi tarafından kategorize edilebilir. İşte bazı yaygın saldırganlık türlerine örnekler.

“Köpek saldırganlığının birçok farklı kategorisi veya türü vardır. Karma Saldırganlık nedenleri de olabilir”

Bölgesel Saldırganlık. Genellikle sahibinin evi veya mülkü olan köpeğin algıladığı bölgesine giren veya yaklaşan bir kişiye veya hayvana yönelik saldırganlık.

GE: Sokak hayvanlarının bireysel saldırılarında da bu davranışı görebiliriz. Özellikle gece saatlerinde köpekler bölgelerini korumak için daha saldırgan olabilmektedirler.

Sahiplenici Saldırganlık. Bazen kaynak koruma olarak da adlandırılan saldırganlık, bir kişi veya hayvanın, genellikle yiyecek veya oyuncak olan değerli kaynakları elinden alacağı tehdidini hissettiğinde bir kişiye veya hayvana yöneliktir.

GE: Yanlış yerlerde besleme yapılan sokak hayvanlarında da görülen bir saldırganlık türü olarak karşımıza çıkar , mamaların yol kenarlarına insanların her gün yürüdüğü güzergahların üzerine dökülmesi sonucu , mama artık yenmiş ve  orada olmasa bile kokusu kaldığından , bu durum kaynağın korunması davranışı tetikleyebilmektedir. Bununla birlikte sahibini eşi olarak algılayan köpeklerde de bu tip saldırganlık görülebilmektedir..

Özellikle köpeklerden korkan veya çekinen insanların maruz kaldığı saldırı olaylarındandır, sahiplenilen alan veya kaynaktan uzaklaşıldığında köpek saldırıyı bırakır.

Anne veya Koruyucu Saldırganlık. Tipik olarak yavrularını veya yavrularını koruyan bir dişi köpek tarafından bir kişiye veya hayvana yönelik saldırganlık.

Ağrıya Bağlı veya İrritabl Saldırganlık . Acı veya rahatsızlık ile motive olan bir kişiye veya hayvana yönelik saldırganlık.

GE: vücudunun bazı bölgelerine dokunulduğunda o an veya önceden yaşadığı ağrı/acı sebebi ile saldıran köpekleri bu grupta ele alabiliriz.

Yırtıcı Saldırganlık. Tipik olarak başka bir hayvana, ancak bazen bir kişiye yönelik, av olarak görülen türleri avlama, yakalama, öldürme ve tüketme arzusuyla motive edilen saldırganlık. Yırtıcı saldırganlık tipik olarak sessizdir veya seslendirme yoktur ve ısırık genellikle zarar verir veya engellenmez.

GE: gerek sahipli hayvanların gerek ise sokak köpeklerinin karıştığı ciddi yaralanmalı ve ölümlü saldırılar bu gruba girmektedir. Özellikle sürüleşmiş ve yarı vahşi haline gelmiş sokak köpeklerinin bu tip saldırıları çok daha ölümcül olabilmektedir. 

Hayal kırıklığı veya Yönlendirilmiş Saldırganlık. Saldırganlık veya duygusal uyarılmanın başka bir biçimine bağlı saldırganlık. Bir köpek saldırganlığının veya uyarılmasının hedefine ulaşamadığında ve hayal kırıklığından dolayı odağını başka bir nesneye, kişiye veya başka bir hayvana çevirdiğinde ortaya çıkar.

GE: Bir köpeğe saldırırken engel olmaya çalışan sahibini ısıran köpekler bu kategoride yer alır.

Sosyal Çatışma İlişkili Saldırganlık .  Tipik olarak, iç çatışma tarafından motive edilen ve sosyal etkileşimler bağlamında gösterilen tanıdık bir kişiye veya hayvana yönelik saldırganlık.

GE: Sürü üstünlüğü kurma davranışı da diyebiliriz. Bununla birlikte sürekli olarak fiziksel baskı ve negatif uyarılarla yani ceza ile eğitilen köpeklerin , bu uyarıları verenlerin güçsüz düştüğünü yani ceza veremeyecek fiziki kapasiteye indiklerini düşündüklerinde ortaya çıkan saldırganlık tipidir. Barınaklarda aşırı zayıf, güçten düşmüş köpeklerin ve yavruların uğradıkları  saldırganlık tipi , sanırım belediyeler ile hayvanseverleri en çok karşı karşıya getiren olaylar bu başlıkta ele alınabilir.

Cinsel Saldırganlık. Erkek köpekler bir dişi için rekabet ettiğinde veya bir dişi bir erkeğe erişmek için savaştığında, çiftleşme davranışıyla ilişkili başka bir erkek veya dişi köpeğe yönelik saldırganlık.

GE : Buna örnek vermeye gerek yok sanırım,  

Korku veya Kaygı ile İlgili Saldırganlık. Bir kişiye veya hayvana yönelik, korkmuş bir köpek tarafından motive edilen, yaklaşıldığında, köşeye sıkıştırıldığında veya tuzağa düşürüldüğünde veya hayvan belirsiz veya nahoş bir sonuç hakkında endişeli olduğunda ortaya çıkabilecek saldırganlık.

GE: Bu tip saldırganlığı şu şekilde de görebiliriz. Sahibinin yanında sahibinin özgüvensiz davranışları veya kontrolsüz tutumları ya da bozuk psikolojisi sebebi ile aşırı veya anlamsız saldırganlık gösteren köpeklerin başka birinin yanında hiç saldırganlık göstermemesi. Burada korku ve kaygı sahip kaynaklıdır.

Korku ve/veya kaygıya bağlı saldırganlığın belirtileri nelerdir?

Korku ya da kaygıya bağlı saldırganlık, köpeklerde belki de en yaygın saldırganlık biçimidir. Gerçekte, yırtıcı ve hastalıkla ilgili saldırganlık dışında, yukarıda listelenen saldırganlık türlerinin çoğu, muhtemelen bir korku veya endişe bileşenine sahiptir. Köpek savunmacı veya saldırgan vücut dili gösterebileceğinden, korku veya kaygıyla ilgili saldırganlık kafa karıştırıcı da olabilmektedir.

Korkuyla ilgili saldırganlığın erken belirtileri tipik olarak savunmacıdır, algılanan tehdit arasındaki mesafeyi artırmak veya ‘uzak dur’ ile iletişim kurmak için gösterilir, ancak saldırganlık öğrenme yoluyla daha saldırgan hale gelebilir. Algılanan tehdide olan mesafeyi kapatırken görüntülendiğinde saldırganlık kalıcı saldırgandır. Bununla birlikte, saldırgan veya savunmacı saldırganlık gösterileri farklı görünse de, korku ve uyaranı uzaklaştırmak hala davranışın birincil motivasyonudur.

Korku ve kaygıyla ilişkili saldırganlık genellikle veteriner hastanesinde veya sosyal yaklaşım durumlarında kendini gösterir. Saldırganlık gösteren köpekler, kaba veya kötü köpekler değildir. Algılanan veya beklenen bir tehdit veya hoş olmayan bir sonuç hakkında sadece korkuyorlar/çekiniyorlar  ve endişeliler/gerginler.

Köpeğim neden saldırganlık gösteriyor?

Köpekler, bir tehditle karşılaştıklarında savaşma ya da kaçınma / kaçma içgüdüsünü miras almış olabilirler. Köpeklerde saldırganlığın gösterilmesi genetik olabilir (köpeğin ebeveynlerinden kalıtsaldır) veya cinse özgü bir davranış olabilir. Bazı köpek ırkları, çiftlik hayvanlarını korumak veya bölgesel tehditlere karşı uyarmak için seçilmiş ve kullanılmıştır. Yırtıcı davranış sergilemek için farklı köpek ırkları seçilmiştir. Saldırganlığın gösterilmesi, önceki deneyimlerden öğrenilebilir, çünkü saldırganlık, hoş olmayan bir sonuçtan kaçınmada veya önlemede başarılı olmuş olabilir.

Saldırganlığın en yaygın kaynağı  korku veya kaygı güdüsüdür.

Köpeklerde bazı saldırganlık genellikle genç yaşta (yaşamın ilk 3 ila 4 ayı) ortaya çıkar, ancak diğer saldırganlık türlerinin ergenlik veya sosyal olgunluk döneminde ortaya çıkması daha olasıdır. Yavru köpeklerde saldırganlık çoğunlukla korku ya da kaygıyla ilişkilidir. Ergenlik döneminde veya sosyal olgunlukta ortaya çıkan saldırganlık cinsel, sosyal veya bölgesel tehditlerle (tesadüfen korku bileşeni olan) ilgili olabilir.

Saldırganlığın uyarıcı işaretleri nelerdir?

Saldırganlıkla başa çıkmanın anahtarı, bir ısırığın meydana gelebileceğini öngören uyarı işaretlerini tanımaktır.

Saldırganlık, genellikle, bazen sakinleştirici sinyaller olarak adlandırılan korku veya çatışma yatıştırıcı sinyallerden önce gelir. Bu sinyaller, sosyal çatışmayı dağıtmak için iletişim olarak sunulur. Saldırganlığın tırmanış sırasına göre gösterilebilecek beden dili şunlardır:

• Tehditten gözlerini kısmak, başını veya vücudunu çevirerek göz temasından kaçınmak
• Dudakların esnemesi veya yalanması
• Kulakların başa sıkıca sabitlenmesi veya düzleştirilmesi
• Çömelme, vücudu indirme veya kuyruğu vücudun altına sokma
• Sertleşme veya donma
• Hırlamak
• Dişlerini çıkarıp sık sık birbirine vurmak
• Isırmak

Köpeğimin saldırganlık göstermesi konusunda endişelenmeli miyim?

Evet! Köpeklerde agresif davranış, insanlar veya diğer hayvanlar için fiziksel yaralanma olasılığı olan bir tehlike oluşturur. Saldırganlık, kuduz gibi bulaşıcı hastalıklardan veya tipik olarak sinir sistemini etkileyen bulaşıcı olmayan hastalıklardan kaynaklanabilir. Bir köpek saldırganlık gösteriyorsa, sağlığı ve/veya duygusal refahı muhtemelen tehlikeye girer. Agresif davranış gösterileri konusunda  köpeğinizin en başta veterineriyle görüşüp fizyolojik bir sorunu olmadığına emin olmalısınız. Ne kadar erken tedavi istenirse, iyileşme için en iyi şans.

Köpeklerde saldırganlığın tedavisi var mı?

Saldırganlığın tedavisi, saldırganlığın nedenine bağlı olacaktır. Saldırganlık, ilk önce en uygun tedavi konusunda veterinerinizle tartışılmalıdır. Veterineriniz sizi kurul onaylı bir veteriner davranış uzmanına yönlendirebilir.

GE: İşte zurnanın zırt dediği yer de burası. Ülkemizde ne yazık ki davranış ile ilgili yeteri düzeyde bilgisi ve deneyimi olmayan okadar çok eğitmen var ki , profillerinde köpek psikoloğu veya köpek davranış uzmanı yazmaktan da çekinmiyorlar. Gördüğünüz gibi ülkemizde de davranışçıların veya davranış uzmanlarının bir kurul tarafından belirlenmesi gerekiyor.

“Saldırganlığın tedavisi, saldırganlığın nedenine bağlı olacaktır.”

Saldırganlığın tedavisi zor olabilir. Saldırgan davranışın sıklığı veya yoğunluğu genellikle azaltılabilir, ancak saldırgan davranışın sergilenmesi ‘tedavi edilemez’. Saldırganlık davranışına neden olan durumlardan kaçınması teşvik edilmelidir, böylece köpeğin saldırganlığı tetikleyen durumlara, insanlara veya hayvanlara maruz kalmasından kaçınılmalıdır.

Köpeklerde saldırganlık genellikle davranışsal ve çevresel değişikliklerle birlikte kullanılan ilaçlarla tedavi edilir.

https://vcahospitals.com/know-your-pet/fear-vs-aggression#:~:text=Aggression%20in%20dogs%20commonly%20includes,often%20considered%20undesirable%20or%20problematic.

The post Köpeklerde Saldırganlık first appeared on Göktan Eker.

Araştırmada incelenen köpekleri safkan olup olmadıklarını yani bir secerelerinin olup olmadığını bilmiyoruz, yani ırk hakemleri tarafından o ırkın mensubudur tescilini almayan köpeklerin görünüşleri dolayısı ile o ırka ait olduklarını söylemek ne kadar doğru olabilir ? 

Ayrıca hemen her ırk için kinoloji FIT FOR FUNCTION kıstasını kullanır. Yani o ırkın kullanım alanına uygun karakterini göstermesi gerekir ki bu da büyük ölçüde genetiktir. Yani koyun gütmeyen bir Border Collie ne kadar border coliedir ya da hala border colie midir ? 

Batılı araştırmacıların bana göre en büyük hatası , ( günümüz Türkiye’sinde de takip edilen bu hata ) bence köpeklerin , söz gelimi kangalların doğal davranışlarını gösterdikleri görev alanlarından koparlılıp , şehirlere getirilmeleridir. Sonra kangallara başka köpeklere agresif diye çamur atıyoruz, aslında binlerce yıldır , kurtlara karşı agresif ve koruyucu olmaları için selekte edilmediler mi ?

Araştırmalar, davranışların  aynı ırk köpekler arasında bile yüksek derecede değişkenlik olduğunu gösteriyor.

Bulgular, bir köpeğin ne kadar agresif olduğunun genetikle çok az ilgisi olabileceğini gösterdi.

Sosyal labradorlardan agresif pitbulllara kadar, köpek davranışları söz konusu olduğunda klişelerin sonu yoktur. Ancak araştırmalar, bu tür özelliklerin daha önce düşünülenden daha az köpeğin ırkı ile  ilgisi olabileceğini öne sürüyor.

Modern köpek ırkları Viktorya döneminde ortaya çıkmaya başladı ve genellikle fiziksel olarak çok farklı köpek ırklarının olduğunu söylemek sanırım yanlış olmaz .Örneğin, Danualar çok büyük ve chihuahualar çok küçüktür. Ancak bu araştırmadan önce  çoğu zaman ırkın davranışlarının  da tahmin edebileceği düşünülmüştür.

Şimdi araştırmacılar, durumun böyle olduğuna dair çok az işaret olduğunu söylüyor.

Araştırmanın ortak yazarlarından biri olan Massachusetts Üniversitesi Umass Chan tıp fakültesinden Dr Elinor Karlsson, araştırmanın her ırkta çok çeşitli davranışlar ( beklenildiği gibi standart olmayan davranışlar )  ortaya koyduğunu söyledi.

Karlson “Ortalama farklı olsa bile, insanların o ırkın  olması gerektiğini söyledikleriyle eşleşmeyen bir köpeğe sahip olma şansınız hala çok yüksek” dedi.

Science dergisinde yazan ABD’li araştırmacılar, neredeyse yarısı safkan olan 18.385 evcil köpeğin fiziksel özellikleri ve davranışlarıyla ilgili anket yanıtlarını nasıl analiz ettiklerini ve bunların 2.155’inin genetik verilerinin analiz edildiğini bildirdiler.

Safkan köpekler için anket sonuçlarının analizi, davranışsal varyasyonun yaklaşık %9’unun köpeğin ait olduğu ırk  tarafından açıklandığını öne sürdü.

Karlsson, “Çoğunlukla, ırklarda güçlü farklılıklar görmedik, ancak başka ırklarla diğerlerinden daha fazla bağlantılı bazı [davranışlar] var” dedi.

Hiçbir davranış bir türe özgü olmasa da, uluma Beaglelar arasında daha yaygınken, pitbull’lar ve av köpekleri daha “insan canlısıydı” veya yabancılarla daha rahattı.

Köpeklerin atalarının işlevlerine dayanan bazı farklılıklar da vardı. Örneğin, çoban ırkları, diğer özelliklerin yanı sıra, daha fazla öngörülebilirdi.

Ancak bireyler arasında yüksek derecede değişkenlik vardı, bu da bir köpeğin davranışını cinsine göre tahmin etmenin zor olduğu anlamına geliyor.

GE:   ” Bu yüzden köpeklerin bireysel özelliklerine göre test eden uygulamaları kullanmalıyız, mizaç testi, yetenek testi gibi.. “

Ekip, genetiğin ilişkileri açıklayıp açıklamadığını araştırmak için, belirli ırklardan farklı soylara sahip olan köpeklerin davranışlarını analiz etti. Sonuçlar, bazı özelliklerin diğerlerinden daha güçlü bir genetik bileşene sahip olduğunu ortaya koyuyor.

Labrador av köpeği ataları, ıslanma konusunda çok az çekincesi olan ırklarla  ilişkilendirildi, ancak bu tür soyların insan sosyalliğiyle hiçbir bağlantısı yok gibi görünüyordu.

Karlsson, “Labrador av köpeği genetik olarak daha insan ile soyal ise , daha fazla Labrador av köpeği soylarına sahip köpeklerin insan ile  sosyal olduğunu görmemiz gerektiğini beklerdik” dedi.

Ekibin diğer analizleri, insan ile sosyalliğinin oldukça kalıtsal olduğunu tespit ederken, Karlsson, soy  sonuçlarının, ilgili genetik varyantların belirli ırklarda daha yaygın görünmediğini gösterdiğini kaydetti. Bunun yerine, bu özellik için ırklar arasındaki farklılıklar çevresel etkilere ve hatta sahiplerin algılarına bağlı olabilir.

Ancak, tüm davranışların kalıtsal olmadığını söyleyebiliriz, buna bir köpeğin korku tetikleyicisi ile ne kadar çabuk provoke olabileceği dahildir. Bu  bir köpeğin ne kadar agresif olduğunun genetikle çok az ilgisi olabileceğini düşündüren bir bulgu.

Ekip, çalışmanın sahipler için etkileri olduğunu söylüyor.

Karlsson, “İnsanların Köpeklerinin soy atalarının davranışları ve kişilikleri hakkında söylediklerine dair tüm hikayelere çok daha az dikkat etmeli ve önlerinde oturan köpeğe dikkat etmeliler” dedi.

Çalışmaya dahil olmayan Lincoln Üniversitesi’nde veteriner davranışsal tıp profesörü Daniel Mills, genetiğin popülasyonlar hakkında bilgi verebileceğini, ancak genellikle bireyler hakkında çok daha az şey ortaya çıkarabileceğini söyledi.

Mills, genetiğin köpek saldırganlığında çok az rol oynamasının şaşırtıcı olmadığını ekledi ve ırka  özgü yasaları eleştirdi.

“Potansiyel olarak riskli davranışların basit genetik mekanizmalar tarafından kontrol edilmesi olası değildir, çünkü hayvanların  çok daha geniş çevreye ve gelişim tarihlerine dayanarak karar vermeleri gerekir” dedi.

GE: Agresyon davranışı ne yazık ki bir çok insan tarafından köpeğin ısırması olarak algılanıyor, 

GE: Özellikle Amerikada ve batı ülkelerinde insan ve diğer hayvanlara karşı tehlikeli davranış sergileyen köpekler çok hızlı bir şekilde uyutulmakta ve eğer safkan ırklardan ise yetiştiriciler tarafından üretim programından çıkarılmaktadır. Bu araştırma her ne kadar ülkemizdeki durumu net olarak yansıtmasa da ve şahsen katılmadığım yanları da olsa bizlere fikir verebilir.

Sahipli veya başıboş köpek saldırıları konusunda ülkemizde yeteri kadar araştırma yapılmadığını ve gerekli önlemlerin hala alınmadığını düşünüyorum. Bazı ırkların tehlikeli olarak yaftalanıp yasaklanmasının ısırma olaylarını azaltmadığını da görmek gerek.

Köpeklerin saldırganlık nedenlerinin farklılığını anlatabildiğimizde sanırım alınacak önlemlerde de kalıcı çözümler üretebileceğiz.

NOT : Yanlış tercüme yapma ihtimalim için yazının ingilizce kaynağını da yazıyorum, iyi ingilizce bilen okuyucularıma hatalarım ile ilgili düzeltme göndermeleri halinde minnettar kalırım

https://www.theguardian.com/science/2022/apr/28/dog-behaviour-has-little-to-do-with-breed-study-finds

The post Köpek Davranışının Köpeğin Irkı İle Çok Az İlgisi Olduğunu Ortaya Çıktı first appeared on Göktan Eker.

Bununla birlikte barınaklara ve sokaklara terk edilen köpekler arasında topluma faydalı , söz gelimi arama kurtarma köpeklerinin olabileceği kanaati ile We Help Dogs to Help People sloganıyla başlattığımız Koku Takibi-Mantrailing eğitimlerinde ciddi başarılar elde ettik. Bu eğitimler sürecinde köpeklerin arama kurtarma seviyesine çıkamasalar bile davranış rehabilitasyonu uygulamaları ile paralel yürütülen koku takibi eğitimleri ile bir çok köpeği tekrar ailesine ve topluma kazandırdık, kaldı ki ülkemizde ilk uluslararası koku takibi sınavını geçen köpek , bir çok saf kan ırkın önüne geçen bir sokak köpeğiydi.

Ancak ilerleyen süreçte insanlara verdiğimiz bilgilerin gerek eğitmenler gerek hayvan kurtarmacılar gerekse belediyeler tarafından istismar edildiğini gördük, zira yeteri kadar bilgi beceri ve tecrübesi olmayanlar , aynı Satın Alma Sahiplen sloganının altını boşaltıp romantik bir çağrı haline getirdilerse, özellikle eğitmenlerinde we help dogs to help people sloganımızın altını adeta boşalltılar.

Bu nedenle ASPCA’nın ( American Society for the Prevention of Cruelty to Animals –  hayvanlara karşı şiddeti önlemeyi amaç edinmiş bir kâr amacı gütmeyen kuruluştur) Amerika’da barınaklara terk edilen köpeklerin sahiplendirme programı ile ilgili bir bilgiyi blogumda paylaşmaya karar verdim.

Zira yola çıkış dışarıdan oldukça güzel gözükse de yanlış uygulamalar ve içi boşaltılan sloganlar ne köpeklere ne de insanlara bir fayda sağlamıyor.

Sahiplendirme Öncesi Barınak Köpeği Davranış Değerlendirmelerine ( MİZAÇ TESTİ )  İlişkin Uygulama 

ASPCA ( American Society for the Prevention of Cruelty to Animals –  hayvanlara karşı şiddeti önlemeyi amaç edinmiş bir kâr amacı gütmeyen kuruluştur) , barınakların, tesislerinde sahiplendirilmesi düşünülen herhangi bir köpeğin davranış profilini belirlemek için mümkün olduğunca fazla bilgi toplamasını amaçlamaktadır. Ancak, bu bilgi arayışı, bu köpekleri barınakta gereğinden fazla tutma pahasına olmamalıdır. Bir barınağın kapsayıcı hedefi, sahiplendirilmeye uygun köpekleri belirlemek ve onları mümkün olduğunca çabuk evlere veya bir yeniden yerleştirme programına taşımak olmalıdır.

-ASPCA, (a) herhangi bir belirli bilgi kaynağının bir evdeki gelecekteki davranışları diğerlerinden daha fazla tahmin edip etmediğinin hala bilinmediğini ve (b) saldırgan davranışı tahmin etmede davranış değerlendirmelerinin yararlılığına ilişkin mevcut bilimsel düşüncenin %100 kesin sonuçlu  olmadığını  kabul etmektedir. 

Davranış değerlendirmelerinin,değerlendirme yapıldıktan sonra saldırganlığı tahmin etmek için kullanıldığında, yüksek düzeyde doğru veya kesin olduğu kanıtlanmamıştır. Bir değerlendirmede saldırganlık sergileyen önemli sayıda köpeğin bunu sahiplenildiği bir evde yapmadığı öne sürülmüştür. Bu nedenlerle, ASPCA, ötenazi kararlarının, saldırganlık korkunç* olmadığı sürece, yalnızca bir köpeğin bir değerlendirme sırasındaki davranışına veya başka herhangi anlık bir durumdaki davranışına dayanmaması gerektiğini savunur. Bir köpek ötenazi gerektirebilecek bir davranış sergiliyorsa, bu çoklu sebeplerden kaynaklanmaktadır.

Barınakların, köpekleri davranışsal olarak nasıl değerlendireceklerine karar verirken, mümkün olduğunca fazla bilgiyi nasıl uygun bir şekilde toplayabileceklerini belirlemek için en iyi kararlarını kullanarak, bireysel durumlarını ve kaynaklarını göz önünde bulundurmaları gerekir. Barınaklara bilgi toplama çabalarına nasıl odaklanacakları ve aldıkları bilgileri nasıl tartacakları konusunda bilinçli kararlar vermelerinde yardımcı olmak için, aşağıda çeşitli bilgi kaynaklarının faydalarını ve sınırlamalarını kullanıyor, ancak bu sistemi geliştirmek için araştırmaya devam ediyoruz.

1. Önceki sahibinden bilgi : Sahiplerin, barınağa bıraktıkları köpeğin davranışları konusunda dürüst olmayacakları yaygın bir varsayımdır, ancak araştırmalar, sahiplerinin, yerleştirme ve yerleştirme kararları vermek için değerli bilgileri ifşa ettiğini göstermektedir. Sahiplerin, Köpek Davranışsal Değerlendirme ve Araştırma Anketi’nin (C-BARQ) kısaltılmış versiyonu gibi standart bir ankette, yüz yüze görüşmeden daha dürüst olabileceği düşüncesidir. Bununla birlikte, araştırmalar, evlat edinen raporlarının yalnızca, tanıdık olmayan insanlara karşı saldırganlık, yalnız bırakıldığında idrara çıkma ve yıkıcı çiğneme ve kemirme  için C-BARQ anketindeki sahip yanıtlarına karşılık geldiğini göstermektedir. Bu sınırlamalar akılda tutulmalıdır.
2. Köpeği bulan birinden bilgi : Bir köpek bulan kişiler, köpekle sınırlı deneyime sahip olmalarına rağmen, paylaşacakları yararlı bilgilere sahip olabilirler. Köpeği bir süreliğine evlerine getirmiş olabilirler veya en azından başıboş bir köpeği yakalayıp ele almış olabilirler. Bir barınağın bu bilgilere verdiği değer, kişinin köpekle geçirdiği süreyi ve bilgilerin toplandığı koşulları yansıtmalıdır.
3. Tıbbi giriş muayenesi : Bir barınağa gelen her köpek bir tıbbi giriş muayenesinden geçmelidir ve bu, verimli, bazen yararlı bir bilgi kaynağıdır. Bununla birlikte, herhangi bir köpeğin muayene sırasındaki davranışının, normal davranışını pek yansıtmayabileceğinin farkında olmak çok önemlidir. Nasıl davranacağı, muayene sırasında gerçekleştirilen işlemlerden duyduğu rahatsızlıktan ve tıbbi işlemlerle ilgili geçmiş deneyimlerinden etkilenebilir. Diğer her durumda insanlara karşı hoşgörülü olan bazı köpekler, özellikle acı çekiyorlarsa, sağlık personeli tarafından ele alındığında savunmacı bir şekilde agresif veya aşırı derecede korkmuş olabilirler. Ek olarak, bu tıbbi muayene genellikle köpeğin barınağa gelmesinden kısa bir süre sonra, stres seviyelerinin genellikle en yüksek olduğu zaman gerçekleşir.
4. Günlük bakım personeli ve gönüllü gözlemleri : Günlük bakım personeli ve gönüllüler genellikle bir köpekle barınaktaki herkesten daha fazla doğrudan temas halindedir. Bu etkileşimler muhtemelen köpeğin barınakta yaşayacağı daha doğal etkileşim biçimlerinden biridir. Bununla birlikte, araştırmalar, insanların bir köpeğin “başını belaya sokmak” istemedikleri için, bir köpekle ilgili sorunları açıklamak konusunda genellikle isteksiz olduklarını göstermektedir. Bu nedenle, bu bilgi kaynağı, olumlu geri bildirime karşı önyargılı olma eğilimindedir. Ek olarak, hayvan davranışları konusunda eğitimsiz personel ve gönüllüler, davranışları yanlış yorumlayabilir veya daha incelikli saldırgan davranış örneklerini fark edemeyebilir.
5. Sosyalleşme Egzersizleri : Personel, gönüllüler veya evlat edinenler ile bire bir etkileşimler, barınak köpekleri için önemli zenginleştirme biçimleridir ve bir köpeğin tanıdık olmayan insanlar da dahil olmak üzere insanlarla nasıl etkileşime girdiği hakkında faydalı bilgiler sağlar. Bu seanslar köpek kulübesinde veya başka bir alanda gerçekleşebilir. Bilgi toplarken, benimsenen bilgi eşleşmelerini kolaylaştırmak için sorular sorulmaktadır. Köpek insanlarla etkileşim kurmak için motive mi? Köpek sevilmekten zevk alıyor mu? İnsanlarla oynamaktan zevk alıyor mu? Sadece bir kişiyle takılmaktan memnun mu? “Otur”, “Aşağı” ve “Gel” gibi yaygın sözlü talimatlara yanıt veriyor mu? Ödül  kazanmak için davranışlar sergilemeye istekli mi? Bununla birlikte, sosyalleşme seanslarından elde edilen bilgilerin, insanların davranışsal uzmanlıkları ve köpeği olumlu bir şekilde sunma arzusu tarafından önyargılı olabileceğini göz önünde bulundurun.
6. Yürüyüşler : Bir yürüyüş, bir köpeğin davranışı hakkında çok şey ortaya çıkarabilir: kulübesinden çıkmak için duyduğu coşku, tasmasını tutup tasmasını takmak konusundaki rahatlığı, barınak koridorunda yürürken diğer köpeklere nasıl tepki verdiği, ilgi çevreyi kontrol etmeye karşı bakıcıyla etkileşime girmek, yeni ve açık hava ortamlarına olan güveni, tasmayı takma eğilimi ve köpek kulübesine (bazı köpeklerin nahoş olarak algıladığı bir yer) geri dönme isteği. Yürüyüşün nerede gerçekleştiğine bağlı olarak, bakıcı köpeğin yoldan geçenlere, çocuklara, koşuculara, bisikletçilere ve/veya diğer yeni uyaranlara tepkilerini de gözlemleyebilir.
7. Oyun grupları: Bir köpeğin oyun gruplarına katılması, sadece köpek dostu köpekler için mükemmel bir zenginleştirme şekli olmakla kalmaz, aynı zamanda bir köpeğin kapalı bir alanda tasmasızken insanlara ve diğer köpeklere nasıl tepki verdiği hakkında zengin bir bilgi sağlar. Ne kadar oyuncu ve enerjik? Çevreyi keşfetmek yerine insanlarla veya köpeklerle ne kadar etkileşime giriyor? Köpek, diğer köpeklerden gelen düzeltmelere nasıl tepki veriyor ve diğer köpeklere düzeltmeleri ne kadar uygun şekilde yapıyor? Bir oyun grubundayken diğer köpeklere karşı davranışı özellikle değerlidir çünkü tasma kaynaklı davranış sorunları  veya bariyer uygulaması ile köpek ilgili saldırganlıktan etkilenmez. Duruma bağlı olarak köpek, diğer köpeklerle etkileşimine müdahale eden insanlara (sözlü düzeltmeler, fiziksel kısıtlama vb.) ve cezalandırıcılara nasıl tepki verdiğini de ortaya çıkarabilir, uygunsuz davranışları veya it dalaşını (su spreyi, sallama kabı (, basınçlı hava, vb.) kesintiye uğratmak amacıyla kullanılması gerekliyse bu not alınmalıdır. Oyun grubu gözlemlerinin en büyük dezavantajı, bir köpeğin diğer köpeklerle oynama motivasyonunun, insanlarla etkileşim kurma arzusunu tamamen bastırabilmesidir. Ek olarak, bazı köpeklerin oyun grubu durumlarındaki kaygıları, genel olarak davranışlarını engelleyebilir.
8. Koruyucu ailede kalma : Yetiştirme evinde kalmak , köpeğin evlat edinen bir evde nasıl davranacağının en doğru yansıması olabilir. Araştırmalar, bir veya iki gecelik konaklamanın bile, barınaktan uzaktayken barınak köpeğinin yaşam kalitesini iyileştirdiğini doğrulamaktadır. Deneyimli bir bakıcı ile kalmak, davranışsal olarak zorlayıcı bir köpeğin güvenli olup olmadığını veya bir evde kabul edilebilir bir yaşam kalitesi yaşayabileceğini belirlemek için çok değerli olabilir. Bununla birlikte, bu seçenek kaynak ve zaman alıcı olabilir ve bir koruyucu aileye yerleştirme, köpeklerin potansiyel evlat edinenlere erişimini sınırlamak anlamına geliyorsa, dikkatli bir şekilde düşünülmelidir. Köpek kulübesinde istenmeyen davranışlar sergileyen veya uzun süre kalan köpekler, stresi azaltmak ve evlat edinme şansını artırmak için barınaktan uzakta geçirilen zamandan en çok fayda sağlayabilir.
9. Davranış değerlendirmesi: Standart bir davranış değerlendirmesi, bir köpek hakkında oldukça kısa bir süre içinde bilgi toplamak için tasarlandığından benzersizdir. Köpek, bir evcil köpeğin sıkça karşılaştığı deneyimleri simüle etmek için tasarlanmış bir dizi uyarana maruz kalır. Hoş olmayan muamele ve muhtemelen korkutucu gibi bazı deneyimler potansiyel olarak kışkırtıcıdır. Ne yazık ki, eğitimli personel bile değerlendirmeyi yönetebilir ancak  köpeğin davranışını tutarsız bir şekilde yorumlayabilir. Araştırma çalışmaları, bir değerlendirmede gıda saldırganlığı olaylarının, bir barınak köpeğinin evlat edinilen evde davranışını öngörmediğini doğrulamıştır. Başka bir araştırma, barınak köpeklerinde köpek saldırganlığını değerlendirmek için gerçek bir köpeğin yerine sahte bir köpeğin kullanılmasının geçerli bir gösterge olmadığını ortaya koymuştur. Yine başka bir araştırma, bir köpeğin gerçekçi bir oyuncak bebeğe karşı davranışının, köpeğin bir çocuğa nasıl davranacağını yansıtmayabileceğini belirlemiştir. Patronek ve Bradley (2016) tarafından yapılan matematiksel bir analiz, davranış değerlendirmelerinin orantısız sayıda yanlış pozitif sonuç vermesinin muhtemel olduğunu ortaya koydu – bir değerlendirme sırasında saldırgan olan ancak evde olmayan köpekler. Bu nedenlerle, ASPCA, bir değerlendirme sırasında saldırgan davranış korkunç* olmadığı sürece, sığınma evlerinin bunu yalnızca başka bir ortamda doğrulanması halinde geçerli olarak değerlendirmesini tavsiye eder.
   
   Bir barınak standart bir davranış değerlendirmesi kullanmayı tercih ederse, SAFER, Match-Up II ve Assess-a-Pet dahil olmak üzere bir dizi seçenek mevcuttur. Barınaklar , toplumlarının ihtiyaçlarını en iyi şekilde ele alan bir değerlendirmeyi benimsemelidir. Örneğin, barınak ailelerin egemen olduğu bir toplulukta bulunuyorsa, evlat edinenler muhtemelen köpeğin çocukların yanında nasıl davrandığını bilmek isteyecektir. Barınak büyük bir metropol bölgesinde bulunuyorsa, evlat edinenler köpeğin yabancılara ve yoğun trafiğe nasıl tepki verdiğini bilmek isteyecektir. Barınak birden fazla köpek parkına sahip bir mahalledeyse, evlat edinenler bir köpeğin diğer köpeklerle sosyalliği konusunda endişe duyabilirler. Müşterilerinin ihtiyaçlarını ve isteklerini tanımak, bir barınak için köpeklerini en iyi nasıl değerlendireceklerini ve pazarlayacaklarını seçmede çok önemli bir adımdır.

Bir köpeğin kişiliği, genetik yatkınlıkları, gelişim koşulları ve yaşam deneyimleri arasındaki karmaşık bir etkileşimle oluşur. Bir bütün olarak davranış, kişiliğin bir yansıması olsa da, herhangi bir zamanda bir köpeğin davranışı, duygusal durumundan, stres seviyesinden ve özel ortamından büyük ölçüde etkilenir. Bu nedenle, herhangi bir tek bilgi kaynağı yapbozun bir parçası olarak düşünülmelidir. Ne kadar çok parçanız varsa, bulmacayı o kadar tamamlarsınız.

*”Aşırı” saldırganlık bireysel özellik olarak barınak yönetimi tarafından tanımlanmalıdır, ancak bazı tanımlayıcı özellikler (a) tıbbi tedavi gerektiren bir ısırık, (b) köpeğin vermekten kaçınabileceği, ancak geri çekilmek yerine ısırmayı tercih ettiği zararlı bir ısırık, (c) bariz bir uyarı olmaksızın verilen yaralayıcı bir ısırık veya (d) tekrarlayan yaralayıcı ısırıkların verildiği bir saldırı.

Referanslar

Barnard S., Siracusa C., Reisner I., Valsecchi P. & Serpell JA (2012). Davranış testlerinde köpek mizacını değerlendirmek için kullanılan model cihazların geçerliliği. Uygulamalı Hayvan Davranış Bilimi , 138 , 79-87.

Bennett SL, Litster A., ​​Weng HY., Walker SL Luescher AU (2012). Köpeklerde saldırganlığı tahmin etmek için davranış değerlendirme araçlarının araştırılması. Uygulamalı Hayvan Davranış Bilimi , 141 , 139-148.

Christensen E., Scarlett J., Campagna M. & Houpt KA (2007). Bir mizaç testini geçen evlat edinilmiş köpeklerde agresif davranış. Uygulamalı Hayvan Davranış Bilimi , 106 , 85-95.

Duffy DL, Kruger KA ve Serpell JA (2014). Barınaklara bırakılan köpekler için davranışsal değerlendirme aracının değerlendirilmesi. Koruyucu Veterinerlik , 117 , 601-609.

Kroll TL, Houpt KA ve Erb HN (2004). Köpeklerde saldırgan davranışın göstergesi olarak yeni uyaranların kullanımı. Amerikan Hayvan Hastanesi Derneği Dergisi , 40 , 13-19.

Marder AR, Shebelansky A., Patronek GJ, Dowling-Guyer S. & D’Arpino S. (2013). Barınak köpeklerinde gıdaya bağlı saldırganlık: Barınaktaki bir davranış değerlendirmesi ile belirlenen davranışların ve evlat edinildikten sonra sahip raporlarının karşılaştırılması. Uygulamalı Hayvan Davranış Bilimi , 148 , 150-156.

Mohan-Gibbons H., Weiss E. & Slater M. (2012). Preliminary investigation of food guarding in shelter dogs in the United States. Animals, 2, 331-346.

Patronek G.J. & Bradley J. (2016). No better than flipping a coin: Reconsidering canine behavior evaluations in animal shelters. Journal of Veterinary Behavior, 15, 66-77.

Shebelansky A., Dowling-Guyer S., Quist H., D’Arpino S.S. & McCobb E. (2015). Consistency of shelter dogs’ behavior toward a fake versus real stimulus dog during a behavior evaluation. Applied Animal Behaviour Science, 163, 158-166.

Van der Borg JAM, Netto W. & Planta JU (1991). Hayvan barınaklarındaki köpeklerin problem davranışlarını tahmin etmek için davranış testleri. Uygulamalı Hayvan Davranış Bilimi , 32 , 237-251.

The post Barınak Köpeği Davranış Değerlendirmelerine İlişkin Açıklama first appeared on Göktan Eker.

Belki de güçlükle biriktirdiğiniz o parayı tek başına ne bir köpeğin ırkına ne de varsa şecere belgesine vermediğinizi biliyor muydunuz? Köpeğe değer kazandıran, şeceresindeki ata köpeklerin fiziksel ve mental sağlığıdır. Hiç bir köpek sadece Kangal, Rottweiler, Doberman ya da Shih Tzu olduğu için 5000 – 10 000 TL ETMEZ.

Ne yazık ki popüler ırkların büyük çoğunluğu kendilerine has genetik hastalıklardan muzdarip. Kimse kasten duygusal olduğu kadar maddi açıdan da onları tüketecek bir yavruyu eve getirmek istemeyeceği için safkan bir köpek yetiştiricisi size en azından anne ve baba köpeklerin bu hastalıkları taşımadığını belgeleriyle gösterebilmelidir.

Hayır! Kimse bakarak sağlıklı görünen bir köpeğin çekinik bir hastalık geni taşıyıp taşımadığını anlayamaz! Kimse size yemin ederek köpeğin ırk içinde yaygın hastalıklardan birine sahip olmadığının garantisini veremez! Kimse görünürde sağlıklı olan köpeğinizi 2 yıl sonra yine sağlık testi yapılmamış başka bir köpekle çiftleştirdiğinizde çekinik genler sebebiyle dünyaya gelecek olan hasta yavruların size yaşatacağız vicdani yükü hafifletemez!

Ödemeyi kabul ettiğiniz o yüksek meblaların asıl bu testleri içermesi gerekmektedir. Sizi yanıltmalarına müsade etmeyin. Sağlık testleri lüks değil gerekliliktir. Şecereli üretim, köpeğin genetik sağlığını öncelemiyor, bilimsel olarak nesnel bir tarama içermiyorsa merdiven altı üretimlerden çok da uzak olmadığını hatırlatırız.

Popüler birkaç ırk için mevcut genetik test listesi bu işin hafife alınmaması gerektiği konusunda size fikir verebilir:

Rottweiler

• Dejeneratif miyelopati (DM)

Doberman

• von Willebrand’s disease type 1

• Leukoencephalomyelopathy (LEMP)
• Von Willebrands Hastaligi 1
• Myotubular Miyopati 1

(vWD)

• Narkolepsi
• Dilate Kardiomiyopati (DCM)
• Dejeneratif miyelopati (DM)

• Juvenile Laryngeal Paralysis and Polyneuropathy (JLPP)
• Neuroaxonal Dystrophy (NAD)

• Juvenil Dilate Kardiomiyopati

Cavalier King Charles Spaniel

Alman Coban Kopegi

• Curly Coat Dry Eye (CCDE)
• Episodik Dusme (EF)
• Muskular Distropi (MD)
• Konjenital Makrotrombositopeni (CM)

• Dejeneratif miyelopati (DM)

• Dejeneratif miyelopati (DM)

• Faktor VIII Eksikligi / Hemofili A (FVIIID)
• Hiperurikosurya (HUU)
• Lokosit Adhezyon Eksikligi Tip III (LADIII)
• Mukopolisakkaridosiz VII (MPSVII)
• Coklu ilac dayanikliligi 1 (MDR1)

Bull Terrier

Yorkshire Terrier

• Bull Terrier Polisistik Karaciger Hastaligi
• Primaer Lens Luksasyonu (PLL)
• Noronal Seroid Lipofuskinosiz 4a (NCL4a)
• Olumcul Akrodermatit
• Hemofili B (Factor 1X deficiency)
• BAER testi
• Kalp testi (Aort Darligi; Mitral valf displazisi)

• Bobrek testi

• Progresif Retinal Atropi (PRA prcd)
• Primaer Lens Luksasyonu (PLL)
• Hiperurikosurya (HUU)
• Dejeneratif miyelopati (DM)
• L-2-Hydroksiglutarik Asiduri

İlker Ünlü@ Haziran 2021

KİNOLOJİ AKADEMİSİ-

https://www.facebook.com/groups/kinolojiakademisi/

The post YAVRU BİR KÖPEĞE BİR SERVET ÖDEMEDEN ÖNCE….. first appeared on Göktan Eker.

KAYIT İÇİN:  k9guvenlik@gmail.com

KOKU TAKİBİ EĞİTİMLERİMİZİN İLKİNİ BAŞARI İLE BİTİRDİK

          Sevgili Dostlar 17/18 kasım 2018 Tarihlerinde İstanbul Beykoz’da organize ettiğimiz eğitimlerimizi tamamladık. Sizlerin de desteği ile bir çok insana ulaştık, çok ama çok önemli bir başlangıç yaptık.

KOKU TAKİBİ/ MANTRAILING NEDİR?

Kayıp İnsanların yürüdükleri güzergahta saçtıkları kokuların köpek tarafından takip edilmesi ve kayıp insana ulaşılmasını sağlayan bir eğitim dalıdır.

Hangi Irk Köpeklere Uygundur ?

Bir İnsanda ortalama 5 milyon koku hücresi varken bu sayı köpeklerde ırklara göre farklılık göstermek kaydı ile 300/450 milyon arasında değişiyor.

Köpeklerin bu üstün yanları göz önünde bulundurulduğunda eğitimler her ırk köpek için uygundur.

Tabi eğitimlerde sağlık sorunu olmayan, koşmayı seven, sosyal, yaş mama tüketmeyi seven köpekler daha istekli olacaklardır.

Eğitimler Köpeğime Ne Katar ?

Öncelikle Koku Takibi Eğitimlerinin köpeklerin genetik dürtülerine en uygun eğitim branşlarından biri olduğunu söylemeliyiz, köpeklerin oldukça yüksek avlanma ve av güdüsü şehir hayatına adaptasyonlarının tam olarak oluşmasını engellerken Koku takibi eğitimleri ile tatmin olan iç güdüleri sayesinde mutlu köpekleriniz olacaktır.

Köpeklerde Davranış Problemleri!

Koku Takibi Eğitimlerinde bir çok davranış problemi olan köpeklerin rehabilitasyon amaçlı katılabilmeleri ve olumlu sonuç alabilmeleri mümkündür. Zira Bu problemlerin çoğunun başında  sahip/köpek ilişkisindeki yanlışlıklar, doğru ırkta ve karakterde  köpek seçilememiş olması, genetik özelliklerine uygun olmayan yaşam şekli geldiği uzmanlarca sürekli dile getiriliyor.

Koku takibi eğitimleri köpeğin doğasına son derece uygun olduğundan bu sorunların ortadan kaldırılmasında da önemli bir etken olabiliyor.

Eğitimlere Nasıl Katılabilirim ?

Koku Takibi Eğitimlerini Yaygınlaştırmak ve zamandan tasarruf edebilmek için eğitimlerin Teorik Bölümleri Video-ders şeklinde Uzaktan eğitim portalına yüklendi.

Teorik eğitimlerin tamamlayan köpek sahipleri için de Uygulamalı workshop tarihleri belirlenmeye başlandı.

1-) egitim.goktaneker.com a üye olunuz.

2-) Üyeliğinizi aktive ettikten sonra size gönderilen ödeme linkinden kredi kartı ile kolayca teorik eğitimlerin ödemesini yapınız.

3-) İlan edilecek uygulamalı eğitimleri web sayfamızdan ve Mantrailing Türkiye facebook ve instagram sayfasından takip ediniz.

4-) Size uygun şehir ve tarihlerdeki uygulamalı eğitimlere mail ile kayıt yaptırınız.

ETKİNLİKLERİN PLANLANACAĞI İLLERİN BELİRLENMESİ AMACI İLE AŞAĞIDA LİNKTE BULUNAN FORMU DOLDURARAK  ÖN BAŞVURU YAPABİLİRSİNİZ!

https://docs.google.com/forms/d/18FmwWwEVSKo4nFrUsj7QoaEoqGqUswxVT-x4XXBr-3o/edit

En Kısa Zamanda görüşmek dileğiyle.

Eğitim fotoğraf ve videoları için https://www.facebook.com/Mantrailing-T%C3%BCrkiye-434322206679612/

The post KOKU TAKİBİ / MANTRAILING EĞİTİMLERİ first appeared on Göktan Eker.